Meningokok- Neisseria meningitidis - zwana również dwoinkÄ… zapalenia opon mózgowych to groźna bakteria wywoÅ‚ujÄ…ce niebezpieczne choroby, z których najpoważniejsze to ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i posocznica (sepsa). Meningokokami może zarazić siÄ™ każdy bez wzglÄ™du na wiek, jednak na zakażenie najbardziej narażone sÄ… dzieci i mÅ‚odzież. Do zarażenia może dojść w dowolnym momencie, przy wykonywaniu zwykÅ‚ych czynnoÅ›ci. Choroby wywoÅ‚ane meningokokami we wczesnym etapie rozwoju trudno jest poprawnie zdiagnozować, a ich przebieg jest niezwykle gwaÅ‚towny i ciężki, niejednokrotnie prowadzÄ…cy do wielu poważnych powikÅ‚aÅ„, a niestety w wielu przypadkach prowadzi także do Å›mierci. Obecnie najlepszÄ… i jedynÄ… metodÄ… zapobiegania zakażeniom meningokokowym grupy C sÄ… szczepienie ochronne.    Groźne bakterie. Bakterie z gatunku Neisseria meningitidis (meningokoki) dzieli siÄ™ na wiele grup serologicznych, jednak w Polsce najczęściej wystÄ™pujÄ… meningokoki z grupy B i C, które stanowiÄ… przyczynÄ™ 90 proc. wszystkich zachorowaÅ„ w Europie. Jednak to meningokoki z grupy C częściej wywoÅ‚ujÄ… epidemie i sÄ… odpowiedzialne za groźniejsze przypadki choroby menigokokowej, powodujÄ…c sepsÄ™, a co za tym idzie wiążą siÄ™ z wysokÄ… Å›miertelnoÅ›ciÄ….
Meningokoki żyją w wydzielinie jamy nosowo-gardłowej człowieka. Nosicielem bakterii może być nawet zdrowy człowiek, nie będąc świadomy tego faktu. Do zakażenia dochodzi na skutek kontaktu z bezobjawowym nosicielem lub osobą już chorą. Przenoszenie meningokoków odbywa się podobnie, jak w przypadku wielu niegroźnych infekcji: drogą kropelkową (podczas kaszlu lub kichania), przez kontakt bezpośredni (np. podczas pocałunku) lub kontakt pośredni np. korzystając ze wspólnych naczyń czy sztućców.
   Zachorowania wywoÅ‚ane przez meningokoki wystÄ™pujÄ… najczęściej jesieniÄ… i na wiosnÄ™, ponieważ w tym okresie dochodzi do masowych infekcji górnych dróg oddechowych (np. grypa) i bakterie przenoszÄ… siÄ™
w trakcie kichania lub kaszlu z człowieka na człowieka.
   Choroba, która dotyka dzieci. Na zakażenie meningokokam grupy C narażeni sÄ… wszyscy, niezależnie od pÅ‚ci czy wieku. Jednak dzieci w wieku od 3 miesiÄ™cy do 6 lat, w porównaniu do innych grup wiekowych, sÄ… najbardziej podatne na zakażenie, ponieważ ich system odpornoÅ›ciowy nie jest jeszcze wystarczajÄ…co dobrze rozwiniÄ™ty. OkoÅ‚o 40 proc. przypadków chorobowych rejestruje siÄ™ w wieku dzieciÄ™cym.
   DrugÄ… grupÄ™ ryzyka stanowi mÅ‚odzież. Szczyt zachorowaÅ„ notowany jest wÅ›ród mÅ‚odych ludzi miÄ™dzy 14 a 19 rokiem życia. OkoÅ‚o 20 proc. wszystkich zachorowaÅ„ spowodowanych przez meningokoki grupy C dotyczy nastolatków. Z jednej strony w zwiÄ…zku ze zmianami w organizmie zwiÄ…zanymi z okresem dojrzewania obniża siÄ™ odporność mÅ‚odych osób na wszelkiego rodzaju zakażenie, z drugiej w tym czasie wzrasta natężenie kontaktów spoÅ‚ecznych, które także sprzyjajÄ… zarażeniu. Przebywanie w grupie, na dyskotekach, prywatkach oraz typowe dla mÅ‚odzieży zachowania jak picie ze wspólnego naczynia, czy pocaÅ‚unki sprzyjajÄ… zakażeniom groźnymi bakteriami.
Ryzyko zakażenia meningokokami grupy C wzrasta również w dużych zbiorowiskach ludzkich, np.
w szkołach, przedszkolach, żłobkach, internatach, akademikach czy koszarach. W takich warunkach ułatwione jest bowiem przenoszenie się bakterii poprzez bliski kontakt, co ułatwia powstawanie ognisk epidemicznych.
   Inwazyjna choroba meningokokowa. Diagnoza schorzeÅ„ meningokokowych jest niezwykle trudna. Pierwsze objawy choroby nie różniÄ… siÄ™ od pierwszych oznak przeziÄ™bienia czy grypy, dlatego też choroba diagnozowana jest w wielu przypadkach bardzo późno. Dodatkowo choroba rozwija siÄ™ bardzo szybko, a jej przebieg jest zwykle bardzo ciężki. Po okresie wylÄ™gania, który trwa od 2 do 7 dni pojawiajÄ… siÄ™ pierwsze objawy: wysoka gorÄ…czka, bóle gÅ‚owy i koÅ„czyn, a u niemowlÄ…t: wymioty, przeraźliwy krzyk i brak apetytu. NastÄ™pnie bóle gÅ‚owy i gorÄ…czka nasilajÄ… siÄ™, chory nie może swobodnie poruszać gÅ‚owÄ… w przód i w tyÅ‚, pojawia siÄ™ sztywność karku, odrÄ™twienie, oszoÅ‚omienie i zakłócenia Å›wiadomoÅ›ci, a w koÅ„cu dochodzi do Å›piÄ…czki. Dalsze objawy choroby meningokokowej to powstajÄ…ce plamy na skórze, które nie ustÄ™pujÄ… pod naciskiem lub czerwone, punktowe krwawienia skóry i nadwrażliwość na Å›wiatÅ‚o.
Chorobę można leczyć antybiotykami, jednak leczenie musi być rozpoczęte jak najszybciej, aby można było zapobiec trwałym powikłaniom.
   PrzerażajÄ…ce skutki choroby. Choroba meningokokowa najczęściej przebiega jako zapalenie opon mózgowych lub zakażenie krwi (posocznica, sepsa). JednoczeÅ›nie u chorujÄ…cego pacjenta Neisseria meningitidis grupy C może wywoÅ‚ywać zapalenie gardÅ‚a, pÅ‚uc, ucha Å›rodkowego, osierdzia, wsierdzia, stawów i inne.
Śmiertelność pacjentów z inwazyjną chorobą meningokokową jest bardzo wysoka i wynosi 10-12 proc. Co piąty chory po przebytej chorobie doznaje trwałych powikłań, z których najczęstsze to niedosłyszenie, uszkodzenia mózgu, ataki epileptyczne lub utrata kończyn.
   Profilaktyka choroby meningokokowej. Profilaktyka zakażeÅ„ wywoÅ‚anych przez bakterie Neisseria meningitidis grupy C polega przede wszystkim na szczepieniach ochronnych. Dlatego też obowiÄ…zkiem lekarzy rodzinnych i pediatrów jest informowanie pacjentów o zalecanych szczepieniach ochronnych. Tylko bowiem dziÄ™ki rozpowszechnieniu szczepieÅ„ istnieje szansa na ograniczenie zachorowaÅ„.
Szczepionki sÄ… szczególnie wskazane u osób z grup ryzyka, w szczególnoÅ›ci dzieci w wieku 0 – 6 lat, mÅ‚odzieży, a także pacjentów z wybranymi zaburzeniami odpornoÅ›ci, osób wyniszczonych czy też osób narażonych na zachorowanie w wyniku kontaktu (np. żoÅ‚nierze, studenci, osoby podróżujÄ…ce w regiony endemiczne i epidemiczne).


Najczęściej zadawane pytania



Podobne artykuły:


Wersja do druku