Mitów dotyczÄ…cych diety wegetariaÅ„skiej jest mnóstwo, jednak prym wiedzie ten o peÅ‚nowartoÅ›ciowym biaÅ‚ku odzwierzÄ™cym. Powszechnie powtarzana teza o „niedoborze biaÅ‚kowym wegetarian” zakorzeniÅ‚a siÄ™ w Å›wiadomoÅ›ci spoÅ‚eczeÅ„stwa bardzo gÅ‚Ä™boko. Dlaczego?

Apoteoza biaÅ‚ka jako takiego ma swoje korzenie w poczÄ…tkach XX wieku, gdzie powszechne byÅ‚o twierdzenie, że duże iloÅ›ci miÄ™sa zapewniajÄ… dobre zdrowie, a biaÅ‚ko  pochodzenia odzwierzÄ™cego miaÅ‚o być receptÄ… na problem niedożywienia dzieci w krajach Trzeciego Åšwiata. Boom nastÄ…piÅ‚ w latach 60., gdy ONZ ogÅ‚osiÅ‚a w jednym ze swoich raportów Å›wiatowy niedobór biaÅ‚ka i przystÄ…piÅ‚a do realizacji globalnej strategii w celu zawrócenia postÄ™powania kryzysu biaÅ‚kowego. Intensywne badania nad wpÅ‚ywem biaÅ‚ka odzwierzÄ™cego i roÅ›linnego na organizm czÅ‚owieka doprowadziÅ‚y jednak do zmiany stanowiska w tej kwestii już niecaÅ‚Ä… dekadÄ™ później, gdy okazaÅ‚o siÄ™, że wiÄ™kszość podstawowych produktów spożywanych w codziennej diecie zawiera wystarczajÄ…cÄ… ilość tego budulca i caÅ‚kowicie zaspokaja nasze potrzeby.

A co z jakością białka?
Składnikiem budulcowym białka są aminokwasy, niezbędne dla prawidłowego rozwoju organizmu. Część z nich potrafimy wytworzyć sami, pozostałe (tzw. aminokwasy egzogenne) musimy dostarczyć wraz z pożywieniem. Poszczególne produkty zawierają różne kombinacje występujących w nich aminokwasów, różnią się także ich ilością. Białko odzwierzęce cechuje się występowaniem prawie wszystkich aminokwasów egzogennych (z wyjątkiem jednego), stąd przekonanie, że jest to białko pełnowartościowe (podobny skład aminokwasowy ma np. soja). Nie należy jednak zapominać, że poza pożądanymi aminokwasami mięso kryje w sobie także niebezpieczne tłuszcze i związki chemiczne, zwiększające ryzyko nowotworów, miażdżycy i cukrzycy typu II, białko pochodzenia zwierzęcego jest również gorzej przyswajalne.
Wszystkie aminokwasy egzogenne wystÄ™pujÄ… również w biaÅ‚ku roÅ›linnym, sÄ… jednak mniej skoncentrowane (co minimalizuje ryzyko zbyt dużego spożycia biaÅ‚ka – stan ten jest niepożądany z perspektywy równowagi organizmu) i zazwyczaj jednego lub dwóch zawierajÄ… mniej. BiorÄ…c jednak pod uwagÄ™, że wegetarianie i weganie spożywajÄ… duże iloÅ›ci zróżnicowanych zbóż, roÅ›lin strÄ…czkowych, orzechów, nasion i warzyw, nie istnieje obawa, że czegokolwiek w tak skomponowanej diecie brakuje. PoÅ‚Ä…czenie bowiem nasion strÄ…czkowych lub orzechów z produktami zbożowymi dostarczajÄ…  organizmowi peÅ‚nowartoÅ›ciowe biaÅ‚ko.

Bardzo dobrym źródÅ‚em wysokowartoÅ›ciowego biaÅ‚ka roÅ›linnego sÄ… produkty sojowe (tofu, mleko sojowe, pasztety sojowe itd.), a także fasolka, cieciorka, soczewica, orzechy i nasiona (pestki dyni, sezam), brÄ…zowy ryż, peÅ‚noziarnisty makaron i peÅ‚noziarniste pieczywo– mówi PaweÅ‚ Skrzypczak prezes firmy Primavika, specjalizujÄ…cej siÄ™ w produkcji zdrowej żywnoÅ›ci oraz produktów dla wegetarian i wegan. Podczas każdego posiÅ‚ku komponowanego w zgodzie z zasadami diety wegetariaÅ„skiej, np. poprzez  poÅ‚Ä…czenie  fasoli z ryżem czy MasÅ‚a orzechowego Primaviki z chlebem razowym nastÄ™puje uzupeÅ‚nianie siÄ™ aminokwasów, na zasadzie podobnej do ukÅ‚adania puzzli. Wbrew pozorom, nie jest to skomplikowane, możliwoÅ›ci jest bowiem mnóstwo – brÄ…zowy ryż z bitkami wegetariaÅ„skimi, pasztety z soczewicy, cieciorki lub soi z chlebem razowym czy peÅ‚noziarnisty makaron z cieciorkÄ… w pomidorach – wszystko oczywiÅ›cie okraszone Å›wieżą surówkÄ… – to tylko kilka przykÅ‚adów. W ten wÅ‚aÅ›nie sposób wegetarianie i weganie otrzymujÄ… wszystkie niezbÄ™dne skÅ‚adniki budulcowe peÅ‚nowartoÅ›ciowego biaÅ‚ka – dodaje.

Do niedawna uważano, że czÅ‚owiek powinien spożywać min. 60-80 g biaÅ‚ka dziennie. Dzisiaj już wiemy, że jego nadmiar zwiÄ™ksza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych,  nowotworów oraz zaburzeÅ„ pracy nerek. Uznaje siÄ™, że optymalna dieta zawiera 0,47g biaÅ‚ka dziennie na każdy kilogram masy ciaÅ‚a – najlepiej pochodzenia roÅ›linnego.
         BiaÅ‚ko jest jednÄ… z podstawowych substancji odżywczych. Nie może być jednak spożywane na  zapas, nie magazynuje siÄ™ bowiem w organizmie czÅ‚owieka. Należy dostarczać go codziennie na nowo i dbać aby byÅ‚o z dobrego źródÅ‚a i peÅ‚nowartoÅ›ciowe.
www.primavika.pl


Najczęściej zadawane pytania



Podobne artykuły:

Ile kalorii ma tofu
Ile kalorii ma fasolka po bretońsku
ci??a

Wersja do druku