Multimedialna edukacja od najmłodszych lat

Dzieci, znacznie szybciej niż dorośli, poznają nowinki technologiczne, dlatego nowoczesna forma e-edukacji powinna rozpocząć się u dzieci, będących na etapie rozpoznawania przez nie przedmiotów, nazywania zjawisk, czy opowiadania o otaczającej ich rzeczywistości. Dzieci rodzą się i rozwijają w świecie multimediów- komentuje Małgorzata Ohme. Nie znają innej rzeczywistości. Zasypiają wśród dźwięków komórek, laptopów i kanałów telewizyjnych, szukają informacji w Internecie, komunikują się poprzez telefony komórkowe, żyją w społeczności Facebooka. Dyskusja wokół wartościowania tego faktu wydaje się bezsensowna. Akceptując te znaczące zmiany kulturowo-społeczne, które są istotnym czynnikiem rozwoju naszych dzieci, możemy tylko szukać możliwości wykorzystania narzędzi multimedialnych w taki sposób, by pozytywnie wpływać na ich rozwój.

Ważnymi elementami cyfrowego świata, które wywierają znaczący wpływ na kształtowanie światopoglądów, poszerzanie horyzontów, a przede wszystkim na rozwój emocjonalny naszych dzieci są telewizja i Internet. Możemy pomóc im nie tylko poznać świat nowych technologii, ale także nauczyć je wykorzystywania ich w rozwoju pasji i zainteresowań w sposób odpowiedni dla każdego wieku. Każde dziecko jest inne, w inny sposób się rozwija, natomiast etapy rozwoju pozostają podobne. Rolą rodziców jest rozróżniać poszczególne fazy życia dziecka, aby wykorzystywać cyfrowe możliwości w odpowiedni, ale jednocześnie kreatywny sposób. Specjalnie z myślą o nich, z inicjatywy UPC, we współpracy z międzynarodowej klasy ekspertami z amerykańskiej organizacji PBS (Public Broadcasting Service) powstał przewodnik dla rodziców dzieci w wieku od 3 do 18 lat z cennymi poradami wskazującymi, jak wykorzystać nowoczesne technologie w edukacji i rozwoju dzieci. PBS KIDS w ramach swoich działań wpływa na rozwój dzieci poprzez wykorzystanie tradycyjnych i nowoczesnych platform komunikacji. Organizacja przygotowuje materiały rozwijające umysły dzieci, filmy dokumentalne, które otwierają przez nimi nowe horyzonty oraz materiały ułatwiające zdobywanie informacji o wydarzeniach ze świata i kultury. Zestaw praktycznych wskazówek, w podziale na kategorie wiekowe pozwoli nam rozwijać talenty naszych dzieci, w mądrej i bezpiecznej formie.

Dla maluchów ciekawych nowego świata, na stronach UPC, została stworzona aplikacja Magic Desktop, dostępna w sieci na stronie www.upc.pl/magicdesktop. Bezpłatne oprogramowanie przeznaczone jest dla pociech w wieku od 3-10 lat. Dzięki niej najmłodsi mogą na pulpicie komputera uczyć się podstaw jego obsługi bez ryzyka skasowania danych, samodzielnie i bezpiecznie bawić się Internetem oraz korzystać z gier matematycznych, logicznych i językowych, które uczą poprzez zabawę. Rodzicom z kolei, zapewnia stuprocentową gwarancję, że nabywane przez ich dzieci umiejętności rozwijają i kształtują w nich odpowiednie postawy poruszania się po sieci. Częścią tego programu jest Moja Pierwsza Przeglądarka, umożliwiająca rodzicom wybieranie witryn, które dziecko będzie mogło bezpiecznie odwiedzać, podczas korzystania z dostępu do Internetu. Oprócz tego aplikacja zawiera wiele różnorodnych narzędzi i gier edukacyjnych, które wspomogą naukę obsługi komputera, rozwiną kreatywność oraz będą źródłem inspiracji do dalszego zgłębiania wiedzy o cyfrowym świecie. Magic Desktop to narzędzie, dzięki któremu dziecko poznaje współczesne formy komunikacji, stając się świadomym i aktywnym uczestnikiem życia społecznego w wirtualnym świecie.

Wirtualna przestrzeń do nauki i poznania Internetu

Internet otwiera również nieograniczone możliwości rozwijania zainteresowań i nawiązywania relacji z rówieśnikami, zwłaszcza wśród uczniów szkoły podstawowej. Witryna eSafety Kit pozwala całej rodzinie wspólnie poznawać tajniki bezpiecznego korzystania z Internetu. Materiały zamieszczone na stronie www.esafetykit.net koncentrują się na czterech kluczowych elementach dotyczących aktywności dzieci w sieci: e-bezpieczeństwie, komunikacji, rozrywce, pobieraniu plików oraz cyberprzemocy, która stanowi szczególne zagrożenie w dzisiejszych czasach. Ciekawe ćwiczenia edukacyjne, quizy, szereg przydatnych linków, a także gier i plików do pobrania, to stałe elementy poszczególnych działów. To wspaniała, wirtualna przestrzeń oferująca dzieciom nieocenioną pomoc w nauce.

•    Umie opowiadać proste historyjki.
Co możesz zrobić: Zadawaj dziecku konkretne pytania - pytaj go o to, co widzi w telewizji, na ekranie komputera czy w książce. Kiedy dziecko mówi, staraj się podawać mu dodatkowe informacje. W ten sposób pomożesz mu w nauce nowego słownictwa. Na przykład, jeśli dziecko powie "pies", możesz dodać "duży, włochaty pies".
•    Lubi sÅ‚uchać i oglÄ…dać tÄ™ samÄ… historiÄ™ bez koÅ„ca.
Co możesz zrobić: Zadawaj dziecku pytania o programy telewizyjne, filmy i gry komputerowe - nawet, jeśli to te ulubione, które ogląda bez przerwy. Ty możesz znać je na pamięć, ale twoje dziecko wciąż czerpie z tego wiele radości.
•    Lubi Å›piewać proste piosenki.
Co możesz zrobić: Wybieraj programy telewizyjne i komputerowe, które zawierają piosenki i utwory muzyczne. Zachęcaj dziecko, żeby śpiewało i tańczyło, a nie tylko oglądało. Nie wstydź się śpiewać i tańczyć razem z dzieckiem.
•    Potrafi nazywać i Å‚Ä…czyć podstawowe kolory - czerwony, niebieski, żółty i zielony. Zaczyna uczyć siÄ™ ksztaÅ‚tów.
Co możesz zrobić: Zadawaj dziecku pytania, kiedy ogląda telewizję i gra w gry komputerowe. Na przykład, wskaż na monitor i powiedz: Co to za liczba? Czy te drzwi wyglądają, jak prostokąt, czy okrąg? Jakiego koloru buty ma ta pani?
•    Lubi pytać kto, co i dlaczego?
Co możesz zrobić: Oglądając programy telewizyjne, grając w gry komputerowe lub przeglądając strony internetowe, wyjaśniaj dziecku, dlaczego dzieją się określone rzeczy, kim są postacie i dlaczego postępują w określony sposób.
•    Interesuje siÄ™ podobieÅ„stwami i różnicami, które dostrzega.
Co możesz zrobić: Zwróć dziecku uwagę, kiedy postać z telewizji lub jakieś zwierzę zrobi coś, co ono również potrafi zrobić - będzie biegać, tańczyć albo skakać. Potem zróbcie to razem.
•    Poznaje możliwoÅ›ci swojego ciaÅ‚a.
Co możesz zrobić: Wybieraj programy telewizyjne i komputerowe, które zawierają piosenki i elementy tańca, a także te, które pokazują jakieś aktywności fizyczne. Poproś dziecko o powtórzenie tego, co widzi na ekranie.
•    Lubi pomagać w domu i wykonywać proste prace domowe.
Co możesz zrobić: Jeśli masz zwyczaj nakrywania czymś telewizora lub zamykania drzwi szafki, w której trzymasz komputer, zachęć dziecko do tego, żeby wzięło udział w tym rytuale.
•    Wie, czy jest chÅ‚opcem czy dziewczynkÄ…. Uczy siÄ™, w co siÄ™ ubierajÄ… chÅ‚opcy i dziewczynki oraz co lubiÄ… robić.
Co możesz zrobić: Staraj się ograniczyć kontakt dziecka z programami telewizyjnymi, które umacniają stereotypy odnośnie tego, co "mogą robić dziewczynki" i co "mogą robić chłopcy". Uświadamiaj dziecko, że zarówno chłopcy, jak i dziewczynki mogą być kimkolwiek zechcą. Podaj dziecku konkretne przykłady.
•    Lubi sÅ‚uchać historyjek o sobie.
Co możesz zrobić: Jeśli masz jakieś domowe nagrania wideo albo album z wycinkami czy zdjęciami swojego dziecka, przeglądajcie je razem i rozmawiajcie o tym, co się wydarzyło w dniu, kiedy zrobiono zdjęcia lub film.
•    SpÄ™dza dużo czasu obserwujÄ…c, co dzieje siÄ™ wokół niego.
Co możesz zrobić: Uczyń z oglądania telewizji formę aktywności. Zadawaj dziecku pytania o to, co widzi i słyszy na ekranie.
•    Jeżeli wokół dziecka sÄ… ludzie, którzy wydajÄ… mu siÄ™ inni niż ono samo, może je to zaciekawić.
Co możesz zrobić: Wybieraj programy telewizyjne, książki i programy komputerowe, które pozwolą dziecku poznawać ludzi z innych środowisk. Rozmawiaj z dzieckiem o tym, co czyni daną kulturę wyjątkową i szczególną.

Jeśli Twój 4-latek...

•    Orientuje siÄ™, że życie rodzinne pÅ‚ynie okreÅ›lonym rytmem.
Co możesz zrobić: Pomóż dziecku zrozumieć, w jakich okolicznościach telewizja pasuje do codziennego i cotygodniowego rozkładu zajęć twojej rodziny, a w jakich nie. Staraj się być konsekwentny.
•    Rozumie, kiedy coÅ› jest wyższe, wiÄ™ksze, takie samo, w wiÄ™kszej iloÅ›ci, na, w, pod i nad. Potrafi liczyć na gÅ‚os (ale nie zawsze w poprawnej kolejnoÅ›ci) i nazywać niektóre kolory i ksztaÅ‚ty.
Co możesz zrobić: Czytaj recenzje programów komputerowych i programów telewizyjnych, żeby znaleźć formy aktywności, które uczą ważnych zagadnień numeryczno-przestrzennych, takich jak liczenie, układanie przedmiotów od największego do najmniejszego lub opisywanie czegoś, co jest bliżej lub dalej. Rozwijaj rozumienie tych zagadnień podczas rozmów z dzieckiem.
•    Lubi Å›piewać proste piosenki i rymowanki swobodnie dobierajÄ…c sÅ‚owa.
Co możesz zrobić: Wybieraj programy telewizyjne i komputerowe, które zawierają piosenki i utwory muzyczne. Zachęcaj dziecko, żeby śpiewało i tańczyło, a nie tylko oglądało.
•    Może bać siÄ™ ciemnoÅ›ci i nieznanych mu postaci.
Co możesz zrobić: Unikaj programów telewizyjnych, które mogą wzbudzać lęk u dziecka, szczególnie przed snem. Jeżeli dziecko się przestraszy, zapewnij je, że wszyscy są bezpieczni. Przytulenie i ulubiona zabawka mogą przynieść ulgę. Pamiętaj, że to czego boi się jedno dziecko, może wcale nie budzić lęku u rodzeństwa lub rówieśnika.
•    Uwielbia opowiadać dowcipy, chociaż dla Ciebie mogÄ… one nie mieć za wiele sensu.
Co możesz zrobić: Niektóre programy telewizyjne działają na dwóch poziomach - jednym adresowanym do dzieci i drugim adresowanym do dorosłych - inne programy są produkowane wyłącznie z myślą o dzieciach i mogą nie wydawać Ci się szczególnie atrakcyjne. Mimo to, obserwuj uważnie, co sprawia, że Twoje dziecko chichocze i zachęcaj je do opowiadania dowcipów.
•    Ma dużo energii. Potrafi jeździć rowerkiem trójkoÅ‚owym, skakać w górÄ™ na wysokość 15 centymetrów, biegać, Å‚apać piÅ‚kÄ™ i robić fikoÅ‚ki.
Co możesz zrobić: Poza ustaleniem limitów czasu, jaki dziecko może spędzać przed telewizorem czy komputerem, namawiaj je do biegania, wspinania się, skakania, tańczenia - jednym słowem: ruszania się.
•    Zwraca uwagÄ™ na to, co robiÄ… dziewczynki, mama i siostry oraz na to, co robiÄ… chÅ‚opcy, tata i bracia.
Co możesz zrobić: Staraj się ograniczyć kontakt dziecka z programami telewizyjnymi, które umacniają stereotypy odnośnie tego, co "mogą robić dziewczynki" i co "mogą robić chłopcy". Uświadamiaj dziecko, że zarówno chłopcy, jak i dziewczynki mogą być kimkolwiek zechcą.
•    Ma bogatÄ… wyobraźniÄ™. Czasami nie wie, co jest prawdziwe, a co wymyÅ›lone.
Co możesz zrobić: Kiedy prosisz dziecko, żeby ci coś opowiedziało - nawet przytaczając coś, co widziało w telewizji, książce czy grze komputerowej - weź pod uwagę, że jego opowieści mogą być przesadzone i niekoniecznie zgodne z rzeczywistoscią. Spróbuj nie zniechęcać dziecka do opowiadania jego wersji zdarzenia.
•    Rozumie i przeważnie przestrzega prostych zasad.
Co możesz zrobić: Jasno powiedz dziecku, jakie obowiązują zasady w odniesieniu do telewizji i komputera. Możesz na przykład wytłumaczyć dziecku, że "kiedy jemy, nie oglądamy telewizji i nie korzystamy z komputera". Bądź konsekwentny.
•    Lubi rozmawiać i prowadzić dÅ‚ugie pogawÄ™dki. Pyta i odpowiada: kto, co, kiedy, dlaczego i gdzie?
Co możesz zrobić: Uczyń z oglądania telewizji formę aktywności. Pytaj dziecko o programy i postacie i daj mu szansę, żeby tworzyło historyjki telewizyjne rysując obrazki. Zorganizuj kredki i papier i zaproponuj, że zrobisz podpisy pod rysunkami dziecka.
•    Potrafi odczuwać gniew i frustracjÄ™ - przeważnie wie, jak używać słów zamiast pięści.
Co możesz zrobić: Unikaj programów telewizyjnych i gier komputerowych pokazujących postacie rozwiązujące konflikty poprzez przemoc fizyczną. Kiedy jednak się zdarzy, że dziecko zobaczy takie sceny, podkreśl, że tak nie wolno robić i wskaż inne rozwiązania.

•   Ma bogatÄ… wyobraźniÄ™ i czasami wymyÅ›la sobie fikcyjnych towarzyszy zabaw. Uwielbia udawać innych ludzi a nawet rzeczy.
Co możesz zrobić: Pomóż dziecku włączyć do zabawy różne postacie - także te z telewizji, filmów, gier czy książek. Zorganizuj rekwizyty, na przykład stare ubrania, kartony po jajkach i wielkie pudła, dzięki którym można uatrakcyjnić zabawę.