Jak prawidłowo dbać o drogi oddechowe?
Górne i dolne drogi oddechowe – anatomia w skrócie
UkÅ‚ad oddechowy skÅ‚ada siÄ™ z górnych i dolnych dróg oddechowych. Do tych pierwszych należą jama nosowa oraz gardÅ‚o, natomiast drugie tworzÄ… krtaÅ„, tchawica i oskrzela. NarzÄ…dem wymiany gazowej w klatce piersiowej sÄ… pÅ‚uca. Zanim jednak dojdzie do tego etapu, drogi oddechowe górne i dolne muszÄ… zadbać o pobranie tlenu oraz dwutlenku wÄ™gla. NastÄ™pnie zajmujÄ… siÄ™ odpowiednim przygotowaniem ich do transportu. Powietrze wprowadzane do organizmu musi być czyste, ogrzane i wÅ‚aÅ›ciwie nawilżone [1]. To dlatego zdrowe drogi oddechowe odgrywajÄ… tak dużą rolÄ™ w profilaktyce chorób dróg oddechowych.
Na jakie choroby narażone są drogi oddechowe?
Wdychane powietrze, wirusy, bakterie, alergeny (w tym pyÅ‚ki roÅ›lin, kurz, sierść zwierzÄ…t) oraz nieleczone alergie sprzyjajÄ… rozwojowi chorób, które atakujÄ… dolne lub górne drogi oddechowe [2]. Jednym z najczÄ™stszych schorzeÅ„ sÄ… ostre infekcje o podÅ‚ożu wirusowym. To one odpowiadajÄ… za przekrwienie i obrzÄ™k bÅ‚ony Å›luzowej oskrzeli, któremu towarzyszy odruch suchego kaszlu poÅ‚Ä…czony z uczuciem bólu i podrażnienia górnych dróg oddechowych. Gdy infekcja przejdzie w stan przewlekÅ‚y, pojawia siÄ™ kaszel z odkrztuszaniem zalegajÄ…cej wydzieliny [3].
ZnacznÄ… grupÄ™ schorzeÅ„ dróg oddechowych i innych struktur stanowiÄ… przewlekÅ‚e choroby ukÅ‚adu oddechowego. SÄ… powszechne na caÅ‚ym Å›wiecie, a ich wzrost zapadalnoÅ›ci dotyczy zwÅ‚aszcza dzieci i osób w podeszÅ‚ym wieku. Do najczÄ™stszych przewlekÅ‚ych chorób ukÅ‚adu oddechowego należą [4]:
- alergiczne zapalenie pÄ™cherzyków pÅ‚ucnych,
- astma oskrzelowa,
- eozynofilia pÅ‚ucna (gromadzenie siÄ™ komórek powodujÄ…cych stany zapalne w pÄ™cherzykach pÅ‚ucnych i w tkance Å›ródmiąższowej pÅ‚uc),
- nieżyt nosa,
- obturacyjny bezdech podczas snu,
- pylica pÅ‚uc (osadzanie siÄ™ pyÅ‚ów w pÅ‚ucach),
- przewlekłe choroby opłucnej,
- przewlekłe obturacyjne choroby płuc, włączając POChP (przewlekłą obturacyjną chorobę płuc), zapalenie oskrzeli i rozedmę,
- przewlekłe zapalenie zatok przynosowych,
- rak pÅ‚uca oraz nowotwory ukÅ‚adu oddechowego i Å›ródpiersia,
- rozstrzenie oskrzeli,
- sarkoidoza (wystÄ™powanie maÅ‚ych zapalnych guzków w różnych narzÄ…dach ciaÅ‚a),
- wÅ‚óknienie pÅ‚uc,
- zespóÅ‚ sercowo-pÅ‚ucny oraz choroby krążenia pÅ‚ucnego, w tym zatorowość pÅ‚ucna, nadciÅ›nienie pÅ‚ucne i serce pÅ‚ucne.
Z powodu przewlekÅ‚ych chorób ukÅ‚adu oddechowego wiele osób umiera zbyt wczeÅ›nie lub zmaga siÄ™ z obniżonÄ… jakoÅ›ciÄ… życia i poziomem sprawnoÅ›ci na co dzieÅ„. Tymczasem schorzeniom tym da siÄ™ zapobiegać [4].
Jak dbać o zdrowie dróg oddechowych?
Dbanie o prawidÅ‚owe funkcjonowanie ukÅ‚adu oddechowego powinno skupiać siÄ™ na wyeliminowaniu czynników ryzyka, które mogÄ… powodować choroby. W ten sposób można zapobiegać, kontrolować i leczyć wiÄ™kszość chorób (w tym postaci przewlekÅ‚ych), które dotykajÄ… drogi oddechowe [2]. PodstawÄ… jest tu zwrócenie uwagi na takie czynniki jak [4]:
- palenie tytoniu bierne i czynne;
- zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego oraz w domach i w mieszkaniach;
- alergeny;
- środowisko zawodowe, np. narażenie na pyły;
- nieodpowiednia dieta;
- zaburzenia poinfekcyjne ze strony układu oddechowego.
W celu zachowania zdrowia dróg oddechowych warto wdrożyć na co dzieÅ„ szereg dziaÅ‚aÅ„, które profilaktycznie wyeliminujÄ… zagrożenia chorobotwórcze, np. poprzez [2]:
- wietrzenie pomieszczeń mieszkalnych;
- unikanie kontaktu z alergenem;
- trzymanie siÄ™ z daleka od osób chorych na choroby zakaźne;
- zaprzestanie palenia papierosów lub unikanie przebywania wÅ›ród dymu tytoniowego;
- niedopuszczanie do przegrzania lub wychłodzenia organizmu;
- spożywanie peÅ‚nowartoÅ›ciowych posiÅ‚ków;
- unikanie picia zimnych napojów;
- spokojne wyleczenie innych chorób ukÅ‚adu oddechowego;
- aktywność fizyczną, zwłaszcza na świeżym powietrzu.
Warto również rozważyć szczepienia ochronne oraz profilaktycznie wykonywać przeÅ›wietlenie klatki piersiowej, by ocenić stan pÅ‚uc i wczeÅ›nie wykryć ewentualne zmiany w ich obrÄ™bie [2]. Poza tym każdÄ… niepokojÄ…cÄ… dolegliwość ze strony dróg oddechowych warto skonsultować z lekarzem rodzinnym.
Bibliografia:
[1] Układ oddechowy i jego funkcje, Platforma edukacyjna MEiN (witryna internetowa: https://zpe.gov.pl/a/uklad-oddechowy-i-jego-funkcje/DpduCQG5g (dostęp: 03.08.2023)).
[2] Profilaktyka chorób ukÅ‚adu oddechowego, Platforma edukacyjna MEiN (witryna internetowa: https://zpe.gov.pl/a/profilaktyka-chorob-ukladu-oddechowego/DNN5ltUvz (dostÄ™p: 03.08.2023)).
[3] GÅ‚adka A., ZatoÅ„ski T., WpÅ‚yw zanieczyszczenia powietrza na choroby ukÅ‚adu oddechowego, KOSMOS 2016, Vol. 65, 4, s. 573–582.
[4] Bousquet J. i in., Åšwiatowy sojusz przeciwko przewlekÅ‚ym chorobom ukÅ‚adu oddechowego, Pneumonol. Alergol. Pol. 2008, 76, s. 160–169.
Na zlecenie marki Deflegmin
Najczęściej zadawane pytania
Podobne artykuły:
Wersja do druku
Szukaj
Co powinnaś wiedzieć o ochronie przeciwsłonecznej? 3 fakty na temat SPF
Czego potrzebuje skóra wiosnÄ… i latem? Zdecydowanie nawilżenia i regeneracji, ale także bardzo skutecznej ochrony przeciwsÅ‚onecznej. Kosmetolodzy wsk
Jakie gadżety reklamowe na targi?
Targi handlowe stanowią istotną platformę dla firm, aby promować swoje produkty i usługi, nawiązywać kontakty biznesowe oraz budować swoją markę. Jedn
Glinka kosmetyczna - dlaczego warto wykorzystywać ten składnik?
Glinki kosmetyczne, stosowane już w starożytnoÅ›ci, zapewniaÅ‚y piÄ™knÄ… skórÄ™ i gÅ‚adkie ciaÅ‚o zarówno kobietom, jak i mężczyznom. W skÅ‚adzie znajdujÄ
Produkty Danio – rozkoszna kremowość w kubeczku, saszetce lub butelce
Coraz wiÄ™cej osób zwraca uwagÄ™ nie tylko na smak, ale również na jakość i wartość odżywczÄ… produktów spożywczych. Producenci żyw
Medycyna estetyczna - poznaj kilka przykładowych zabiegów
Dla niektórych osób wyglÄ…d zewnÄ™trzny odgrywa znaczÄ…cÄ… rolÄ™ w życiu spoÅ‚ecznym oraz zawodowym. Dążenie do ideaÅ‚u piÄ™kna skÅ‚ania wiele