Wielkanoc to czas, kiedy na stole pojawiają się kolorowe smakołyki, a apetyt rośnie w miarę jedzenia. W naszym żołądku lądują majonezowe sałatki, pieczone mięsa w gęstych sosach, wspaniałe mazurki i makowce. Na wielkanocnym stole nie może zabraknąć smacznych pasztetów, szynek, świątecznych zup, owoców, cukierków i czekolad. Bez tych wszystkich niesamowitości trudno byłoby w ogóle wyobrazić sobie tradycyjne, polskie święta.


Pierwotnie Wielkanoc obchodzono w dniu żydowskiej Paschy. Podczas soboru nicejskiego w 325 roku patriarchowie Kościoła ustalili, że będzie ona świętowana w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca, ale nie wcześniej niż 25 marca i nie później niż 25 kwietnia. Ostatnimi czasy jednak coraz częściej słychać postulaty, aby termin Wielkanocy ustalić na drugą niedzielę kwietnia.
Obrzęd święcenia pokarmów wielkanocnych rozpowszechnił się w VIII wieku jednocześnie w kościele wschodnim i zachodnim. Zachowały się starożytne formy modlitwy, które pochodzą ze starego rytuału greckiego i ormiańskiego. W Polsce zwyczaj błogosławienia pokarmów przyjął się w XIV wieku. Najstarszy w naszym kraju opisany dowód świecenia pokarmów wielkanocnych pochodzi z 1300 roku i znajduje się w Mszale Gnieźnieńskim. W Polsce, w zależności od tradycji ludowych i symboliki chrześcijańskiej, do koszyka wielkanocnego wkładano różne pokarmy. Początkowo święcono jedynie baranka wypieczonego z chleba, później zaczęto dokładać inne przysmaki. Dziś w niektórych kręgach kulturowych ważne jest, aby poświęconych zostało siedem podstawowych pokarmów: chleb, ser, wędlina, chrzan, ciasto, sól, a przede wszystkim jaja.

Jaja byÅ‚y cenione już przez sÅ‚owiaÅ„skie ludy zamieszkujÄ…ce ziemie polskie. Po przyjÄ™ciu chrzeÅ›cijaÅ„stwa duchowieÅ„stwo traktowaÅ‚o je jako element pogaÅ„skich wierzeÅ„ i magii, dlatego też zabroniono jedzenia ich w dni Å›wiÄ…teczne. Dopiero z czasem KoÅ›ciół zezwoliÅ‚ na jedzenie jaj w okresie Wielkanocy – oczywiÅ›cie poÅ›wiÄ™conych i w ten sposób wyzwolonych spod potencjalnego wpÅ‚ywu demonicznych mocy pogaÅ„skich bogów. DziÅ› nie wyobrażamy sobie Å›wiÄ…t bez pisanek i dzielenia siÄ™ jajkiem podczas Å›niadania. Z drugiej strony obawiamy siÄ™ zawartego w nich cholesterolu. Osoby z miażdżycÄ…, chorobÄ… wieÅ„cowÄ…, wrażliwe na tÄ™ substancjÄ™ nie powinny spożywać zbyt dużo jaj (konkretnie żółtek). Z kolei biaÅ‚ko jaja kurzego jest biaÅ‚kiem peÅ‚nowartoÅ›ciowym, a jego przyswajalność wynosi aż 94%. Jaja sÄ… bogatym źródÅ‚em lecytyny, żelaza i cynku, witaminy A, D i witamin z grupy B oraz tÅ‚uszczów nienasyconych.

Jeść z umiarem
Święta wielkanocne to radosny czas, gdy spotykamy się z rodziną i przyjaciółmi. Dla każdego, kto dba o zdrowie, święta to okres ciężkiej próby. Jeżeli nie chcemy zbytnio przytyć, przy świątecznym stole będziemy mieli niemały dylemat. Na ile możemy sobie pozwolić, jeśli chodzi o jedzenie? Polski tradycyjny stół wielkanocny ugina się pod ciężarem samych przysmaków. Niestety, większość z nich to bomby kaloryczne. Skuszeni aromatem i samym wyglądem świątecznych potraw porzucamy swoje dietetyczne postanowienia i ulegamy tradycji, która w święta nakazuje jeść bez ograniczeń. Nasz żołądek nieprzyzwyczajony do takich ilości tłustego i słodkiego jedzenia często odmawia posłuszeństwa. Te kilka dni mogą kosztować nas następne kilka tygodni problemów żołądkowych. Co zatem zrobić, by świętować i nie utyć?
Dobrze jest przygotować się zawczasu do walki ze świątecznym obżarstwem. Na kilka dni przed Wielkanocą postarajmy się zmniejszyć wielkość i kaloryczność swoich posiłków, aby obkurczyć nieco żołądek. Zafundujmy żołądkowi post. Dzięki temu w same święta nie będziemy w stanie zjeść jednorazowo zbyt dużej porcji jedzenia. To bardzo skuteczny sposób stosowany między innymi przez sportowców i modelki. W ten sposób można spróbować wszystkich świątecznych potraw, ale w umiarkowanych ilościach. W oszukiwaniu naszego żołądka pomoże nam woda, zwłaszcza gazowana, która powoduje uczucie sytości. Dzięki niej szybko przyzwyczaimy się do spożywania mniejszych porcji jedzenia.

Jeśli chcemy mieć kontrolę nad ilością spożywanego pokarmu w święta, najlepiej zrobimy, zamieniając duże talerze na małe talerzyki deserowe. W ten sposób uda nam się oszukać i poskromić nasz apetyt. Będziemy mieli wrażenie, że mamy do zjedzenia większą porcję niż w rzeczywistości, ponieważ nasz talerz będzie pełny aż po brzegi.
Podczas wielkanocnej biesiady powinniÅ›my jeść wolno. Warto delektować siÄ™ każdym kÄ™sem i przeżuwać, co przy okazji odciąży żoÅ‚Ä…dek. Czas przy stole postarajmy siÄ™ spÄ™dzić raczej na rozmowie niż na jedzeniu, wówczas zjemy dużo mniej i poczujemy siÄ™ szybko najedzeni. Poza tym Wielkanoc to w koÅ„cu Å›wiÄ™to rodzinne i warto wykorzystać ten niedÅ‚ugi czas nie tylko po to, by siÄ™ dobrze najeść. Unikajmy także alkoholu, gdyż to on zostanie najpierw spalony, a posiÅ‚ek odÅ‚oży siÄ™ w postaci tÅ‚uszczu. Ponadto pijÄ…c alkohol, Å‚atwiej stracimy kontrolÄ™ nad wÅ‚asnymi zachciankami. Zazwyczaj objawia siÄ™ to tym, że zjadamy paluszki, chipsy i wysokokaloryczne potrawy. Nie żaÅ‚ujmy sobie przypraw w proszku, chrzanu i ćwikÅ‚y. Nie tylko dodajÄ… one wyrafinowanego smaku, ale też przyspieszajÄ… trawienie i skutecznie hamujÄ… apetyt. Unikajmy za to soli – zatrzymuje wodÄ™ w organizmie i szybko po niej puchniemy. Po każdym obfitym posiÅ‚ku dobrze jest pójść na spacer z rodzinÄ…. Aktywność fizyczna pozwoli nam szybciej spalić spożywane pokarmy. Zapobiegnie także wzdÄ™ciom i zaparciom, które grożą mogÄ… być efektem Å›wiÄ…tecznego obżarstwa.

Liczy się kolejność
Z pewnoÅ›ciÄ… wÅ›ród Å›wiÄ…tecznych potraw sÄ… te uwielbiane, i takie, które sÄ… mniej smaczne. MajÄ…c to na uwadze, należy zacząć ucztowanie od tych pierwszych. W momencie, gdy żoÅ‚Ä…dek bÄ™dzie już peÅ‚ny, Å‚atwiej odmówisz sobie potrawy, za którÄ… szczególnie nie przepadasz, niż smakoÅ‚yku, na którego skosztowanie czekaÅ‚eÅ› od poprzednich Å›wiÄ…t. W tym przypadku zasada, by najlepsze zostawiać na koniec siÄ™ nie sprawdza. Chyba że jest to ciasto – dziwnie byÅ‚oby siÄ™ objadać kalorycznym i tuczÄ…cym mazurkiem, by potem rezygnować z roladek woÅ‚owych. ZresztÄ… ze sÅ‚odkimi daniami nie należy przesadzać i najlepiej jeść je w pierwszej poÅ‚owie dnia. W ten sposób uda siÄ™ chociaż częściowo spalić zawarte w nim kalorie. Dobrze by byÅ‚o, gdyby do Å›wiÄ…tecznych surówek nie dodawać majonezu, bÄ™dÄ…cego  bombÄ… kalorycznÄ…. SaÅ‚atki i surówki skropmy lepiej oliwÄ… z oliwek, na przykÅ‚ad z dodatkiem chili, czosnku, a jeÅ›li chcemy, by byÅ‚y bardziej aromatyczne, dodajmy do nich zioÅ‚a i ocet balsamiczny. Te potrawy bez majonezu sÄ… niskokaloryczne, zapeÅ‚niajÄ… żoÅ‚Ä…dek, a dziÄ™ki dużej zawartoÅ›ci bÅ‚onnika poprawiajÄ… także perystaltykÄ™ jelit. Ponadto sÄ… smaczne, zdrowe i dobrze pasujÄ… do wielkanocnej atmosfery.

Sposoby na przejedzenie
Gdy w domu zaczynajÄ… siÄ™ Å›wiÄ™ta, w apteczce powinny znaleźć siÄ™ pewne zioÅ‚owe specyfiki, które pomagajÄ… w trawieniu pokarmu. Dobrze, aby swoje miejsce na półce znalazÅ‚y zioÅ‚owe Å›rodki żółciotwórcze i żółciopÄ™dne pobudzajÄ…ce apetyt, które można kupić w aptekach bez recepty, a także  preparat wspomagajÄ…cy dziaÅ‚anie wÄ…troby. Trawienie poprawiajÄ… również czerwone wino,  nalewki zioÅ‚owe i aromatyczne wódki (np. orzechowa czy pieprzowa). PamiÄ™tajmy jednak, że należy pić  nie wiÄ™cej niż jeden maÅ‚y kieliszek! Nie zapominajmy także o wodzie. Poza zwykÅ‚Ä… niegazowanÄ… wodÄ… można także pić różnego rodzaju napary zioÅ‚owe (herbatki miÄ™towe, rumiankowe czy z dzikiej róży). Napar z rumianku pomaga zwalczyć problemy żoÅ‚Ä…dkowe, napar z suszonych czarnych jagód dziaÅ‚a przeciwbiegunkowo, a napar z koperku i kminku Å‚agodzi bóle powstaÅ‚e na skutek nagromadzenia siÄ™ gazów. Herbatka z miÄ™ty przyspiesza trawienie, pobudza wydzielanie soków trawiennych i pomaga organizmowi uporać siÄ™ z tÅ‚ustym i obfitym posiÅ‚kiem. Można też spróbować wywaru z siemienia lnianego, które Å›wietnie koi podrażnienia Å›luzówki żoÅ‚Ä…dka. Od kÅ‚opotu może nas także uwolnić  poÅ‚kniÄ™cie pÅ‚askiej Å‚yżeczki suchego majeranku lub szczypty imbiru. Dobrze jest także wypić trochÄ™ czerwonej herbaty (pu erh), która znakomicie przyspiesza metabolizm. Niezawodne rezultaty przyniesie także dobrej jakoÅ›ci herbata zielona.

Dietetyczne dania na Wielkanoc

Nie trzeba rezygnować ze Å›wiÄ…tecznych smakoÅ‚yków, lepiej rozważyć przygotowanie na Å›wiÄ™ta pysznych daÅ„ w wersji nieco odtÅ‚uszczonej i light. Dietetyczne potrawy na Å›wiÄ…tecznym stole bÄ™dÄ… smakować tak samo dobrze i nie obciążą żoÅ‚Ä…dka. Warto zmodyfikować  nieco wielkanocne menu. Zamiast smarować foremki i naczynia żaroodporne tÅ‚uszczem, można wyÅ‚ożyć je specjalnym papierem do wypieków – ciasta bÄ™dÄ… mniej kaloryczne. Podczas smażenia potraw warto użyć patelni teflonowej, bez tÅ‚uszczu lub na minimalnej jego iloÅ›ci. W miarÄ™ możliwoÅ›ci zastÄ…pić majonez i Å›mietanÄ™ jogurtem naturalnych lub bardzo gÄ™stym jogurtem baÅ‚kaÅ„skim. Nie używać do pieczenia ciast i wyrobu kremów margaryn. Istnieje wiele przepisów na kremy jogurtowe oraz na bazie masÅ‚a, które jest dużo bezpieczniejsze dla zdrowia niż margaryny. KieÅ‚basÄ™ biaÅ‚Ä… lepiej jeść gotowana niż smażonÄ…, jest wówczas mniej tÅ‚usta.  JeÅ›li mamy zamiar jeść sporo jaj to bezkarnie objadać siÄ™ możemy samymi biaÅ‚kami. Żółtek nie powinniÅ›my zjeść wiÄ™cej niż dwa dziennie, co i tak jest wg dietetyków przesadÄ…. JeÅ›li gotujemy bigos, zapamiÄ™tajmy jedna zasadÄ™- bigos jest daniem drogim! Jakiekolwiek ochÅ‚apy miÄ™sne czy tÅ‚uste kieÅ‚basy nie powinny znaleźć siÄ™ w tak wspaniaÅ‚ym daniu. Poza tym na Wielkanoc wszystko powinno być jak najlepszej jakoÅ›ci. Do bigosu nadajÄ… siÄ™ dobrej jakoÅ›ci wÄ™dliny oraz chuda wieprzowina oraz suszone grzyby, a nie pieczarki.


Najczęściej zadawane pytania



Podobne artykuły:

Ile kalorii ma bigos
Paluszki rybne z piekarnika kcal
Bryzol wołowy Jakubiak
Paluszki rybne - Frosta kcal
Ile kalorii ma pieczarkowa
Stoły i ławy ogrodowe
medycyna naturalna

Wersja do druku