Skurcze w łydkach – jak radzić sobie z bólem?

Bolesne skurcze łydek to objaw, który może wystąpić u osób zdrowych lub towarzyszyć różnego typu schorzeniom. Może wynikać z chorób neurologicznych [1] lub naczyniowych. [2]. Co może powodować skurcze łydek i jak sobie radzić, gdy występują?

Skurcze łydek — przyczyny

Silne skurcze łydek można łatwo rozpoznać. Objawiają się one silnym, przejściowym bólem pojedynczego mięśnia lub ich partii. [1] Samoistnie ustępuje on zwykle po kilku minutach i zwykle nie jest groźny dla zdrowia. [3]

Skurcz w łydkach jest charakterystyczny m.in. dla kobiet w ciąży i osób starszych [2], ale mogą wystąpić u każdego.

Przyczyny skurczów mogą być związane z:

niedoborem pierwiastków (potas, magnez, wapń) [1][2],
zaburzeniami elektrolitowymi [3],
zaburzenia neurologiczne [1],
niewydolnością żylną [2],
zaburzeniami pracy nerek lub tarczycy [3],
cukrzycą [3],
ciążą (zwłaszcza 3 trymestr). [3]

Co ważne, kurcze mięśni łydek czy palców stóp mogą występować także u zupełnie zdrowych osób po intensywnych ćwiczeniach lub w trakcie wysiłku fizycznego. Mogą być wyzwolone przez silny ruch lub skurcz skróconego włókna mięśniowego u sportowca. Wówczas ustępują po chwili samoistnie lub w wyniku rozciągnięcia mięśnia i masażu. Często zdarzają się w nocy, ich przyczyną może być także odwodnienie. [1] Większość skurczów mięśniowych nie stanowi poważnego problemu i nie są związane z chorobą. [3]

Niektóre z przyczyn takiego stanu mogą jednak być związane z poważną niewydolnością naczyniową lub miażdżycą. [2] Jeśli skurcze występują u Ciebie często, warto zgłosić się do lekarza, aby sprawdzić, czy nie występują problemy zdrowotne.

Jak sobie radzić z bolesnymi skurczami nóg?

Zalecenia związane ze skurczami nóg zawsze powinny być związane z przyczyną ich występowania. Jeśli wystąpi skurcz, domowym sposobem jest rozmasowanie bolącej łydki. Jak sobie radzić w dłuższej perspektywie i jak zapobiegać nawrotom takich dolegliwości?

Jednym z czynników wyzwalających skurcze łydek w nocy i podczas ruchu jest niedobór składników mineralnych w organizmie. [2][3] Dlatego w pierwszej kolejności warto zadbać o zbilansowaną dietę oraz uzupełnianie elektrolitów (zwłaszcza podczas upałów). Szczególne znaczenie mają magnez, potas i wapń. [2][3] Ich poziom możesz skontrolować, zgłaszając się na badanie krwi.

Jeśli natomiast masz widoczne żylaki lub inne choroby układu krwionośnego i to one stanowią potencjalną przyczynę nocnych skurczów mięśni nóg, warto nosić rajstopy przeciwżylakowe. Powodują one ucisk na naczynia krwionośne, poprawiając krążenie krwi. Można wspierać się preparatami z diosminą mikronizowaną [4], takimi jak Diosminex żel.

Pamiętaj o aktywności fizycznej. Siedzący tryb życia oraz zakładanie nogi na nogę nie są zdrowe dla łydek. Unikaj bardzo forsujących ćwiczeń. Intensywny wysiłek także może nasilać skurcze. [3] Sport jest ważny, bo poprawia ukrwienie kończyn oraz ułatwiają zachowanie optymalnej masy ciała. [2]

Pamiętaj, że jeśli skurczom łydek towarzyszy sztywność mięśni lub inne niepokojące dolegliwości: niedowład, osłabienie, drżenie, należy pilnie zgłosić się do lekarza. [3]

Jak dbać o łydki, aby uniknąć bolesnych skurczów?

Aby zminimalizować pojawianie się skurczów, warto dbać o kondycję fizyczną. Należy też stosować zbilansowaną dietę, aby uniknąć niedoborów pierwiastków niezbędnych do prawidłowej pracy mięśni (magnez, potas, wapń). Takie zalecenia dotyczą osób w każdym wieku.

Jeśli natomiast podejrzewasz, że za skurcze łydek mogą odpowiadać choroby układu krwionośnego, warto skonsultować się z lekarzem. Możesz także przyjmować preparaty zawierające diosminę mikronizowaną. [4] Jest to substancja, która wykazuje działanie ochronne na naczynia. Poprawia ich elastyczność i napięcie, dzięki czemu usprawnia powrót krwi z nóg. Zmniejsza też ciśnienie żylne i zastój żylny w kończynach dolnych. [4] Diosmina działa przeciwobrzękowo, ponieważ poprawia przepływ limfy w układzie chłonnym. Wykazuje też właściwości przeciwzapalne. [4]

Preparaty z diosminą są polecane, gdy skarżysz się na:

skurcze łydek,
uczucie ciężkości nóg,
obrzęki,
bóle nóg. [4]

Przyczyny skurczów łydek mogą być różne. Zwykle nie wskazują na chorobę ani nie są groźne dla zdrowia. Jeśli jednak mocno ból Ci dokucza lub występuje bardzo często, nie lekceważ go. Skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu lub ze specjalistą od żył, czyli angiologiem.

Płatna promocja marki Diosminex

Bibliografia

Nicpoń K., Oddział Neurologii i Wczesnej Rehabilitacji Poudarowej Szpitala Miejskiego w Bydgoszcz, Bóle mięśniowe i kurcze bolesne w praktyce neurologa https://journals.viamedica.pl/polski_przeglad_neurologiczny/article/download/20100/15803 (dostęp 30.08.2023)
Frołow M., Zakład Angiologii CM UJ, Kraków, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, Zakrzepica, 2012, Kurcze mięśniowe https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/lista/60817,kurcze-miesniowe (dostęp 30.08.2023)
Bartoszek K., aktualizacja: Wiercińska M., Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, Objawy, 2022, Skurcze, kurcze i sztywność mięśni: przyczyny, objawy i leczeniehttps://www.mp.pl/pacjent/objawy/152437,kurcze-i-sztywnosc-miesni (dostęp 30.08.2023)
Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, Baza leków, Diosmina (zmikronizowana) https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=235 (dostęp 30.08.2023)

Najczęściej zadawane pytania

Dlaczego pojawiają się skurcze w łydkach?

Skurcze w łydkach mogą wynikać z różnych przyczyn, w tym z odwodnienia, niedoboru elektrolitów (np. magnezu, potasu, wapnia), nadmiernego wysiłku mięśniowego, długotrwałego siedzenia lub stania, a także niektórych schorzeń medycznych. Czasem przyczyna może być nieznana.

Co mogę zrobić natychmiast po wystąpieniu skurczu, aby złagodzić ból?

Gdy wystąpi skurcz, spróbuj delikatnie i powoli rozciągnąć mięsień. Dla łydki oznacza to, że powinieneś usiąść i delikatnie pociągnąć palce stopy w kierunku goleni. Możesz także spróbować masować mięsień, stosując lekki nacisk.

Czy są jakieś domowe sposoby na zapobieganie skurczom w łydkach?

Tak, regularne ćwiczenia rozciągające, odpowiednie nawodnienie oraz zbilansowana dieta bogata w minerały i witaminy mogą pomóc zapobiegać skurczom. Ponadto unikanie długotrwałego siedzenia w jednej pozycji oraz noszenie wygodnego obuwia może również zmniejszyć ryzyko skurczów.

Czy istnieją jakieś preparaty lub suplementy, które mogą pomóc w zapobieganiu skurczom?

Tak, suplementy zawierające magnez, potas czy wapń mogą być pomocne dla osób, które doświadczają regularnych skurczów spowodowanych niedoborem tych minerałów. Ważne jest jednak konsultowanie się z lekarzem przed rozpoczęciem przyjmowania jakichkolwiek suplementów.

Kiedy powinienem skonsultować się z lekarzem w związku z powtarzającymi się skurczami w łydkach?

Jeśli skurcze są częste, bardzo bolesne, nie ustępują mimo prób ich leczenia, lub jeśli masz inne objawy, takie jak opuchlizna, drętwienie czy osłabienie w nogach, warto skonsultować się z lekarzem. Może to być oznaka poważniejszego problemu zdrowotnego, który wymaga leczenia.