Stres a waga

W sytuacji, gdy np. nauczymy siÄ™ reagować na nasze potrzeby emocjonalne poprzez wypeÅ‚nienie pokarmem żoÅ‚Ä…dka i zwiÄ…zane z tym faktem poczucie ulgi i przyjemnoÅ›ci. Jest to zaspokojenie, co najmniej dwóch podstawowych potrzeb czÅ‚owieka - gÅ‚odu i bezpieczeÅ„stwa. Ponieważ wielu ludzi nie zdaje sobie sprawy z ze zwiÄ…zku pomiÄ™dzy sytoÅ›ciÄ…, a poczuciem bezpieczeÅ„stwa w sytuacji oddziaÅ‚ywania na nich stresu, nie sÄ… także w stanie przerwać tej relacji, którÄ… można nazwać „emocjonalnym jedzeniem”. Naukowcy rozumiejÄ… dziÅ› zjawisko objadania siÄ™ jako sposób na redukowanie niepokoju, frustracji i obniżenie poczucia winy. Jest także oczywiste, że wielu ludzi reaguje nadmiernym jedzeniem w sytuacji, gdy oddziaÅ‚ywujÄ…cy czynnik stresowy ma charakter niejasny i wywoÅ‚uje dojmujÄ…ce uczucie lÄ™ku. Ludzie otyli „używajÄ… jedzenia” jako sposobu na odzyskania samokontroli nad wÅ‚asnym poziomem emocji. Można to okreÅ›lić jako zastÄ™pczÄ… formÄ™ radzenia sobie ze stresem, której ubocznym efektem jest zwiÄ™kszanie siÄ™ wagi ciaÅ‚a. W takim przypadku mamy do czynienia ze zjawiskiem „bÅ‚Ä™dnego koÅ‚a” gdzie stres prowadzi do nadmiernego jedzenia, a nadmierne jedzenia do otyÅ‚oÅ›ci, obniżenia samooceny i poczucia niemożnoÅ›ci wyjÅ›cia z sytuacji. JeÅ›li wiÄ™c rzeczywistym powodem nadmiernego objadania siÄ™ jest stres, jedynym sposobem walki z nadwagÄ… jest identyfikacja rzeczywistych źródeÅ‚ stresu, przywrócenie adekwatnych godzin snu, które zwykle sÄ… zaburzone i narzucenie wÅ‚aÅ›ciwego i powtarzalnego rytmu jedzenia (Å›niadanie – obiad – kolacja).

Otyłości nie wolno sprowadzać wyłącznie do problemów o charakterze psychologicznym. Może się zdarzyć, że człowiek psychicznie sprawny, w pełni usatysfakcjonowany ze swojego życia rodzinnego i zawodowego manifestuje olbrzymi i niepohamowany apetyt. To jednak mniejszość. Większość to ludzie, którzy próbują wypełnić nudę, czasem samotność, smutek czy złość uczuciem sytości i odprężenia pojawiającym się w trakcie jedzenia. Z otyłością niestety związane jest także spowolnienie ruchowe, brak dyscypliny wewnętrznej i objadanie się w przeróżnych porach dnia. Równocześnie towarzyszy temu poczucie winy, wstyd, depresja a nawet chęć całkowitego wycofywania się z życia towarzyskiego.
Obserwacja naukowa pokazuje, że istnieje konflikt pomiędzy tendencją do konsumpcji wysoko kalorycznych pokarmów w celu szybkiego osiągnięcia uczucia przyjemności, a długoterminowymi, negatywnymi dla zdrowia skutkami objadania się. Stres życia codziennego nie może być rozwiązywany poprzez jedzenie (a już szczególnie w nadmiernej ilości). Stres staje się czynnikiem towarzyszącym otyłości. Czy możliwa jest walka z otyłością bez redukcji stresu? Należy zakładać, że nie. Jakie techniki leczenia mogą służyć w walce z otyłością a mające związek ze stresem? Między innymi to zmiana tempa jedzenia (im wolniej tym lepiej), uświadamianie źródeł stresu i ich eliminacja, wzmacnianie procesu samokontroli nad spożywaną dietą i unikanie automatycznego reagowania w sytuacji stresu. Ta automatyczna reakcja, utrwalona doświadczeniami z przeszłości jest szczególnie niebezpieczna, ponieważ prowadzi zwykle do spożywania dużej ilości pokarmów bez świadomości i poczucia winy.