Witaminy to zwiÄ…zki niezbÄ™dne do wÅ‚aÅ›ciwego funkcjonowania organizmu. Można je dostarczać w suplementach diety, jednak gÅ‚ównym ich źródÅ‚em powinno być pożywienie. JednÄ… z kluczowych dla ludzkiego organizmu witamin jest witamina A.

WitaminÄ… A okreÅ›la siÄ™ substancje z grupy organicznych zwiÄ…zków chemicznych zwanych retinoidami. W diecie czÅ‚owieka wystÄ™puje ona najczęściej w postaci estrów retinolu zawartych w produktach zwierzÄ™cych lub karotenów z produktów roÅ›linnych. Estry retinolu sÄ… w organizmie czÅ‚owieka przeksztaÅ‚cane do aktywnych biologicznie form witaminy A – retinolu, a nastÄ™pnie retinalu i kwasu retinowego. Karoteny natomiast sÄ… prekursorami witaminy A, z których najbardziej popularny jest β-karoten (źródÅ‚o: Biochemia, Edward BaÅ„kowski).

Właściwości witaminy A

GłównÄ… funkcjÄ… witaminy A w organizmie jest udziaÅ‚ w procesie widzenia – retinal współtworzy rodopsynÄ™ wystÄ™pujÄ…cÄ… w siatkówce, która umożliwia poprawne widzenie. Kwas retinowy natomiast bierze udziaÅ‚ w poprawnym funkcjonowaniu naskórka. Niedobór witaminy A może powodować chorobÄ™ wzroku zwanÄ… kurzÄ… Å›lepotÄ…, suchość oczu, a także nadmierne rogowacenie i zÅ‚uszczanie naskórka. Wszystkie formy witaminy A wspomagajÄ… również pracÄ™ najważniejszych narzÄ…dów i posiadajÄ… wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci antyoksydacyjne – to oznacza, że zapobiegajÄ… m.in. starzeniu siÄ™ i nowotworom.

Źródła witaminy A

Zawartość poszczególnych form witaminy A w produktach podaje siÄ™ w jednostkach miÄ™dzynarodowych (IU). Jako że nie każda forma ma takÄ… samÄ… aktywność, czÄ™sto używanÄ… jednostkÄ… jest też µg RAE, czyli mikrogramy równoważnika aktywnoÅ›ci retinolu. DorosÅ‚y czÅ‚owiek powinien przyjmować dziennie 700–900 µg RAE witaminy A.

ŹródÅ‚em aktywnych form witaminy A sÄ… głównie produkty odzwierzÄ™ce. Olej rybi może zawierać nawet 30 000 µg RAE na 100 g, miÄ™so woÅ‚owe, cielÄ™ce, jagniÄ™ce i wÄ…tróbka – 10 000–20 000 µg RAE, natomiast drób – 3000–4000 µg RAE.

Więcej czytaj na stronie https://poznajsienatluszczach.pl/2018/08/20/witamina-a-zrodla-skutki-niedoboru/.

Produkty roÅ›linne zawierajÄ… prowitaminÄ™ A, czyli karoteny – głównie β-karoten i α-karoten. PrzykÅ‚adem produktów zawierajÄ…cych te zwiÄ…zki sÄ… sÅ‚odkie ziemniaki, marchew, dynia i mango, a także oleje roÅ›linne i margaryny. Szczególnie dobrze przyswajalna forma witaminy A znajduje siÄ™ w zielonych warzywach, takich jak szpinak czy jarmuż, ponieważ zawarty w nich chlorofil zwiÄ™ksza jej wchÅ‚anianie.

Oleje roÅ›linne sÄ… bardzo dobrym źródÅ‚em witaminy A ze wzglÄ™du na dużą zawartość β-karotenu, a także dlatego, że witamina A jest zwiÄ…zkiem rozpuszczalnym w tÅ‚uszczach. Z tego wzglÄ™du zawarta w oleju witamina A cechuje siÄ™ bardzo wysokÄ… przyswajalnoÅ›ciÄ…. NajwiÄ™ksze jej iloÅ›ci zawierajÄ…: olej rzepakowy, sojowy i czerwony olej palmowy – 550–600 µg prowitaminy A na 100 g.

Kolejnym znakomitym źródÅ‚em witaminy A jest margaryna i podobne produkty zawierajÄ…ce oleje roÅ›linne. Znajduje siÄ™ w nich 800–1300 µg RAE, przy czym zwykle zawierajÄ… zarówno β-karoten wystÄ™pujÄ…cy naturalnie w olejach, jak i retinol, w który sÄ… wzbogacane.

SpoÅ›ród warzyw na najwiÄ™kszÄ… uwagÄ™ zasÅ‚uguje marchew, która zawiera aż 8200 µg β-karotenu, czyli 850 µg RAE. Marchew zawiera ponadto inne karotenoidy: α-karoten, luteinÄ™, zeaksantynÄ™ i likopen, a także witaminÄ™ C, witaminy z grupy B oraz mineraÅ‚y, w tym dużą ilość potasu. Kolejnym warzywem bogatym w witaminÄ™ A jest dynia, która zawiera 6940 µg β-karotenu, co odpowiada 778 µg RAE. Zawiera ona również inne witaminy i mineraÅ‚y, w tym potas, a także substancje przeciwzapalne i regulujÄ…ce poziom insuliny.

JeÅ›li chodzi o owoce, dobrym źródÅ‚em witaminy A jest mango, które zawiera 640 µg β-karotenu (54 µg RAE), a także inne witaminy, potas i substancje dziaÅ‚ajÄ…ce przeciwnowotworowo.


Najczęściej zadawane pytania



Podobne artykuły:

Ile kalorii ma margaryna
Ile kalorii ma kapusta z ziemniakami

Wersja do druku