Zespół jelita drażliwego to przewlekłe schorzenie układu pokarmowego, które wpływa na jakość życia u wielu osób. Objawy, takie jak bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia lub biegunki, mogą nasilać się pod wpływem diety. Dobrze dobrana pomaga za to łagodzić dolegliwości. Jakie składniki warto uwzględnić w codziennym menu, a czego lepiej unikać?

Dieta przy zespole jelita drażliwego powinna być lekkostrawna i dostosowana do indywidualnej tolerancji. Kluczowe jest spożywanie produktów, które nie powodują nadmiernej fermentacji i wspierają mikroflorę jelitową.

Co jeść przy IBS?

Błonnik rozpuszczalny odgrywa ważną rolę w regulacji wypróżnień i poprawie perystaltyki. Można go znaleźć w owsiance, gotowanych warzywach (marchew, dynia, ziemniaki bez skórki), dojrzałych bananach oraz siemieniu lnianym. W przeciwieństwie do błonnika nierozpuszczalnego, który może działać drażniąco, ten typ błonnika łagodnie wpływa na pracę jelit.

Istotne jest również unikanie fermentujących węglowodanów, znanych jako FODMAP1. Dieta o ich niskiej zawartości jest często zalecana przy IBS, ponieważ zmniejsza wzdęcia i gazy. Dobrze tolerowane są m.in. ryż, kasza jaglana, mięso drobiowe, ryby oraz wybrane warzywa, takie jak cukinia, bakłażan czy sałata. W przypadku nabiału warto sięgać po produkty bez laktozy, takie jak kefir czy jogurt naturalny, albo, jeśli nam szkodzi, całkowicie go unikać.

Nie można zapominać o zdrowych tłuszczach, które nie obciążają jelit. Oliwa z oliwek, niewielkie ilości orzechów oraz awokado, mogą być dobrze tolerowane i korzystnie wpływać na przewód pokarmowy. Ważne jest jednak spożywanie ich w umiarkowanych ilościach, ponieważ nadmiar tłuszczu może wywołać dyskomfort trawienny.

Wsparcie dla mikroflory jelitowej zapewniają postbiotyki lub ich pochodne zawarte np. w żywności specjalnego przeznaczenia medycznego tj. Multilac IBS. Postbiotyk, będący gotowym metabolitem bakterii jelitowych, pomaga też w regeneracji nabłonka jelitowego i wzmacnia barierę jelitową2. Znanym postbiotykiem jest kwas masłowy oraz jego pochodna maślan sodu. Preparat zawierający maślan sodu, jak np. Multilac IBS, warto włączyć do diety, kiedy jest w niej na przykład za mało błonnika. Produkt należy stosować pod nadzorem lekarza.

Czego unikać w diecie przy IBS?

Niektóre produkty mogą nasilać objawy zespołu jelita drażliwego, powodując skurcze, nadmierne wzdęcia lub biegunkę. W pierwszej kolejności należy ograniczyć błonnik nierozpuszczalny, który drażni ściany jelit. Znajduje się on m.in. w: surowych warzywach kapustnych, takich jak brokuły, brukselka, kalafior, otrębach pszennych oraz roślinach strączkowych.

Produkty bogate w fermentujące cukry (wysokie FODMAP)3, takie jak cebula, czosnek, jabłka, gruszki czy arbuz, mogą prowadzić do zwiększonej produkcji gazów i nasilenia bólu brzucha. Warto zwrócić uwagę na indywidualną tolerancję i stopniowo eliminować te składniki, aby ocenić ich wpływ na organizm.

Tłuste i przetworzone potrawy, w tym fast foody, smażone mięso oraz wysoko przetworzone produkty, często prowadzą do pogorszenia objawów IBS. Lepiej wybierać gotowane, duszone lub pieczone alternatywy, które są łatwiejsze do strawienia.

Niektóre napoje również mogą wywoływać dyskomfort. Kawa, mocna herbata, alkohol oraz napoje gazowane pobudzają perystaltykę jelit i mogą nasilać objawy, zwłaszcza u osób z tendencją do biegunek. Lepszym wyborem są woda niegazowana, herbaty ziołowe i napary, np. z mięty lub kopru włoskiego, które działają łagodząco na układ pokarmowy.

Dieta przy zespole jelita drażliwego odgrywa kluczową rolę w kontrolowaniu objawów. Spożywanie produktów lekkostrawnych, o niskiej zawartości FODMAP i bogatych w błonnik rozpuszczalny czy postbiotyki i ich pochodne, takie jak maślan sodu zawarty w Multilac IBS, mogą pomóc w regulacji pracy jelit. Unikanie surowych warzyw kapustnych, roślin strączkowych, tłustych i wysoko przetworzonych potraw pozwoli ograniczyć ryzyko wystąpienia bólu i wzdęć. Warto dostosować jadłospis do swoich potrzeb i stopniowo wprowadzać zmiany, aby poprawić komfort życia i zdrowie układu pokarmowego.

1 https://diety.nfz.gov.pl/images/ebooki/ebook-terapeutyczny-zywienie-ibs-online.pdf

2 Załęski A., Banaszkiewicz A., Walkowiak J., Butyric acid in irritable bowel syndrome. Prz Gastroenterol 2013; 8 (6): 350–353.

3 https://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/a-new-diet-to-manage-irritable-bowel-syndrome

Najczęściej zadawane pytania

Podobne artykuły:

Wersja do druku