Jak prawidłowo dbać o drogi oddechowe?

Górne i dolne drogi oddechowe – anatomia w skrócie
Układ oddechowy składa się z górnych i dolnych dróg oddechowych. Do tych pierwszych należą jama nosowa oraz gardło, natomiast drugie tworzą krtań, tchawica i oskrzela. Narządem wymiany gazowej w klatce piersiowej są płuca. Zanim jednak dojdzie do tego etapu, drogi oddechowe górne i dolne muszą zadbać o pobranie tlenu oraz dwutlenku węgla. Następnie zajmują się odpowiednim przygotowaniem ich do transportu. Powietrze wprowadzane do organizmu musi być czyste, ogrzane i właściwie nawilżone [1]. To dlatego zdrowe drogi oddechowe odgrywają tak dużą rolę w profilaktyce chorób dróg oddechowych.
Na jakie choroby narażone są drogi oddechowe?
Wdychane powietrze, wirusy, bakterie, alergeny (w tym pyłki roślin, kurz, sierść zwierząt) oraz nieleczone alergie sprzyjają rozwojowi chorób, które atakują dolne lub górne drogi oddechowe [2]. Jednym z najczęstszych schorzeń są ostre infekcje o podłożu wirusowym. To one odpowiadają za przekrwienie i obrzęk błony śluzowej oskrzeli, któremu towarzyszy odruch suchego kaszlu połączony z uczuciem bólu i podrażnienia górnych dróg oddechowych. Gdy infekcja przejdzie w stan przewlekły, pojawia się kaszel z odkrztuszaniem zalegającej wydzieliny [3].
Znaczną grupę schorzeń dróg oddechowych i innych struktur stanowią przewlekłe choroby układu oddechowego. Są powszechne na całym świecie, a ich wzrost zapadalności dotyczy zwłaszcza dzieci i osób w podeszłym wieku. Do najczęstszych przewlekłych chorób układu oddechowego należą [4]:
- alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych,
- astma oskrzelowa,
- eozynofilia płucna (gromadzenie się komórek powodujących stany zapalne w pęcherzykach płucnych i w tkance śródmiąższowej płuc),
- nieżyt nosa,
- obturacyjny bezdech podczas snu,
- pylica płuc (osadzanie się pyłów w płucach),
- przewlekłe choroby opłucnej,
- przewlekłe obturacyjne choroby płuc, włączając POChP (przewlekłą obturacyjną chorobę płuc), zapalenie oskrzeli i rozedmę,
- przewlekłe zapalenie zatok przynosowych,
- rak płuca oraz nowotwory układu oddechowego i śródpiersia,
- rozstrzenie oskrzeli,
- sarkoidoza (występowanie małych zapalnych guzków w różnych narządach ciała),
- włóknienie płuc,
- zespół sercowo-płucny oraz choroby krążenia płucnego, w tym zatorowość płucna, nadciśnienie płucne i serce płucne.
Z powodu przewlekłych chorób układu oddechowego wiele osób umiera zbyt wcześnie lub zmaga się z obniżoną jakością życia i poziomem sprawności na co dzień. Tymczasem schorzeniom tym da się zapobiegać [4].
Jak dbać o zdrowie dróg oddechowych?
Dbanie o prawidłowe funkcjonowanie układu oddechowego powinno skupiać się na wyeliminowaniu czynników ryzyka, które mogą powodować choroby. W ten sposób można zapobiegać, kontrolować i leczyć większość chorób (w tym postaci przewlekłych), które dotykają drogi oddechowe [2]. Podstawą jest tu zwrócenie uwagi na takie czynniki jak [4]:
- palenie tytoniu bierne i czynne;
- zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego oraz w domach i w mieszkaniach;
- alergeny;
- środowisko zawodowe, np. narażenie na pyły;
- nieodpowiednia dieta;
- zaburzenia poinfekcyjne ze strony układu oddechowego.
W celu zachowania zdrowia dróg oddechowych warto wdrożyć na co dzień szereg działań, które profilaktycznie wyeliminują zagrożenia chorobotwórcze, np. poprzez [2]:
- wietrzenie pomieszczeń mieszkalnych;
- unikanie kontaktu z alergenem;
- trzymanie się z daleka od osób chorych na choroby zakaźne;
- zaprzestanie palenia papierosów lub unikanie przebywania wśród dymu tytoniowego;
- niedopuszczanie do przegrzania lub wychłodzenia organizmu;
- spożywanie pełnowartościowych posiłków;
- unikanie picia zimnych napojów;
- spokojne wyleczenie innych chorób układu oddechowego;
- aktywność fizyczną, zwłaszcza na świeżym powietrzu.
Warto również rozważyć szczepienia ochronne oraz profilaktycznie wykonywać prześwietlenie klatki piersiowej, by ocenić stan płuc i wcześnie wykryć ewentualne zmiany w ich obrębie [2]. Poza tym każdą niepokojącą dolegliwość ze strony dróg oddechowych warto skonsultować z lekarzem rodzinnym.
Bibliografia:
[1] Układ oddechowy i jego funkcje, Platforma edukacyjna MEiN (witryna internetowa: https://zpe.gov.pl/a/uklad-oddechowy-i-jego-funkcje/DpduCQG5g (dostęp: 03.08.2023)).
[2] Profilaktyka chorób układu oddechowego, Platforma edukacyjna MEiN (witryna internetowa: https://zpe.gov.pl/a/profilaktyka-chorob-ukladu-oddechowego/DNN5ltUvz (dostęp: 03.08.2023)).
[3] Gładka A., Zatoński T., Wpływ zanieczyszczenia powietrza na choroby układu oddechowego, KOSMOS 2016, Vol. 65, 4, s. 573–582.
[4] Bousquet J. i in., Światowy sojusz przeciwko przewlekłym chorobom układu oddechowego, Pneumonol. Alergol. Pol. 2008, 76, s. 160–169.
Na zlecenie marki Deflegmin
Najczęściej zadawane pytania
Podobne artykuły:
Wersja do druku
Szukaj
Perfekcyjny demakijaż cery wrażliwej
Karnawał to czas zabawy, nocnych wyjść i wymarzonych, zachwycających stylizacji. To właśnie teraz chcemy błyszczeć i olśniewać jeszcze mocniej. Kosmet
Zimowe kontuzje – jak ich uniknąć? Porady ortopedy
Zima to nie tylko czas śnieżnych przygód i zimowych sportów, ale niestety także okres zwiększonego ryzyka kontuzji. Śliskie nawierzchnie, nie
Zakrzepica żył głębokich a długie podróże ? jak unikać zagrożeń i chronić zdrowie
Długotrwałe podróże, zwłaszcza te związane z lotami międzykontynentalnymi lub wielogodzinnymi przejazdami samochodem, mogą zwiększać ryzyko wystąpie
Najważniejsze pytania przed podjęciem pracy jako opiekunka osób starszych
Opieka nad osobami starszymi w Niemczech budzi spore zainteresowanie. Często padają pytania dotyczące pożądanych predyspozycji, oczekiwań, obowiązk&oacut
Od serca na Dzień Babci: biżuteria jako wyjątkowy symbol miłości i wdzięczności
Dzień Babci to jedna z tych okazji, które pozwalają wyrazić nasze uczucia w wyjątkowy sposób. Każda babcia zasługuje na prezent, któr