AMD, czyli zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem. Co musisz wiedzieć o tej chorobie?

AMD to groźne schorzenie wzroku, którego nie wolno lekceważyć. Pojawia się głównie u pacjentów po 50. roku życia, choć nie tylko wiek jest jego czynnikiem ryzyka. Na szczęście z chorobą można podjąć walkę. Co jeszcze warto wiedzieć o zwyrodnieniu plamki żółtej?

Na czym polega AMD?

Jedną z najważniejszych struktur w naszym oku jest siatkówka. To miejsce naprawdę niezwykłe – narząd pełen wyspecjalizowanych komórek wzrokowych (czopków i pręcików), dzięki którym możemy odbierać otaczający nas świat. W obrębie siatkówki jest pewien specjalny obszar, w którym komórki te występują w szczególnie dużym zagęszczeniu. Nazywa się on plamką żółtą – od koloru barwnika, który je wypełnia.

Niestety, w miarę upływu lat nie wszystkie procesy w naszym organizmie wciąż przebiegają tak jak powinny. Z czasem pojawiają się m.in. zaburzenia przemiany materii – u niektórych z nas również w komórkach plamki żółtej. Przez to najpierw pogarsza się ich funkcja, a w końcu dochodzi do ich stopniowego obumierania. Tak rozwija się zwyrodnienie, czyli AMD. Do najczęstszych objawów choroby zaliczamy m.in.:

zaburzenie ostrości obrazu;
obecność ciemnej plamy w centrum pola widzenia;
pogorszenie widzenia w ciemności i przy słabym oświetleniu;
zniekształcenie widzenia - wrażenie wykrzywiania się linii prostych, falowania obrazu;
kłopoty z pisaniem i czytaniem (rozmywanie się liter);
pogorszone widzenie kolorów (słabszy kontrast).

Dwie różne postacie zwyrodnienia plamki żółtej

AMD występuje w dwóch postaciach, dość istotnie się między sobą różniących. Wyróżniamy odmiany:

Suchą (zanikową) – która występuje zdecydowanie częściej (średnio 9 na 10 przypadków AMD). Polega na postępującym zaniku komórek plamki żółtej i odkładaniu się tam złogów nazywanych druzami. Z czasem obszar objęty zanikiem staje się coraz większy. Początkowe objawy to pogorszenie widzenia w słabych warunkach oświetleniowych. Potem spada ostrość wzroku, a w ostateczności może dojść do nawet całkowitej utraty centralnej części pola widzenia.
Mokrą (wysiękową) – która charakteryzuje się wytwarzaniem nieprawidłowych, wadliwych naczyń krwionośnych w rejonie plamki. Przez to bardzo łatwo dochodzi tam do wysięków (czyli wylewania się płynu tkankowego) i krwotoków, co uszkadza wrażliwe komórki wzrokowe. Ta postać AMD potrafi pojawić się nagle i w krótkim czasie (np. kilku tygodni) doprowadzić do całkowitej utraty wzroku.

Jak można leczyć zwyrodnienie plamki żółtej?

W terapii AMD najważniejsze jest zatrzymywanie postępów schorzenia. Całkowicie wyeliminować choroby zwykle się nie da, ale dzięki dzisiejszym osiągnięciom medycyny można z powodzeniem powalczyć o zachowanie dobrego widzenia na długie lata. Obecnie stosuje się:

W przypadku postaci mokrej zastrzyki z anty-VEGF, czyli substancją blokującą powstawanie nowych, nieprawidłowych naczyń krwionośnych w obrębie plamki. W ten sposób można znacznie poprawić jakość widzenia (nawet o 2-3 rzędy na popularnych tablicach do badania ostrości wzroku). Zastrzyki takie wykonuje się ambulatoryjnie, bez konieczności pozostawania w szpitalu, a do tego dzięki zastosowaniu miejscowego znieczulenia są one zupełnie bezbolesne - https://vidiummedica.pl/iniekcje-doszklistkowe-zastrzyk-w-oko/.
W przypadku postaci suchej zabieg z użyciem lasera 2RT, nazywany „odmładzającym”. Polega na usunięciu części druzów i pobudzeniu nabłonka siatkówki do regeneracji. Jest w pełni bezpieczny dla pacjenta, a do tego krótki i – podobnie jak zastrzyki stosowane w postaci mokrej – całkowicie bezbolesny.

Jednym z miejsc, które oferują wymienione sposoby leczenia zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem jest Specjalistyczne Centrum Korekcji Wzroku – Vidium Medica, z placówkami w Warszawie i Krakowie. Na stronie https://vidiummedica.pl/leczenie-amd/
możesz znaleźć więcej ciekawych informacji na temat AMD i jego leczenia.

Czynniki ryzyka AMD

Jak wspomnieliśmy na wstępie, jednym z głównych czynników ryzyka zwyrodnienia plamki żółtej jest wiek. Opisane zmiany najczęściej pojawiają się po 50. roku życia, kiedy w organizmie zaczyna zachodzić coraz więcej procesów związanych ze starzeniem się. Są jednak jeszcze inne czynniki zwiększające ryzyko AMD. Należą do nich m.in.:

Palenie papierosów – które powoduje aż 6-krotny wzrost ryzyka zachorowania.
Ekspozycja na promieniowanie UV – np. korzystanie z solarium, a także używanie okularów słonecznych bez właściwego filtra UV.
Niewłaściwa dieta – cholesterol, duże ilości alkoholu, pokarmów tłustych (szczególnie -bogatych w tłuszcze nasycone), brak lub zbyt małe ilości antyoksydantów.
Obecność chorób towarzyszących – takich jak choćby nadciśnienie tętnicze, otyłość, miażdżyca, zespół metaboliczny.
Płeć i karnacja – AMD występuje statystycznie częściej u osób z jasnym kolorem skóry i niebieskimi tęczówkami. Zaobserwowano też, że nieco większe ryzyko dotyczy kobiet.
Czynniki genetyczne – występowanie AMD u członka najbliższej rodziny zwiększa prawdopodobieństwo, że schorzenie pojawi się również u nas.