Mimo, że pączków w Polsce jada się bardzo dużo i spotkać je można w każdej cukierni, to jednak nie pochodzą one z naszego kraju. Wymyślili je już Rzymianie, a spotkać je można zarówno w Ameryce, Izraelu czy nawet w Etiopii. Z chruścikami sprawa wygląda zupełnie inaczej. Faworki zwane chruścikami pochodzą z Polski i znane są w zasadzie tylko w naszej części Europy.

     Trudno jednoznacznie okreÅ›lić kto i kiedy opracowaÅ‚ technikÄ™ smażenia faworków. Uważa siÄ™, że to niesamowicie kruche ciasto wyewoluowalo z pÄ…czków, z których ciasta smażono nie tylko kule, ale również i inne ksztaÅ‚ty. JednÄ… z propozycji podania byÅ‚y rozwaÅ‚kowane paski, które rzucano na tÅ‚uszcz. OkazaÅ‚o siÄ™, że najsmaczniejsze z caÅ‚ego wypieku sÄ… chrupiÄ…ce koÅ„cówki i wówczas próbowano waÅ‚kować ciasto jak najcieniej. Po czasie okazaÅ‚o siÄ™, że dodatkowej chrupkoÅ›ci doda ciastu kwaÅ›na Å›mietana oraz spirytus, który także przeciwdziaÅ‚a zbyt dużemu nasiÄ…kaniu ciasta tÅ‚uszczem. W taki oto sposób na bazie mÄ…ki, żółtek i kwaÅ›nej, polskiej Å›mietany powstaÅ‚o jedno z najbardziej kruchych i delikatnych ciast Å›wiata. Oprócz Polski faworki smażone sÄ… także w Niemczech, na BiaÅ‚orusi, Litwie oraz w zachodniej części Ukrainy.

     ChruÅ›ciki podobnie jak pÄ…czki pojawiaÅ‚y siÄ™ na polskich stoÅ‚ach głównie w okresie karnawaÅ‚u. Jako tÅ‚uste i sÅ‚odkie ciasto idealnie pasowaÅ‚y także na ostatkowych ucztach. W zwiÄ…zku z prostotÄ… smażenia i dostÄ™pnoÅ›ciÄ… skÅ‚adników, faworki jak żadne inne ciasto goÅ›ciÅ‚o zarówno w posiadÅ‚oÅ›ciach szlacheckich jak i pod skromnÄ…, chÅ‚opskÄ… strzechÄ…. Jako jedno z nielicznych ciast nie wymagaÅ‚o dodawania cukru, na który mogli sobie pozwolić nieliczni. Dawniej faworki jadaÅ‚o siÄ™ z miodem czy powidÅ‚ami. Niestety najwiÄ™kszy problem z faworkami nie polega na ich wykonaniu, czy zakupie skÅ‚adników. W zwiÄ…zku ze swojÄ… niesamowitÄ… kruchoÅ›ciÄ… sÄ… bardzo trudne do przenoszenia. Z tego wzglÄ™du zakÅ‚ady cukiernicze rezygnujÄ… ze smażenia tradycyjnych faworków na rzecz ciasta pulchnego tylko z wyglÄ…du przypominajÄ…cego chruÅ›ciki. Jednak nie na darmo nazwa chruÅ›cik pochodzi od chrustu- materiaÅ‚u cienkiego i kruchego. Z tego wzglÄ™du nazywanie pulchnego wypieku chruÅ›cikiem jest mylÄ…ce. Z kolei sÅ‚owo faworek, znaczy tyle co wstążeczka i pochodzi z jÄ™zyka francuskiego- przez lata obowiÄ…zujÄ…cego na europejskich salonach. Wraz z polskimi emigrantami chruÅ›ciki dotarÅ‚y do wielu krajów Å›wiata i znane sÄ… w niektórych lokalnych spoÅ‚ecznoÅ›ciach. W Stanach Zjednoczonych  nazywane sÄ… angel wings, co oznacza anielskie skrzydÅ‚a. Niestety problem ze zdobyciem kwaÅ›nej Å›mietany w Ameryce oraz w krajach zachodnioeuropejskich znacznie ogranicza możliwoÅ›ci wytwórcze faworków.


Chruściki/faworki- przepis


200 g mÄ…ki (czubata szklanka)
3 żółtka
4 łyżki gęstej, kwaśnej śmietany
płaska łyżeczka proszku do pieczenia
łyżka spirytusu
szczypta soli
500 g smalcu do smażenia (zamiast smalcu można użyć rafinowany olej rzepakowy)
cukier puder do posypania


Wykonanie ciasta drożdżowego

     MÄ…kÄ™ przesiać i zmieszać ze Å›mietanÄ…. W masie zrobić zagÅ‚Ä™bienie, dodać żółtka, spirytus, szczyptÄ™ soli i proszek do pieczenia. Wszytko razem należy wymieszać, a ze skÅ‚adników bardzo dobrze wyrobić ciasto. Niektórzy cukiernicy zalecajÄ… odÅ‚ożenie ciasta na 24 h w chÅ‚odne miejsce. Niezależnie od tego czy ciasto leżakowaÅ‚o, czy nie, w celu wprowadzenia jak najwiÄ™kszej iloÅ›ci powietrza, należy okÅ‚adać je waÅ‚kiem (wersja lżejsza) lub bić rÄ™koma (wersja cięższa).  NastÄ™pnie ciasto dzieli siÄ™ na porÄ™czne kawaÅ‚ki i bardzo cienko waÅ‚kuje. Podczas waÅ‚kowania ciasto można podsypać bardzo maÅ‚Ä… iloÅ›ciÄ… mÄ…ki. Cienkie ciasto kroi siÄ™ na paski szerokoÅ›ci 3 cm i dÅ‚ugoÅ›ci 15 cm. Każdy pasek nacina siÄ™ (2 cm wzdÅ‚uż) poÅ›rodku i przewija siÄ™ go przez otwór.
     W naczyniu należy rozpuÅ›cić smalec i do gorÄ…cego wrzuca siÄ™ maÅ‚y kawaÅ‚ek ciasta- jeżeli ciasto od razu wypÅ‚ynie, to oznacza, że smalec osiÄ…gnÄ…Å‚ wÅ‚aÅ›ciwÄ… temperaturÄ™. Jeżeli kawaÅ‚ek ciasta utonie, należy smalec jeszcze podgrzać, a kawaÅ‚ek ciasta wyjąć i wyrzucić. Z przygotowanych chruÅ›cików należy zdmuchnąć bÄ…dź Å›ciÄ…gnąć pÄ™dzlem nadmiar mÄ…ki i smażyć je na jasnozÅ‚oto z obydwu stron. Usmażone chruÅ›ciki należy uÅ‚ożyć na bibule lub rÄ™cznikach papierowych, w celu odsÄ…czenia tÅ‚uszczu. WyschniÄ™te i ostudzone faworki posypujemy cukrem pudrem.  

dr Radosław Kożuszek


Najczęściej zadawane pytania



Podobne artykuły:

Ile kalorii ma smalec
ekspres do kawy

Wersja do druku