Tężec to choroba wywoÅ‚ywana przez bakterie – laseczki tężca – które wystÄ™pujÄ… w glebie, kurzu czy wodzie. Do organizmu dostajÄ… siÄ™ poprzez otwarte rany i otarcia, atakujÄ…c ukÅ‚ad nerwowy i szybko wywoÅ‚ujÄ…c bolesne i niekontrolowane skurcze mięśni, a później czÄ™sto także Å›mierć.

Do zakażenia tężcem noworodkowym zwykle dochodzi podczas porodu: źródÅ‚em infekcji mogÄ… być: brudne narzÄ™dzie wykorzystane do przeciÄ™cia pÄ™powiny lub po prostu brudne rÄ™ce. Na ryzyko zachorowania narażone sÄ… również matki, które – tak jak noworodki – mogÄ… zakazić siÄ™ podczas porodu w niehigienicznych warunkach.

Zapobiec chorobie

Tężec, opisany już przez Hipokratesa jako „wieczna niedola ludzkoÅ›ci”, to choroba zakaźna, której można Å‚atwo zapobiegać. Wzmianki o tężcu, który potrafi zabić w ciÄ…gu tygodnia, pojawiajÄ… siÄ™ już w Starym Testamencie. Szacuje siÄ™, że obecnie na Å›wiecie aż 100 milionów ludzi jest nadal narażonych na ryzyko zachorowania na tężec – i to pomimo, że szczepionka dostÄ™pna jest już od kilkudziesiÄ™ciu lat. Takie dane statystyczne sÄ… „niedopuszczalne” w opinii obecnego szefa programów szczepieÅ„ UNICEF, dr Francoisa Gasse. PodkreÅ›la on: DziÅ› nikt nie powinien umierać z powodu tężca – przecież tej chorobie tak Å‚atwo jest zapobiec.

W Europie i krajach uprzemysłowionych tężec nie stanowi już zagrożenia dzięki rutynowym programom szczepień. Wiele osób uważa go wręcz za chorobę przeszłości. Jednak są takie rejony, gdzie choroba ta nadal zabija. To najbiedniejsze kraje świata, gdzie umierają dziesiątki tysięcy dzieci i ich matek. Chociaż tężcowi noworodkowemu można łatwo zapobiec poprzez szczepienie podane matce w czasie ciąży lub jeszcze przed zajściem w ciążę, to tężec jest nadal jedną z głównych przyczyn śmierci noworodków w najbiedniejszych krajach świata. W krajach rozwijających się prawie 130 tysięcy dzieci umiera przed pierwszymi urodzinami właśnie z powodu tej choroby. Gdy choroba wniknie do organizmu, bardzo trudno się ją leczy, a zarażone tężcem noworodkowym niemowlę niemal zawsze umiera. Co więcej, prawdziwa skala tragedii jest niezwykle trudna do oszacowania. Najbardziej narażone matki i ich dzieci mieszkają na terenach rolniczych, mając bardzo ograniczony dostęp do opieki zdrowotnej. Na takich terenach narodziny dziecka i jego śmierć często nie są nawet rejestrowane.

Krótka historia tężca

1884 – Chociaż już starożytne przekazy (z 5 wieku p.n.e.) zawierajÄ… opis klinicznych objawów tężca, przyczynÄ™ tej choroby odkryli dopiero Antonio Carle i Giorgio Rattone, wywoÅ‚ujÄ…c jÄ… doÅ›wiadczalnie u królików.
1889 – JapoÅ„ski lekarz Kitasato Shibasaburo wyizolowaÅ‚ toksynÄ™ tężca z ciaÅ‚a chorej osoby i opracowaÅ‚ surowicÄ™ dziaÅ‚ajÄ…cÄ… przeciwtężcowo.
1897 – Edmond Nocard udowodniÅ‚, że dziÄ™ki surowicy organizm ludzki nabywa odpornoÅ›ci na tężec, wiÄ™c można jÄ… bÄ™dzie wykorzystać do leczenia choroby.
1924 – G. Ramon oraz P. Descombey ostatecznie stworzyli szczepionkÄ™ w formie znanej dzisiaj. Po raz pierwszy znalazÅ‚a ona szerokie zastosowanie podczas II Wojny Åšwiatowej, zapobiegajÄ…c zakażeniom tężcem wÅ›ród rannych na polu walki żoÅ‚nierzy.

Pokonać tężec

RozpoczÄ™ty w 1999 roku przez UNICEF i organizacje partnerskie program eliminacji tężca okoÅ‚oporodowego pozwoliÅ‚ znaczÄ…co zredukować liczbÄ™ niemowlÄ…t i matek umierajÄ…cych z powodu tej choroby, z ponad 787 000 przypadków zanotowanych pod koniec lat osiemdziesiÄ…tych1, do ok. 128 000 przypadków obecnie. Od 2006 roku Pampers wspiera UNICEF w walce z tężcem i dotychczas przekazaÅ‚ tej organizacji Å›rodki na zakup ponad 200 milionów szczepionek. UNICEF i Åšwiatowa Organizacja Zdrowia oceniajÄ…, że realne jest wyeliminowanie tężca noworodkowego do 2015 roku. Już 1 kwietnia rusza druga polska edycja miÄ™dzynarodowej kampanii Pampers-UNICEF „1 paczka = 1 ratujÄ…ca życie szczepionka”. Akcja ma na celu wsparcie UNICEF w jego wysiÅ‚kach o wyeliminowanie do 2015 roku tężca noworodkowego. Do koÅ„ca czerwca 2010 roku polscy rodzice bÄ™dÄ… mogli wspierać tÄ™ inicjatywÄ™ – każda zakupiona w tym czasie paczka pieluszek lub poczwórna paczka chusteczek Pampers z logo UNICEF, to jedna ufundowana przez Pampers szczepionka ratujÄ…ca życie dziecka. AkcjÄ™ wspiera też aktorka i mama 5 dzieci – MaÅ‚gorzata Ostrowska-Królikowska. ByÅ‚am w Etiopii i na miejscu poznaÅ‚am kobiety, które sÄ… matkami oraz takie, które sÄ… w ciąży i z nadziejÄ… oczekujÄ… narodzin dziecka. SpotkaÅ‚am też te, które niezwykle cierpiÄ…, ponieważ z powodu tężca straciÅ‚y swoje nowo narodzone dzieci. W najbiedniejszych regionach Å›wiata do zakażenia tężcem dochodzi bardzo czÄ™sto. Okrutna choroba zabiera dziesiÄ…tki tysiÄ™cy dzieci rocznie. ByÅ‚o to dla mnie niezwykle poruszajÄ…ce przeżycie. – mówi MaÅ‚gorzata Ostrowska-Królikowska, która pod koniec lutego odwiedziÅ‚a EtiopiÄ™.


Najczęściej zadawane pytania



Podobne artykuły:


Wersja do druku