4. Światowy Dzień Antykoncepcji za nami

Misją zainaugurowanego w 2007 roku Światowego Dnia Antykoncepcji jest zwiększanie świadomości w zakresie antykoncepcji, by umożliwić młodym ludziom dokonywanie wyborów dotyczących ich zdrowia seksualnego i planowania rodziny. WCD 2010 jest kierowany do młodzieży, która często nie posiada wiedzy ani doświadczenia w stosowaniu antykoncepcji.

Przez wiele lat pracowałam w Przyszpitalnej Poradni Dla Dziewcząt i pamiętam, jak przychodziły do mnie mamy z dorastającymi córkami, bardzo zależało im żeby porozmawiać z córką o zabezpieczeniu przed niechcianą lub niepożądaną, zbyt wczesną ciążą. Bardzo mnie to cieszyło, że matka chce pomóc córce i zasięga porady specjalisty. Ciągle jeszcze mimo tak dużych możliwości poradnictwa antykoncepcyjnego takie przypadki należą do rzadkości – opowiada naszej redakcji dr Janina Ratnicka, ginekolog-endokrynolog. Jak pokazują wyniki badania już około 45% aktywnych seksualnie młodych ludzi przyznało się do uprawiania seksu z nowym partnerem bez stosowania antykoncepcji. To o 25% więcej przypadków seksu bez zabezpieczenia w porównaniu z danymi z ubiegłego roku. W Polsce aż 46% młodych ludzi (49% kobiet - najwyższy wynik w Europie i 43 % mężczyzn), którzy wzięli udział w badaniu odpowiedziało, że odbyło stosunek seksualny z nowym partnerem nie stosując zabezpieczenia. To najwyższy wynik wśród zbadanych krajów europejskich (ponad 40% w Hiszpanii, Szwecji, Rosji, Norwegii i Słowenii).

Co najważniejsze przed randką?

O czym zatem myślą młodzi ludzie planując życie intymne? Jak pokazują badania, higiena osobista (72%) oraz antykoncepcja (45%) to dwa najważniejsze aspekty przygotowania do randki. Dla mężczyzn na trzecim miejscu po wyżej wymienionych są pieniądze, a w przypadku kobiet wygląd zewnętrzny (fryzura, make up, ubranie). We Francji, Polsce, Włoszech, Słowenii i Turcji kobiety poświęcają więcej uwagi antykoncepcji niż mężczyźni. Higiena osobista jest ważna dla 84% młodych Polek (najlepszy wynik w Europie, obok Włoszek i Słowenek po 83%) i dla 76% Polaków. Jeśli chodzi o antykoncepcję zdecydowanie lepiej przygotowane są kobiety niż mężczyźni w Polsce - 53% kobiet  i 38% mężczyzn. Na dalszych miejscach znalazły się pieniądze, ubrania.

Znają, ale zapominają...

Z odpowiedzi respondentów ze wszystkich krajów wynika, że prezerwatywy i pigułki to najbardziej popularne metody antykoncepcji. W Polsce prezerwatywę wskazało 90%, pigułkę 88% respondentów, podobnie jak w innych krajach biorących udział w badaniu. We wszystkich europejskich krajach, jako główny powód nieużywania środków antykoncepcyjnych wymieniano brak dostępu do nich w odpowiednim czasie. 37% respondentów z Polski nie miało przy sobie środków antykoncepcyjnych w momencie stosunku.

Młodzi niewyedukowani

Badanie „Antykoncepcja: Kto ponosi odpowiedzialność?” pokazuje, że młodzi ludzie z Europy i Ameryki Łacińskiej średnio w wieku 16 lat odbywają swój pierwszy stosunek płciowy. W krajach Azji i Pacyfiku oraz USA respondenci wskazali 17 lat jako wiek rozpoczęcia współżycia.  Ponad połowa młodych ludzi (51%) uważa, że jest bardzo dobrze poinformowana w zakresie antykoncepcji. W Europie największa niepewność w kwestii sposobów zabezpieczenia istnieje w Rosji, Polsce i Turcji. 58% mężczyzn z Rosji i Polski, a 54% z Turcji  nie czuje się dobrze poinformowana lub wręcz zdezorientowana w kwestii dostępnych metod antykoncepcji. To samo dotyczy kobiet w Rosji (54%) i Turcji (62%).

Na pytanie „kto według ciebie jest odpowiedzialny za edukację na temat antykoncepcji?” młodzi Polacy wymienili kolejno: rodziców (62%), ginekologa (60%), nauczyciela (52%). Jednym z najważniejszych źródeł informacji na temat wiedzy o antykoncepcji w Polsce jest Internet. W tej ostatniej kwestii różnimy się od innych przebadanych krajów, w których młodzi respondenci częściej ufają jednak żywym nośnikom informacji.

Odpowiedzialność

Prawie połowa (47%) młodych Polaków spotkała się z przypadkami nieplanowanych ciąż wśród bliskich przyjaciół i rodziny. Spośród krajów europejskich to kolejny najwyższy rezultat Polski, najmniej przypadków było w Turcji i Szwecji (po 19%).  Podczas, gdy znaczna większość mężczyzn w krajach Europy sądzi, że to od obojga partnerów zależy decyzja o tym, co zrobić, gdy kobieta zajdzie w ciążę po pierwszym stosunku z nowym partnerem, w niektórych krajach skandynawskich panie mają odmienne zdanie w tej kwestii: podczas gdy w Polsce, ok. 90% kobiet uważa, że oboje partnerzy ponoszą odpowiedzialność, w Szwecji i Norwegii, większość młodych kobiet myśli, że to każda z nich jest odpowiedzialna za to jak postąpić. W Szwecji i Norwegii także najwyższa grupa mężczyzn odpowiedziała, że to do kobiety należy decyzja, co w takiej sytuacji zrobić.

Mówią jedno, robią drugie

Badanie "Antykoncepcja: Kto ponosi odpowiedzialność?” (Instytut Badawczy GFK, 06.2010), wspierane przez koalicję międzynarodowych organizacji zajmujących się promocją świadomego życia seksualnego, pokazują znaczącą rozbieżność pomiędzy postawą młodych ludzi wobec powszechnej akceptacji i zrozumienia antykoncepcji a ich codziennymi zachowaniami seksualnymi. Wyniki badania uświadamiają także, że niepewność i zawstydzenie różnymi rodzajami antykoncepcji są cały czas powszechne, zwłaszcza stosowanie niepewnych metod, takich jak stosunek przerywany, który przez wielu młodych ludzi jest postrzegany ciągle jako skuteczny.

Dane te i płynące z nich wnioski, podkreślają istotę systematycznej i wielowymiarowej edukacji w zakresie antykoncepcji i planowania rodziny. Przed nami jeszcze wiele do zrobienia w tej dziedzinie.