Jakie badania profilaktyczne powinny wykonywać kobiety 40+

Po 40. roku życia, w organizmie kobiety zachodzą liczne zmiany. W konsekwencji zwiększa się ryzyko wystąpienia różnych chorób, w tym nowotworów, osteoporozy czy schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Pacjentkom po czterdziestce zalecane są liczne badania profilaktyczne i przesiewowe, które pozwalają na wczesne wykrycie niepokojących objawów oraz zapobiegają problemom zdrowotnym. Niektóre testy powinny być wykonywane ze zwiększoną częstotliwością.

Badania laboratoryjne

Do podstawowych testów wykonywanych u kobiet po 40. roku życia należą badania laboratoryjne, z reguły wykonywane raz na rok. Podstawowy pakiet obejmuje morfologię krwi z rozmazem, która pozwala na wykrycie chorób rozrostowych układu białokrwinkowego, niedokrwistość czy zaburzenia odporności. Wykonuje się też oznaczenie poziomu OB lub CRP, których podwyższone wskaźniki mogą świadczyć o występowaniu procesów zapalnych w organizmie. W ocenie czynności nerek pomocne jest badanie kreatyniny i mocznika, do rozpoznania cukrzycy służy badanie poziomu glukozy we krwi. Po 40. roku życia trzeba też sprawdzić poziom elektrolitów, szczególnie sodu i potasu. Ich nieprawidłowe stężenia mogą wpływać m.in. na zaburzenia rytmu serca. Pacjentka w tym wieku powinna też regularnie oznaczać pozom wapnia, magnezu i fosforu. Duże znaczenie ma badanie ogólne moczu, wykrywające problemy z nerkami i infekcje dróg moczowych. Wykonuje się też próby wątrobowe, celem wykrycia chorób dróg żółciowych i wątroby.

Badania hormonalne

Pacjentki po 40. roku życia powinny też regularnie wykonywać badania hormonalne. W tym wieku pojawiają się już objawy menopauzy, związane ze zmianami zachodzącymi w organizmie. Konieczne jest oznaczenie stężenia gonadotropin i estradiolu, których nieprawidłowe wartości świadczą o rozpoczęciu okresu przekwitania. Panie w tym wieku częściej od mężczyzn zmagają się z chorobami tarczycy, dlatego trzeba wykonać także testy na stężenie TSH. Jego obniżony poziom może świadczyć o nadczynności tarczycy a podwyższony o niedoczynności. Po 40. roku życia zwiększa się ryzyko osteoporozy, spowodowanej zmniejszeniem gęstości mineralnej kości. Badanie tego parametru poprzez densytometrię jest bezbolesne.

Badania ginekologiczne

Najważniejszym badaniem ginekologicznym po 40. roku życia jest cytologia, pozwalająca na wykrycie raka szyjki macicy. Opiera się ono na pobieraniu wymazu podczas kontroli, dlatego musi być wykonywane w gabinecie. Do oceny wyników wystarczą jednak konsultacje ginekologiczne online, które przeprowadzane są zdalnie. Po czterdziestce pacjentka powinna też regularnie wykonywać USG ginekologiczne, ze względu na zwiększone ryzyko raka endometrium i błony śluzowej trzonu macicy. Interpretacją wyników w tym przypadku również może się zająć ginekolog online. Po 40. roku życia zalecana jest też mammografia, czyli badanie rentgenowskie wykrywające zmiany w obrębie gruczołów sutkowych. Najlepiej powtarzać je co dwa lata. Badanie to jest szczególnie ważne, jeżeli w rodzinie pacjentki występowały przypadki raka piersi. Nie bez znaczenia pozostaje też samobadanie piersi, które kobieta powinna wykonywać raz na miesiąc. Ginekologa warto odwiedzać także w przypadku występowania niepokojących dolegliwości. Jeżeli przez pacjentkę stosowana jest antykoncepcja, specjalista może jej przepisać odpowiednie środki. Recepta online od ginekologa może być także przedłużona.

Inne badania po 40. roku życia

Po czterdziestce ważna jest regularna kontrola całego organizmu. Badania powinny być wykonywane w odstępach czasu zaleconych przez specjalistę. Dotyczy to np. RTG klatki piersiowej, pomocnego w rozpoznawaniu gruźlicy czy chorób nowotworowych układu oddechowego. Pacjentka powinna też wykonać oznaczenie poziomu cholesterolu całkowitego, frakcji LDL i HDL oraz trójglicerydów. Lipidogram jest bardzo ważnym badaniem, ponieważ u kobiet po 40. roku życia występuje niedobór estrogenów. Wpływa on negatywnie na profil lipidowy, zwiększając insulinooporność oraz podnosząc ryzyko hiperlipidemii czy miażdżycy.

Najczęściej zadawane pytania

Dlaczego należy pamiętać o badaniach profilaktycznych?

Wiele chorób można skutecznie leczyć, jeśli zostaną odpowiednio wcześnie wykryte. Badania profilaktyczne są zwykle ukierunkowane na wykrywanie tych najpowszechniejszych u danej płci i grupy wiekowej. Dlatego dla własnego dobra dobrze jest regularnie się badać i nie unikać spotkań u specjalistów.

Jak często wykonuje się badania profilaktyczne?

Zwykle mówi się o konieczności ich powtarzania raz na rok. Jeśli jednak ze względu na historię rodzinną lub z innych przyczyn jesteśmy w grupie ryzyka groźnych schorzeń, to lekarz może zalecić ich przeprowadzanie nawet raz na pół roku.

Do jakiego lekarza się udać?

Przede wszystkim powinniśmy regularnie odwiedzać naszego lekarza POZ, który skieruje nas na najważniejsze badania i skonsultuje z nami objawy, jakie u nas występują. Jednak w przypadku kobiet równie ważne jest regularne odwiedzanie ginekologa, wykonywanie USG piersi lub według zaleceń mammografii.

Jakie podstawowe badania należy wykonywać?

W gabinecie lekarza będzie to pomiar ciśnienia tętniczego, jednak jeśli chodzi o badania laboratoryjne, to duże znaczenie mają morfologia, CRP, OB, a także poziom cukry, czy cholesterol. Jednak są to testy absolutnie podstawowe, w związku z czym wykonanie wszelkich dodatkowych jest już dobierane w sposób bardziej indywidualny.

Czy badania profilaktyczne dotyczą również stomatologa?

Jak najbardziej tak. Jeśli nasze zęby są wyleczone, to regularnie powinniśmy odwiedzać gabinet dentystyczny w celu wykonania przeglądu i ewentualnego leczenia zachowawczego. W ten sposób długo będziemy cieszyć się pięknym uśmiechem własnych zębów.