Co należy wiedzieć o ząbkowaniu – poradnik dla rodziców

aPotocznie nazywane ząbkowanie, czyli wyrzynanie się zębów mlecznych dziecka, jest wymagającym czasem dla całej rodziny. Jak można zmniejszyć jego objawy i wesprzeć nasze maleństwo w tym wyjątkowo bolesnym czasie?

Kiedy spodziewać się ząbkowania?

Erupcja zębów mlecznych u dzieci rozpoczyna się w pierwszym roku życia dziecka, zazwyczaj około szóstego miesiąca. Istnieją odstępstwa od tego okresu, które literatura definiuje jako wyrzynanie wczesne (pierwsze zęby pokazują się około drugiego miesiąca życia), oraz wyrzynanie późne (dopiero około dwunastego miesiąca życia dziecka). Każdy ząb ma przewidywalny czas ukazania się w jamie ustnej dziecka jednak również i od tego są odstępstwa. Koniec erupcji zębów na powierzchni dziąsła następuje między pierwszym a drugim rokiem życia.

Objawy występujące przy ząbkowaniu

Symptomy zwiastujące wyrzynanie się zębów mlecznych można podzielić na dwie grupy. Są to objawy miejscowe i objawy ogólne.

Do objawów miejscowych należą wszystkie zmiany, które mają miejsce w obrębie jamy ustnej. Należą do nich takie symptomy jak: zasinienie lub zaczerwienienie dziąseł w miejscu pojawienia się nowego zęba. Warto dokładnie obserwować stan dziąseł, gdyż tego typu zaczerwienienie może świadczyć o torbieli wyrzynającego się zęba. Aby zmniejszyć dyskomfort związany z obrzmieniem dziąseł, dziecko częściej wkłada ręce do buzi. Jednocześnie może wystąpić wzmożone ślinienie się dziecka ze względu na czas intensywnego rozwoju ślinianek, który pokrywa się z okresem ząbkowania.

W grupie objawów ogólnych znajdują się następujące symptomy:

ogólne rozdrażnienie dziecka,
problemy ze snem,
brak łaknienia,
podwyższona temperatura ciała,
rzadziej wysypka na twarzy, wymioty czy biegunka.

Objawy ogólne mogą nasilić objawy miejscowe. Występują one też znacznie częściej w przypadku wyrzynania siekaczy. Symptomy dotyczące bezpośrednio jamy ustnej mogą być związane nie tylko z samym wyrzynaniem zębów mlecznych, ale również wystąpić w wyniku braku zachowania higieny jamy ustnej dziecka bądź urazów mechanicznych błony śluzowej po wkładaniu różnych przedmiotów do ust.

Sposoby na złagodzenie objawów ząbkowania

Jednym z podstawowych działań stosowanych podczas wyrzynania się zębów mlecznych jest utrzymywanie higieny jamy ustnej dziecka. W tak młodym wieku ogranicza się to do przecierania powierzchni dziąseł czystą gazą lub wilgotną szmatką. Warto taki zabieg wykonywać przynajmniej raz dziennie. Można też masować dziąsło palcem z nawiniętą gazą w miejscu, w którym ma pojawić się nowy ząb. W przypadku stosowania wyrobów medycznych mogących łagodzić ból i dyskomfort dziąseł, warto pamiętać, by nie zawierały one zarówno cukru, jak i środków znieczulających miejscowo tj. lidokaina czy benzokaina. Cukier może zwiększać ryzyko rozwoju próchnicy. Lidokaina i benzokaina są zaliczane do grona substancji znieczulających dopuszczonych do obrotu. FDA jednak przestrzega przed ich stosowaniem u dzieci poniżej 2. roku życia, ze względu na duże ryzyko przedawkowania i związanych z tym działań niepożądanych takich jak: drgawki, dezorientację, methemoglobinemia, a nawet ciężkie uszkodzenie mózgu, czy zatrzymanie akcji serca. Ponadto stosowanie żelów doustnych z zawartością substancji znieczulających może zwiększyć ryzyko zadławienia, gdyż żel połykany przez dziecko ze śliną może znieczulać tylną ścianę gardła.

Na polskim rynku można znaleźć wiele wyrobów medycznych mających wspomóc łagodzenie objawów dotyczących ząbkowania. Godnym uwagi jest Anaftin Baby Żel na ząbkowanie, który nie zawiera środków znieczulających oraz alkoholu (nie powoduje pieczenie i szczypania). Zamiast cukru, mogącego powodować rozwój próchnicy, w składzie znajduje się ksylitol, który ma właściwości redukujące namnażanie się bakterii i ograniczające powstawanie płytki nazębnej. Anaftin Baby Żel na ząbkowanie jest zamknięty w tubce z wygodnym silikonowym aplikatorem, co pozwala na precyzyjne umieszczenie go w miejscu wyrzynania zęba oraz delikatny masaż zmniejszający objawy ząbkowania, a ponadto ma atrakcyjny dla dzieci, przyjemny, bananowy smak.

Podsumowując, produkt dla dzieci na ząbkowanie powinien zawierać naturalne składniki, mieć przyjemny dla dzieci smak, być łatwy w użyciu i stosunkowo szybko redukować dyskomfort wywołany wyrzynaniem zębów.

Najczęściej zadawane pytania

W jakiej kolejności pojawiają się zęby u dzieci?

Zalążki zębów pojawiają się u nas już w 7 tygodniu życia płodowego, jednak w większości przypadków zaczynają one być widoczne dopiero pewien czas po urodzeniu. W pierwszej kolejności pojawiają się jedynki, następnie dwójki, następne w kolejności są czwórki i dopiero po nich przychodzi czas na trójki. Na koniec u dziecka pojawiają się piątki.

Jakie objawy ząbkowania są najlepiej widoczne?

Przede wszystkim dziecko wszystko wkłada do buzi, czasem nawet całe piąstki. Widoczne jest większe ślinienie się, rozdrażnienie, a czasami również gorączka. Maluch wystawia język, może również cierpieć na brak apetytu.

Czy można skutecznie ulżyć dziecku?

Wiele domowych, jak i medycznych sposobów doskonale łagodzi objawy. Jest to jednak zwykle krótkotrwałe, jednak dzięki temu dziecko może się najeść czy spokojnie przespać, nie mówiąc już o mamie. dlatego warto przygotowywać twarde przekąski do gryzienia (zależnie od wieku), mrożone gryzaki, maści, a w razie konieczności nawet inne preparaty z apteki.

Czy ząbkowanie jest równie silnie odczuwalne u każdego dziecka?

Podobnie jak osoby dorosłe, tak i małe dzieci mają różny próg odporności na ból. Dodatkowo samo wyrzynanie się zębów może być osobniczo, mniej lub bardziej dokuczliwe. W związku z tym nie, nie każde dziecko będzie przechodzić ząbkowanie równie silnie. Jednak warto nastawić się, że będzie to dość trudny czas, gdy maluch w sposób szczególny będzie potrzebował przytulania i noszenia na rękach.

Czy jakieś nietypowe objawy mogą pojawić się w czasie ząbkowania?

U niektórych dzieci pojawia się katar, czasem wyraźnie maluchy ciągną się za uszy. Możliwe jest jednak również pojawienie się biegunek lub wysypki na ciele. W niektórych przypadkach te objawy trudno jest połączyć z ząbkowaniem.