Rwa kulszowa jest chorobą spowodowaną uciskiem na nerw kulszowy, zazwyczaj na poziomie korzeni nerwowych w kanale kręgowym. Ze względu na to, iż nerw kulszowy jest największym nerwem naszego organizmu i jednym z najważniejszych z punktu widzenia motoryki, zasięg występowania dolegliwości jest szeroki. Ból może być odczuwalny w okolicy lędźwiowej kręgosłupa, w okolicy pośladka, po tylno-bocznej stronie uda, w podudziu, a nawet w stopie. W niektórych przypadkach mogą być także obecne zaburzenia czucia i osłabienie siły mięśni (szczególnie zginaczy kończyny dolnej). Jest to choroba powszechnie występująca w populacji – dotyka 13-40% ludzi i bywa zaliczana do chorób cywilizacyjnych.

Mechanizm rozwoju choroby

Najczęstszą przyczyną ucisku na nerw kulszowy jest zwyrodnienie krążków międzykręgowych  (zwanych popularnie „dyskami”) w dolnej części odcinka lędźwiowego kręgosłupa (L4/L5, L5/S1). W niektórych sytuacjach fragment jądra miażdżystego krążka kręgowego może wpaść do kanału kręgowego, prowadząc do szczególnie silnych dolegliwości bólowych, a nawet niedowładów mięśni. Jest to tzw. przepuklina jądra miażdżystego, popularnie nazywana „wypadnięciem dysku”. Nerw może być także uciśnięty z powodu zmian zwyrodnieniowych kręgów prowadzących do zwężenia kanału kręgowego, kręgozmyku, zespołu mięśnia gruszkowatego, a także zmian nowotworowych. Za przyczynę coraz częstszego występowania rwy kulszowej uznaje się siedzący tryb życia, niską aktywność fizyczną społeczeństwa oraz często występującą już we wczesnym wieku otyłość. W niektórych przypadkach rwa kulszowa może wynikać z wykonywania niezdrowej, obciążającej kręgosłup pracy zawodowej.

Co robić w przypadku wystąpienia rwy kulszowej?

W przypadku pojawienia się bólu o wspomnianym wcześniej charakterze i lokalizacji, dolegliwości można łagodzić za pomocą niesteroidowych leków przeciwzapalnych, pomocny okazać się może żel o działaniu chłodzącym – DIP RILIF. Jeżeli jednak ból utrzymuje się mimo leczenia lub nawraca, konieczna staje się konsultacja specjalistyczna. Diagnostyka dolegliwości, poza rozpoznaniem charakterystycznych objawów, opiera się na badaniach obrazowych, takich jak RTG odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Lekarz po rozpoznaniu zwyrodnienia kręgosłupa może skierować chorego na rehabilitację – leczenie opiera się na ćwiczeniach indywidualnie dobranych przez rehabilitanta. Poza ćwiczeniami wzmacniającymi mięśnie pośladków, kończyn dolnych i grzbietu, wspomagającą rolę w leczeniu choroby mogą mieć zabiegi fizykoterapeutyczne, takie jak: galwanizacja, leczenie ultradźwiękami, leczenie prądami, masaże lecznicze czy stosowanie okładów borowinowych. Bardzo istotnym elementem leczenia jest wprowadzenie właściwej diety – redukcja masy ciała pozwoli odciążyć kręgosłup i zapobiec dalszej progresji choroby zwyrodnieniowej.

W niektórych przypadkach (np. przepuklinie jądra miażdżystego) niezbędne może być leczenie operacyjne. Mikrodiscektomia pozwala na usunięcie uciskającego nerwy jądra miażdżystego, zaś laminectomia umożliwi poszerzenie kanału kręgowego w przypadku jego zwężenia. Leczenie operacyjne może być też niezbędne w przypadku nowotworowej przyczyny rwy kulszowej.