Laureat Srebrnego Lamparta na 61 MiÄ™dzynarodowym Festiwalu w Locarno. To najwiÄ™kszy miÄ™dzynarodowy sukces polskiego filmu na tak ważnym festiwalu od 14 lat – to jest, od czasu Srebrnego Niedźwiedzia przyznanego Krzysztofowi KieÅ›lowskiemu w Berlinie w 1994 roku za film "Trzy kolory: BiaÅ‚y".

Niemiecki krytyk filmowy tak pisał o filmie Małgorzaty Szumowskiej po projekcji w Locarno: "33 genialne sceny z życia".
Krytyk "Gazety Wyborczej", Tadeusz Sobolewski stwierdził w swoim tekście, iż jest to prawdziwie europejski film reprezentujący najszlachetniejszy nurt polskiego kina, który będzie naszą wizytówką w świecie.

"Jest to przede wszystkim film o ostatecznej utracie dzieciństwa, o końcu pewnej epoki w życiu i strachu który się z tym wiąże. Giną kolejne nasze światy: dzieciństwo - to prawdziwe, potem to trochę bardziej dojrzałe, potem zostajemy rodzicami, a potem opuszczają nas nasze dzieci; mamy mężów i kochanków którzy też znikają i tak powstają kolejne światy"
. Małgorzata Szumowska

Trzydziestoparoletnia Julia jest fotograficzkÄ…, odnoszÄ…cÄ… znaczÄ…ce sukcesy artystyczne. Å»yje w zamożnej, inteligenckiej rodzinie. Jej mąż Piotr jest cenionym kompozytorem, wÅ‚aÅ›nie przygotowujÄ…cym prawykonanie swego kolejnego utworu w Kolonii. Matka, Basia, to uznana autorka powieÅ›ci kryminalnych, Ojciec, Jurek, jest filmowcem – dokumentalistÄ…. Nagle ich szczęśliwe życie miÄ™dzy Krakowem a wiejskÄ… dziaÅ‚kÄ… koÅ„czy siÄ™… Najpierw zdycha kochany przez wszystkich pies, a wkrótce potem Basia skarży siÄ™ na ból brzucha – lekarze diagnozujÄ… raka. Kobieta trafia do szpitala, operacja i chemioterapia nie powstrzymujÄ… nowotworu. Choroba Basi zaÅ‚amuje Jurka. Piotr nie potrafi oderwać siÄ™ od pracy. Gdyby nie pomoc Adriana, przyjaciela z którym dzieli swojÄ… pracowniÄ™, Julia zostaÅ‚aby sama wobec wyzwaÅ„, jakie przynosi jej życie. Nadchodzi pora weryfikacji swego widzenia Å›wiata, a może nawet moment, kiedy wszystko trzeba bÄ™dzie zacząć od poczÄ…tku.  

MaÅ‚gorzata Szumowska debiutowaÅ‚a w filmie fabularnym przed oÅ›miu laty – niezwykle życzliwie przyjÄ™tym "Szczęśliwym czÅ‚owiekiem", uznanym – to opinia zachodnich krytyków – za trafnÄ… metaforÄ™ życia w krajach postkomunistycznej Europy Åšrodkowej. Jednym z wÄ…tków filmu byÅ‚y relacje miÄ™dzy dorosÅ‚ym synem i matkÄ…, cierpiÄ…cÄ… na Å›miertelnÄ… chorobÄ™. Ta choroba staje siÄ™ dla mężczyzny impulsem do nadania swemu życiu innego biegu. Na podobnych wÄ…tkach Szumowska buduje "33 sceny z życia". Z jednÄ… zasadniczÄ… wszak różnicÄ… – o ile tam postawienie bohatera w obliczu choroby i Å›mierci wydaje siÄ™ sytuacjÄ… wykreowanÄ… na potrzeby scenariusza, tu naznaczone jest osobistym doÅ›wiadczeniem reżyserki.

Na najnowszy film MaÅ‚gorzaty Szumowskiej – już wyróżniony Srebrnym Lampartem na prestiżowym MiÄ™dzynarodowym Festiwalu Filmowym w Locarno – można patrzeć jak na dzieÅ‚o z kluczem. Szumowska, córka znanych dziennikarzy, Doroty Terakowskiej i Macieja Szumowskiego, sama stanęła w obliczu Å›mierci swych rodziców – Dorota Terakowska zmarÅ‚a 4 stycznia 2004 roku, a Maciej Szumowski niespeÅ‚na miesiÄ…c później. Czyżby wiÄ™c inteligencki dom filmowej Julii byÅ‚ w rzeczywistoÅ›ci domem samej reżyserki? WskazujÄ… na to i artystyczne zawody bohaterki i jej męża (ona jest fotograficzkÄ…, on kompozytorem), jak też profesja rodziców (matka – jak Dorota Terakowska – jest pisarkÄ…, ojciec – jak Maciej Szumowski – filmowcem - dokumentalistÄ…). A także Kraków jako – zredukowane wprawdzie do minimum, ale jednak – tÅ‚o tej historii, ba – takie samo jest nawet imiÄ™ przyrodniej siostry bohaterki.

Ale film MaÅ‚gorzaty Szumowskiej należy odczytywać gÅ‚Ä™biej: klucz personalny tÅ‚umaczy może szczerość wypowiedzi artystycznej, ale też ogranicza możliwoÅ›ci interpretacyjne. W istocie "33 sceny z życia"(liczba w tytule – jak wyjaÅ›nia reżyserka w cytowanym poniżej wywiadzie - nie odnosi siÄ™ do wieku bohaterki, ale do iloÅ›ci sekwencji skÅ‚adajÄ…cych siÄ™ na film) skÅ‚adajÄ… siÄ™ na portret mÅ‚odej kobiety w obliczu wyzwaÅ„, jakie przed każdym stawia życie. Chodzi o moment ostatecznego rozstania z najbliższymi – tym trudniejszy im bliższe byÅ‚y Å‚Ä…czÄ…ce nas wiÄ™zi. Oswajanie siÄ™ z chorobÄ… rodziców, z ich stratÄ… to moment zyskiwania szczególnej dojrzaÅ‚oÅ›ci – tak emocjonalnej, jak i spoÅ‚ecznej, czas nie tyle dojrzewania, ile dorastania do sytuacji. Sytuacji niby naturalnej w życiu każdego czÅ‚owieka, ale przecież zaskakujÄ…cej.

Umieranie i Å›mierć budzÄ… w czÅ‚owieku zrozumiaÅ‚y niepokój i lÄ™k, ludzka spoÅ‚eczność broni siÄ™ przed nimi, obudowujÄ…c je – różnymi w różnych kulturach – konwenansami i tabu. Szumowska pokazuje w swoim filmie, jak osoba o szczególnej wrażliwoÅ›ci oswaja siÄ™ z tym tabu, jak w sposób Å›wiadomy (choć nie zawsze) to tabu przeÅ‚amuje, jak zdobywa doÅ›wiadczenie, pozwalajÄ…ce uwolnić siÄ™ od konwenansu. JednoczeÅ›nie "33 sceny z życia" stajÄ… siÄ™ wypowiedziÄ… pokoleniowÄ…: to film zrealizowany przez trzydziestolatków i to po obu stronach kamery. Reżyserka i scenarzystka MaÅ‚gorzata Szumowska, operator MichaÅ‚ Englert, kompozytor PaweÅ‚ Mykietyn, montażysta Jacek Drosio, aktorzy Julia Jentsch, Maciej Stuhr, Iza Kuna czy RafaÅ‚ Maćkowiak przyszli na Å›wiat w latach 70., Å‚Ä…czy ich nie tylko wiek, ale i sposób przeżywania Å›wiata. Dotyczy to również innych aktorów – MaÅ‚gorzata Hajewska i Andrzej Hudziak – już wczeÅ›niej pracowali z MaÅ‚gorzatÄ… SzumowskÄ….







Najczęściej zadawane pytania



Podobne artykuły:


Wersja do druku