„ChÅ‚opiec czy dziewczynka?” „Nieważne co, byle byÅ‚o zdrowe!” Takie sÅ‚owa usÅ‚yszaÅ‚o wielu przyszÅ‚ych rodziców. PÅ‚eć dziecka w dawnych czasach miaÅ‚a duże znaczenie: chÅ‚opcy dziedziczyli majÄ…tek i przywileje swoich ojców, dziewczÄ™ta przygotowywane byÅ‚y do roli matki i żony. DziÅ› w rozwiniÄ™tych krajach europejskich pÅ‚eć malucha nie ma już wiÄ™kszego znaczenia spoÅ‚ecznego czy ekonomicznego, natomiast dość czÄ™sto pojawiajÄ… siÄ™ osobiste preferencje przyszÅ‚ych rodziców.


Upowszechniony wÅ›ród Europejczyków model rodziny 2+2 sprawia, że wielu rodziców bardzo chciaÅ‚oby posiadać „parkÄ™”, dlatego pÅ‚eć drugiego dziecka zwykle wzbudza spore emocje. Ciekawość jest zawsze, bo pÅ‚eć to mimo wszystko spora niespodzianka! Co decyduje o pÅ‚ci dziecka? Czy na pÅ‚eć dziecka można wpÅ‚ynąć? Spróbujmy przyjrzeć siÄ™ bliżej kilku faktom na ten temat.

 

PÅ‚eć jest efektem przypadku, choć nie do koÅ„ca…

Za pÅ‚eć czÅ‚owieka odpowiedzialne sÄ… chromosomy pÅ‚ciowe: w przypadku kobiety bÄ™dzie to para chromosomów XX, w przypadku mężczyzn – XY. Komórka jajowa zawiera zawsze chromosom X, natomiast łączÄ…cy siÄ™ z niÄ… plemnik może zawierać chromosom X lub chromosom Y. To, który plemnik połączy siÄ™ z komórkÄ… jajowÄ… jest najogólniej rzecz biorÄ…c sprawÄ… przypadku, choć pewne okolicznoÅ›ci sprawiajÄ…, że niektóre z plemników majÄ… wiÄ™ksze szanse dostać siÄ™ do wnÄ™trza jaja niż inne. Jak wykazaÅ‚y badania plemniki z chromosomem Y poruszajÄ… siÄ™ szybciej, jednak żyjÄ… krócej (od kilku godzin do jednej doby), z kolei plemniki z chromosomem X poruszajÄ… siÄ™ wolniej, jednak żyjÄ… dÅ‚użej (2-5 dni). BliźniÄ™ta i wieloraczki jednojajowe powstajÄ… z połączenia tej samej komórki jajowej i plemnika, dlatego majÄ… zawsze jednakowÄ… pÅ‚eć. JeÅ›li podczas jednej owulacji dojdzie do uwolnienia kilku komórek jajowych, z których każda zostanie zapÅ‚odniona przez inny plemnik, wówczas pÅ‚eć wieloraczków może (choć nie musi) być różna.

 

Czy rodzice mogą mieć wpływ na płeć dziecka?

WiÄ™ksza odporność na czynniki zewnÄ™trzne w przypadku plemników X oznacza, że dziewczynki rodzÄ… siÄ™ częściej w wyniku zapÅ‚odnienia pozaustrojowego oraz wtedy, gdy ojciec wykonuje pracÄ™ mogÄ…cÄ… mieć negatywny wpÅ‚yw na jego narzÄ…dy rodne (np. praca w wysokiej temperaturze). Wybór okreÅ›lonej pÅ‚ci w przypadku zapÅ‚odnienia in vitro jest możliwy: polega na odwirowaniu plemników zawierajÄ…cych okreÅ›lony chromosom lub analizie „pÅ‚ci” zarodka, który ma zostać wszczepiony do macicy matki (skuteczność wynosi okoÅ‚o 80-90%). Zabiegi te sÄ… czasochÅ‚onne i kosztowne. W Polsce ze wzglÄ™dów etycznych stosuje siÄ™ je jedynie wtedy, gdy urodzenie dziecka z danÄ… pÅ‚ciÄ… wiąże siÄ™ z ryzykiem wystÄ…pienia choroby (np. na hemofiliÄ™ chorujÄ… tylko chÅ‚opcy). Odbycie stosunku pÅ‚ciowego podczas okreÅ›lonych dni w cyklu miesiÄ…czkowym kobiety także może zwiÄ™kszyć prawdopodobieÅ„stwo poczÄ™cia dziecka okreÅ›lonej pÅ‚ci. Stosunek tuż po miesiÄ…czce zwiÄ™ksza szanse na dziewczynkÄ™, natomiast stosunek w dniu owulacji zwiÄ™ksza szanse na chÅ‚opca. Statystyki wskazujÄ… również na innÄ… prawidÅ‚owość: jeÅ›li pierwszych dwoje czy troje dzieci jest tej samej pÅ‚ci, to wzrasta prawdopodobieÅ„stwo, że kolejne dziecko także urodzi siÄ™ tej samej pÅ‚ci.

 

Jak rozpoznać płeć dziecka?

KilkadziesiÄ…t lat temu pÅ‚eć dziecka wróżono na podstawie ksztaÅ‚tu brzucha czy wyglÄ…du przyszÅ‚ej mamy. DziÅ› skutecznÄ… metodÄ… okreÅ›lania pÅ‚ci dziecka jest badanie USG, w czasie którego lekarz ginekolog okreÅ›la wyglÄ…d narzÄ…dów pÅ‚ciowych dziecka. OkreÅ›lenie pÅ‚ci nie zawsze jest Å‚atwe: dziecko może być uÅ‚ożone w takiej pozycji, że obejrzenie jego narzÄ…dów pÅ‚ciowych nie bÄ™dzie możliwe, w przypadku ciąż mnogich rodzeÅ„stwo może siÄ™ wzajemnie zasÅ‚aniać, zdarzajÄ… siÄ™ także pomyÅ‚ki, szczególnie w przypadku stwierdzania pÅ‚ci na wczesnym etapie ciąży. Nowoczesne aparaty USG pozwalajÄ… z dużym prawdopodobieÅ„stwem okreÅ›lić pÅ‚eć dziecka w okoÅ‚o 20. tygodniu ciąży. W przypadku ryzyka przekazania dziecku choroby genetycznej zwiÄ…zanej z chromosomami pÅ‚ci (np. hemofilii) rodzice mogÄ… skorzystać z badaÅ„ prenatalnych, które pozwolÄ… okreÅ›lić genetycznie pÅ‚eć dziecka. Naukowcy pracujÄ… także nad nowÄ… metodÄ… wczesnego, nieinwazyjnego okreÅ›lenia pÅ‚ci, opierajÄ…c siÄ™ na odkryciu, że poziom hormonu ciążowego jest znaczÄ…co wyższy w przypadku pÅ‚odu żeÅ„skiego.

 

Względy etyczne

Jak na razie nie możemy wybierać pÅ‚ci poczÄ™tego dziecka (oprócz sporadycznych przypadków zapÅ‚odnienia in vitro). Co wydarzyÅ‚oby siÄ™, gdyby taka możliwość byÅ‚a powszechna? Istnieje przekonanie, że możliwość wyboru pÅ‚ci dziecka mogÅ‚aby wpÅ‚ynąć bardzo negatywnie na rozwój cywilizacji. W krajach o tradycyjnej kulturze syn traktowany jest jako bardziej wartoÅ›ciowy czÅ‚onek rodziny – istnieje zatem ryzyko, że tam rodziliby siÄ™ sami chÅ‚opcy! Zgodnie z naturÄ… na Å›wiat przychodzi tyle samo chÅ‚opców co dziewczynek (różnice w proporcji sÄ… minimalne) – wszelkie manipulacje w zakresie pÅ‚ci dzieci mogÄ… prowadzić do zaburzeÅ„ proporcji urodzeÅ„ i wywoÅ‚ać nieodwracalne w skutkach zmiany demograficzne.


Najczęściej zadawane pytania



Podobne artykuły:

Ile kalorii ma jajecznica z boczkiem
Ile kalorii ma drożdzówka
Płeć dziecka a wiek rodziców.

Wersja do druku