Morfologia krwi to podstawowe badanie diagnostyczne, które może przyczynić się do wczesnego wykrycia i prawidłowego zdiagnozowania wielu nieprawidłowości zachodzących w organizmie człowieka. Do maja 1996 roku morfologia krwi była badaniem obowiązkowym zlecanym przez lekarza medycyny pracy każdemu pacjentowi.

Doda

Po tym okresie, zgodnie z obowiązującym stanem prawnym badania podstawowe, a wśród nich morfologia stały się badaniami fakultatywnymi. Oznacza to, że mogą być zlecane tylko w przypadkach, w których lekarz uzna, iż jest to niezbędne dla prawidłowej oceny zdrowia osoby przyjmowanej do pracy.

Morfologia krwi pierwszym badaniem na wykrycie białaczki

Morfologia krwi ma nieocenionÄ… wartość w rozpoznawaniu wielu chorób nowotworowych, które mogÄ… rozwijać siÄ™ powoli, nie dajÄ…c nawet przez kilka lat żadnych specyficznych objawów. CzÄ™sto też zdarza siÄ™, że ewentualnie wystÄ™pujÄ…ce objawy chorobowe sÄ… mylnie przypisywane innym schorzeniom lub Å‚Ä…czone ze stanami zwiÄ…zanymi z intensywnoÅ›ciÄ… życia w spoÅ‚eczeÅ„stwie XXI wieku (stres, zmÄ™czenie) lub wrÄ™cz ignorowane. PrzykÅ‚adem takiej choroby, która przez szereg lat może rozwijać siÄ™ bezobjawowo jest przewlekÅ‚a biaÅ‚aczka szpikowa (w skrócie PBSz). Choroba ta polega na rozroÅ›cie nowotworowym pewnego rodzaju krwinek biaÅ‚ych (granulocytów), który doprowadza do bardzo znacznego zwiÄ™kszenia ich iloÅ›ci. W Polsce corocznie rozpoznaje siÄ™ ok. 300-350 przypadków tej choroby (25% wszystkich biaÅ‚aczek), z czego prawie co drugi jest wykrywany przy okazji rutynowych badaÅ„ – niestety czÄ™sto w dość zaawansowanym stadium. Należy pamiÄ™tać, że im wczeÅ›niej choroba nowotworowa zostanie wykryta, tym wyniki leczenia sÄ… lepsze.

Warunkiem skutecznej terapii w zakresie przewlekÅ‚ej biaÅ‚aczki szpikowej jest Å›cisÅ‚a współpraca lekarza i pacjenta. Zadaniem lekarza – oprócz znajomoÅ›ci specyfiki choroby, prowadzenia leczenia i monitorowania zgodnie z obowiÄ…zujÄ…cymi standardami – jest wytÅ‚umaczenie pacjentowi jak ważne jest jego zaangażowanie w proces leczenia (np. systematyczne zażywanie leku oraz unikanie pokarmów, czy innych Å›rodków, które mogÅ‚yby niekorzystnie obniżyć lub wzmocnić jego dziaÅ‚anie). ObowiÄ…zkiem pacjenta jest natomiast przestrzeganie zaleceÅ„ lekarza i wpisanie ich w codzienne życie tak, by staÅ‚y siÄ™ jego niezbÄ™dnÄ… częściÄ….

Obecnie istnieje szereg metod monitorowania skuteczności leczenia, od prostego sprawdzania wyników morfologii krwi, poprzez badanie cytogenetyczne, aż do najdokładniejszej obecnie metody, jaką jest badanie molekularne. To właśnie badanie molekularne pozwala na znalezienie nawet 1 komórki nowotworowej na milion i podjąć szybką reakcję. Celem leczenia jest wyeliminowanie jak największej ilości komórek w jak najkrótszym czasie. Od obecnie stosowanych leków oczekuje się szybszej i głębszej odpowiedzi na leczenie, a monitorowanie pozwala określić czy się to udaje. Korzystanie z ww. narzędzi kontroli pacjenta pozwala lekarzowi podejmować właściwe decyzje terapeutyczne. Jednocześnie edukacja pacjenta na temat badań diagnostycznych sprawia, że staje się on partnerem lekarza w procesie terapeutycznym, co może przyczynić się do poprawy wyników leczenia.






Dramatyczna diagnoza

Informacja o zdiagnozowaniu choroby nowotworowej zawsze stanowi silny wstrzÄ…s emocjonalny dla pacjenta oraz jego rodziny. PojawiajÄ… siÄ™ pytania: „Dlaczego ja?”, „Dlaczego mnie to spotkaÅ‚o?”. CzÄ™sto towarzyszy temu niedowierzanie, wrÄ™cz wypieranie ze Å›wiadomoÅ›ci usÅ‚yszanej wiadomoÅ›ci lub nadzieja, że poddanie siÄ™ kolejnym specjalistycznym badaniom diagnostycznym zmieni ostateczny wynik diagnozy. Wyzwala też u chorego wiele przesadzonych, niezrozumiaÅ‚ych, czasami sprzecznych dla otoczenia emocji lub zachowaÅ„, takich jak gniew, cierpienie, ból, przejmujÄ…cy lÄ™k, agresja, niepewność wobec przyszÅ‚oÅ›ci wÅ‚asnej i najbliższych. Choroba u wiÄ™kszoÅ›ci pacjentów wymusza wiele zmian zwiÄ…zanych z dotychczasowym trybem życia, peÅ‚nieniem funkcji spoÅ‚ecznych, realizacjÄ… planów życiowych oraz skÅ‚ania do refleksji nad istotÄ… samego życia. Nierzadko oznacza konieczność modyfikacji dotychczasowego trybu życia lub zachowania, wpÅ‚ywajÄ…c na samoocenÄ™ chorego oraz jego kondycjÄ™ fizycznÄ… i psychicznÄ…. W konsekwencji może prowadzić do apatii, braku aktywnoÅ›ci, izolacji z otoczeniem, czy biernej postawy wobec terapii.

Choroba nowotworowa wprowadza ogromne zmiany nie tylko w życiu chorego, ale również jego rodziny, która na swój sposób przechodzi podobne etapy oswajania siÄ™ z zaistniaÅ‚Ä… sytuacjÄ…. CzÅ‚onkowie rodziny, którzy próbujÄ… odnaleźć siÄ™ w nowym poÅ‚ożeniu, nie zawsze potrafiÄ… prawidÅ‚owo odczytać potrzeby pacjenta, przez co czÄ™sto przyjmujÄ… postawÄ™ nadopiekuÅ„czÄ… lub negujÄ…cÄ… chorobÄ™. Brak umiejÄ™tnoÅ›ci stworzenia prawidÅ‚owej komunikacji pacjent–rodzina oraz rodzina–pacjent może prowadzić do ciÄ…gÅ‚ego napiÄ™cia, bezradnoÅ›ci, czy samotnoÅ›ci.

OgromnÄ… rolÄ™ w procesie leczenia i zaadaptowania do choroby może odegrać udziaÅ‚ pacjenta oraz jego rodziny w programach edukacyjnych, które pomogÄ… zapoznać siÄ™ i „oswoić” z chorobÄ…. UdziaÅ‚ w takich programach, których celem jest szkolenie i wsparcie, nie tylko daje możliwość spotkania osób z podobnym problemem, ale także stwarza pÅ‚aszczyznÄ™ do wymiany doÅ›wiadczeÅ„ i spostrzeżeÅ„ oraz wzajemnej motywacji do dalszych dziaÅ‚aÅ„, które w konsekwencji mogÄ… istotnie poprawić jakość życia pacjenta i pomóc wyjść poza Å›wiat choroby, przeÅ‚amać lÄ™k i poczucie bezradnoÅ›ci. Podstawowym zadaniem takich programów edukacyjnych jest poprawa komfortu życia chorego i jego rodziny poprzez wypracowanie odpowiednich mechanizmów pomocnych w sytuacjach dla nich trudnych. W trakcie spotkaÅ„ omawiana jest m.in. sytuacja, w której znalazÅ‚ siÄ™ chory, realne wsparcie, którego oczekuje od bliskich, umiejÄ™tność radzenia sobie ze stresem, komunikacja w rodzinie, budowanie prawidÅ‚owej samooceny przez pryzmat choroby, prawidÅ‚owy styl życia osoby z przewlekÅ‚Ä… biaÅ‚aczkÄ… szpikowÄ….






„BiaÅ‚aczka – sprawdź czy nie weszÅ‚a ci w krew”

W ramach kampanii spoÅ‚ecznej „BiaÅ‚aczka – sprawdź czy nie weszÅ‚a ci w krew” powstaÅ‚ program SzkoÅ‚a Å»ycia z PrzewlekÅ‚Ä… BiaÅ‚aczkÄ… SzpikowÄ…. Stanowi on poszerzenie dotychczas prowadzonej kampanii o dziaÅ‚ania skierowane bezpoÅ›rednio do osób chorych na biaÅ‚aczkÄ™ i ich rodzin. SzkoÅ‚a Å»ycia z PBSz ma na celu pomoc pacjentom w adaptacji do procesu leczenia oraz wsparcie psychiczne chorych i ich rodzin. Warsztaty bÄ™dÄ… odbywać siÄ™ co miesiÄ…c w innym mieÅ›cie, w którym znajdujÄ… siÄ™ Kliniki Hematologii.

5 października 2010 roku w Warszawie odbyÅ‚a siÄ™ konferencja prasowa pt.: „Diagnoza: biaÅ‚aczka…”, zorganizowana przez FundacjÄ™ Urszuli Jaworskiej i Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej. Spotkanie odbyÅ‚o siÄ™ w ramach trwajÄ…cej od prawie dwóch lat spoÅ‚ecznej kampanii edukacyjnej pt. „BiaÅ‚aczka – sprawdź czy nie weszÅ‚a ci w krew”.

Podczas spotkania przypomniano znaczenie regularnego wykonywania morfologii krwi jako podstawowego badania diagnostycznego oraz zwrócono uwagę na konieczność przywrócenia tego badania do pakietu badań obowiązkowych zlecanych przez lekarza medycyny pracy. Zaprezentowano ilościowe dane dotyczące przeprowadzonych badań morfologicznych na przestrzeni ostatnich 4 lat. Wynika z nich, iż Polacy coraz chętniej wykonują morfologię krwi, co poświadcza, że wzrosła świadomość społeczeństwa polskiego w tym zakresie.Eksperci dyskutowali na temat warunków skutecznego leczenia. Podkreślili, jak ważne w tym procesie jest przestrzeganie przez pacjenta zaleceń lekarza dotyczących terapii, wsparcie ze strony rodziny, poprawa jakości życia.

Po konferencji uczestnicy mieli możliwość wykonania bezpłatnej morfologii krwi, któremu poddała się również Doda (Dorota Rabczewska), gość specjalny spotkania, osoba popierająca kampanię.



Najczęściej zadawane pytania



Podobne artykuły:

Warsztaty z architektury dla dzieci

Wersja do druku