Czym jest atak paniki i jak sobie z nim radzić?

Lęk jest naturalnym uczuciem i w nim samym nie ma tak naprawdę nic złego. Lęk jest w stanie uratować życie. Ostrzega, że jest coś nie tak, daje dodatkową siłę i motywację do tego, by uniknąć niebezpieczeństwa. Czasami jednak lęk jest zupełnie nieproporcjonalny do sytuacji. Wtedy mowa o zaburzeniach lękowych. A to bardzo szeroka grupa zaburzeń. Wśród nich można wyróżnić lęk napadowy z atakami paniki. Czym są ataki paniki? Jak się objawiają? Czytaj dalej!

Czym jest atak paniki?

Atak paniki to coś, co przychodzi nagle i niespodziewanie. Dla ludzi, którzy zmagają się z lękiem napadowym z atakami paniki sama wizja tego, że taki atak mógłby nadejść jest przerażająca i paraliżująca. Dlatego sporo takich osób wycofuje się z życia i unika ludzi, by jak najbardziej ograniczyć szansę dostania ataku na ulicy.

Atak paniki to napad silnego, nieadekwatnego do sytuacji lęku, podczas którego osoba, która jest nim dotknięta zupełnie nie panuje nad sobą. Taki atak może przyjść w każdym momencie. Osoby nim dotknięte bardzo często opisują atak paniki jak wręcz nagłą katastrofę. Warto wiedzieć, że – tuż obok depresji – zaburzenia lękowe są jednym z najczęściej występujących zaburzeń.

Taki napad po raz pierwszy może się pojawić już w bardzo młodym wieku. Może trwać nawet przez godzinę i w tym okresie czasu osoba dotknięta atakiem nie może się opanować i kontrolować tego, co się dzieje. Choć taki napad paniki może trwać naprawdę długo, to najgorszy atak kończy się po około dziesięciu minutach, a potem dochodzi do stopniowego wyciszenia.

Przyczyny ataków paniki

Tak naprawdę nie da się jednoznacznie ustalić przyczyn ataków paniki. Lęk napadowy z atakami paniki to zaburzenie lękowe, które może objawić się praktycznie u każdego człowieka – bez względu na jego wiek, płeć czy status społeczny. Po raz pierwszy u danej osoby pojawia się najczęściej w okresie dojrzewania, ale wcale nie znaczy to, że nie może objawić się już w dorosłości.

Przyczyn ataków paniki naukowcy dopatrują się w kwestiach genetycznych, które mają odpowiadać za większą podatność. Tego typu nieswoista podatność genetyczna na lęk napadowy może być też związana z depresją czy innymi zaburzeniami emocjonalnymi.

Nie można jednak zapominać również o kwestiach środowiskowych. Często lęk napadowy wykształca się w odpowiedzi na przeżytą traumę. To może być zdarzenie nawet z bardzo wczesnego dzieciństwa i jako takie wcale nie musi być uświadomione. Takie napady mogą być też związane z czymś, co zostało przeżyte już całkowicie świadomie – nagła śmierć bliskiej osoby, bycie ofiarą bądź świadkiem brutalnej napaści, rozwód, a nawet utrata pracy – to wszystko to są czynniki, które mogą doprowadzić do wystąpienia ataków paniki.

Badacze zjawiska uważają, że do wystąpienia tego typu zaburzenia lękowego mogą doprowadzić trzy czynniki: negatywne skojarzenia, automatyczne myśli o śmierci oraz katastroficzne myślenie. Osoby, których te kwestie dotyczą są bardziej narażone na cierpienia związane z lękiem napadowym z atakami paniki.

Objawy ataków paniki

Przede wszystkim należy zdawać sobie sprawę z tego, że ataki paniki są absolutnie nieprzewidywalne. Mogą pojawić się w każdym momencie i nie są związane z niczym konkretnym. Po prostu się pojawiają, a dotknięta nimi osoba nic nie może na to poradzić. Nie jest w stanie ani przewidzieć swoich ataków, ani ich kontrolować. Nie jest w stanie zrobić nic, by sobie pomóc, gdy atak już się pojawi. To sprawia, że ataki paniki jawią się jako tak straszne i sprawiają ogromne cierpienie osobom, które są nimi dotknięte. Takie osoby bowiem żyją w ciągłym strachu, że znowu nadejdzie atak i koszmar powróci. A co zalicza się do objawów paniki?

Problemy z oddychaniem
Drżenie ciała
Duszności
Ból i dyskomfort w obrębie klatki piersiowej
Uczucie uderzającego gorąca
Zawroty głowy
Bóle głowy
Nudności
Bóle brzucha
Uczucie omdlewania
Uczucie ogromnie silnego, narastającego przerażenia
Myśli o śmierci

To tylko część bardzo niepokojących i powodujących ogromny ból psychiczny objawów. Przede wszystkim jednak taka osoba traci kontrolę nad sobą. Może mieć poczucie odrealnienia – trwać w przekonaniu, że świat dookoła nie jest miejscem rzeczywistym. Może też cierpieć z powodu depersonalizacji – traci poczucie tego kim jest. Osoba w tym stanie ma wrażenie, jakby przyglądała się sobie z boku. Jest przekonana, że jej myśli, emocje i wszystkie odczucia nie należą do niej, tylko do kogoś innego.

Choć atak paniki trwać może około godziny, szacuje się, że szczyt takiego ataku to kwestia kilku minut.

Jak sobie radzić z atakami paniki?

W przypadku życia z lękiem napadowym z atakami paniki ważne są dwie kwestie. Gdy atak już nadejdzie trzeba się skupić na tym, by postarać się go przerwać. Drugą kwestią jest natomiast sprawienie, by problem nie nawracał w przyszłości.

Gdy już nadchodzi atak paniki, bardzo ważne jest to, by spróbować go przerwać. Bardzo pomaga w tym bezpieczne otoczenie i towarzystwo osób bliskich, osób, którym się ufa. Ćwiczenia oddechowe, skupienie na oddychaniu i innych technikach relaksacyjnych w takich warunkach może bardzo dopomóc.

Nie zawsze jednak taka osoba ma ten komfort, że może przeżywać atak paniki w otoczeniu bliskich osób, w bezpiecznym, znanym środowisku. Wtedy jednak też można próbować radzić sobie z problemem. Ponownie mogą pomóc techniki relaksacyjne i skupienie się na oddechu. Gdy przychodzi to z trudem, dobrym pomysłem może być oddychanie, na przykład do papierowej torby lub zastosowania technik wizualizacji.

Jeśli widzisz osobę w ataku paniki, postaraj się jej pomóc. Pamiętaj jednak, że należy pomagać mądrze – mówienie „uspokój się!”, „nic się nie dzieje!” i „nie histeryzuj!” zdecydowanie nie jest pomocą.

Zachowaj spokój. Nie zostawiaj też takiej osoby samej. Mów „jestem przy Tobie” i „zostanę przy Tobie”. Nakieruj na techniki relaksacyjne, pomóż skupić się na oddychaniu. Jeśli atak jest wyjątkowo silny i sam zaczynasz odczuwać lęk, możesz też zawsze wezwać pogotowie. Możesz też spróbować uspokoić taką osobę lekami – jednak wyłącznie wtedy, gdy dana osoba jest już pod opieką lekarza i ma przepisane odpowiednie leki! Nigdy nie podawaj nic na własną rękę! Nigdy też nie wsuwaj czegoś do ust osoby, która przeżywa atak, nie zmuszaj do połykania niczego. Bezpieczniejszy jest zastrzyk domięśniowy.

Leczenie lęku napadowego

Przerywanie ataków paniki jest bardzo istotne, jednak warto też zdawać sobie sprawę z tego, że niezwykle ważne jest przede wszystkim sprawienie, że ten problem już nigdy nie powróci. A tu trzeba podjąć leczenie.

W przypadku leczenia lęku napadowego z atakami paniki działa się na dwa sposoby. Po pierwsze stosuje się farmakoterapię – ona pozwala wyciszyć lęk i zahamować objawy. Jednak sama farmakoterapia to zdecydowanie za mało. Leczenie objawowe jest ważne, ale odstawienie leków sprawi, że problem powróci.

Dlatego tak istotna jest psychoterapia. To właśnie ona pozwoli Ci zrozumieć Twoje problemy, uświadomić sobie mechanizmy, które sprawiają, że dochodzi do ataków paniki i wypracować w ich miejsce zdrowsze, lepsze wzorce.

Psychoterapia jest bardzo ważna w leczeniu zaburzeń lękowych. Doskonałe efekty osiąga terapia w nurcie poznawczo-behawioralnym. W przypadku zaburzeń lękowych stosowana jest zarówno terapia indywidualna, jak i terapia grupowa. Otoczenie osób, które borykają się z tym samym problemem pozwala stworzyć bezpieczne środowisko i otworzyć się w bezpiecznych, kontrolowanych warunkach w otoczeniu ludzi, którzy doskonale rozumieją istotę problemu i nie będą negatywnie oceniać.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat metod leczenia, a także pomóc sobie lub osobie bliskiej, która zmaga się z tym problemem, zajrzyj tutaj: https://psychoterapiacotam.pl/. Walcz o lepsze, wolne od silnego, paraliżującego lęku życie.