Każdy organizm w drodze ewolucji wykształcił sobie mechanizmy radzenia sobie z niesprzyjającymi warunkami środowiskowymi. Pomimo tego, że w przypadku ludzi mechanizmy adaptacyjne są średnio wykształcone w porównaniu z innymi organizmami to są wystarczające, aby przezwyciężyć różnego rodzaju niewygody. Dzisiaj przyjrzymy się jak nasze ciało potrafi bronić się przed wysoką temperaturą i po co się pocimy. Dla niektórych proces ten jest niezwykle uciążliwy i nieprzyjemny. Warto zapoznać się z zabiegami i metodami pozwalającymi na złagodzenie nieprzyjemnych objawów nadmiernej potliwości. 

Gdy wszystko jest w porządku
Ciepło powstające w organizmie np. przy ćwiczeniach fizycznych, ale również patologiczne podwyższanie temperatury w przebiegu procesów chorobowych, jak i dostarczane z zewnątrz w trakcie upalnego lata, musi być złagodzone mechanizmami obronnymi naszego organizmu. Jednym z mechanizmów jest wydzielanie potu i dotyczy on każdego z nas. Proces pocenia się jest naturalnym odruchem organizmu odpowiedzialnym za utrzymanie prawidłowej temperatury ciała oraz wydalanie zbędnych produktów przemiany materii. Nadmierne pocenie się to dolegliwość. Proces polegający na nadprodukcji potu przez gruczoły w wyniku silnej reakcji na minimalny bodziec różnego typu. Takimi bodźcami mogą być na przykład stres, strach, zmęczenie, wysiłek fizyczny, ostre przyprawy, wysoka temperatura, choroba, alergia. Wtedy gruczoły potowe wydzielają płyn, składającego się głównie z wody i niewielkiej ilości innych związków, w tym soli nieorganicznych, w szczególności chlorków czy kwasu moczowego.
Gdy nie wszystko jest w porządku

Intensywność tego procesu podlega działaniu ośrodka termoregulacji, jednak zależy również od wielu czynników hormonalnych, warunków klimatycznych, towarzyszących schorzeń, a nawet zażywanych leków czy pokarmów. Pocenie się dotyczy całej powierzchni naszego ciała, jednak w pewnych obszarach takich jak pachy, dłonie czy stopy gruczoły potowe są liczniej rozmieszczone i to właśnie te miejsca najczęściej obejmuje problem nadmiernej potliwości. Zdarza się, że niektóre osoby nadmiernie zaczynają się pocić pod wpływem wyżej wymienionych bodźców. Można zauważyć, że dla jednej osoby temperatura 30 stopni Celsjusza będzie idealna, podczas gdy inna osoba będzie zlana potem. W innym przypadku na widok pająka jeden jest niewzruszony, a arachnofob zastygnie w bezruchu i sparaliżuje go strach uprzednio zlewając dłonie i stopy potem.
Podstawowe zasady

Zanim sięgniemy po bardziej drastyczne środki, powinniśmy zacząć od stosowania się do kilku podstawowych zasad. Pierwszą z nich jest rygorystyczne przestrzeganie higieny, ze szczególnym uwzględnieniem miejsc o nadmiernej potliwości. Należy pamiętać, że przykry zapach jest wynikiem działania bakterii bytujących w obszarach wydzielania potu, dlatego tak duże znaczenie ma samodyscyplina. Dodatkowo wymagania dotyczące ubioru obejmują częstą zmianę bielizny oraz skarpet, a także wybieranie ubrań z naturalnych, przewiewnych materiałów. Jest kilka sposobów, aby poradzić sobie z nadmierną potliwością.

Przestaw swój wewnętrzny termometr

Zdarza się, że po egzotycznej podróży, gdzie temperatury sięgały bardzo wysokich wartości, po powrocie do kraju czuliśmy wręcz zimno, pomimo tego, że na zewnątrz w ocenie innych było wciąż gorąco. To naturalne, że nasz organizm przyzwyczaja się do panujących warunków. Pierwsze dni bywają trudne, ale da się to przetrzymać. Jeśli odpoczywamy w wyższej temperaturze, niż mamy na co dzień, powrót do obszarów chłodniejszych działa jak remedium na wszelkie upały. Niestety nie trwa to zbyt długo i jest to kilkudniowe odczucie. Może jednak pomóc w walce z upałem. Z drugiej strony kilkudniowy wyjazd w tereny chłodniejsze spowoduje, że odczujemy chwilową ulgę od chłodu, ale powrót w miejsca gorętsze to istny koszmar.

Wyklucz, niektóre pokarmy

Czy zauważyłeś, że jeśli zjesz coś ostrego to jesteś zlany potem? Kapsaicyna i piperyna zawarte w ostrych potrawach powodują miejscowe rozszerzenie naczyń krwionośnych co powoduje lokalnie wzrost przepływu krwi i podnosi temperaturę ciała. Z faktu, że substancje te działają najpierw miejscowo, a potem ogólnie będziemy odczuwali to poprzez pocenie się obszarów twarzy i głowy (szczególnie dużo gruczołów potowych zlokalizowanych jest na czole i pod oczami), a potem ciepło rozleje się po całym ciele. Ostre curry, pieprz, papryka chili, sos tabasco, kurkuma czy nawet gorczyca i imbir są tymi, które powinno się omijać w przypadku nadmiernej potliwości. Należy również zwrócić uwagę na składniki diety nasilające wydzielanie potu, tj. wysokokaloryczne potrawy (w tym słodycze), mocną kawę czy herbatę (kofeina działa podobnie dodatkowo przyspieszając akcję serca) oraz alkohol.

Dużo pij

Z wydalanym potem, tracimy ważną w naszym ciele wodę. Woda ta musi być uzupełniana. Dlatego też przez to pobudzany jest ośrodek pragnienia. Trzeba wyczuć taki punkt, w którym czujemy się odpowiednio nawodnieni. Specjaliści twierdzą, że nie ma ograniczeń i powinniśmy dużo pić. Ważne jest jednak to, że im więcej będziemy pić, tym więcej wody będzie też uwalniane w postaci potu i oczywiście też moczu. Więc poza tym, że będziemy bardziej spoceni, to będziemy jeszcze gonieni potrzebą do toalety co chwilę. Powinniśmy pić wodę małymi łykami w regularnych odstępach czasu. Dodatkowo woda z lodem, lub same lody dają chwilę ochłody, ale nasze ciało musi przeznaczyć energię na ogrzanie tej wody. Tracimy energię, więc czujemy się zmęczeni. Z tego względu, lodowata woda nie jest najlepszym pomysłem w upały. Należy jednak regularnie i odpowiednio się nawadniać.

Antyperspiranty

Blokery potu, fachowo nazywane antyperspirantami, są dla wielu ludzi preparatami pierwszej potrzeby w okresie letnich upałów. Ich głównym zadaniem jest zmniejszanie wydzielania potu z miejsc, w których je zastosujemy. Podstawowe działanie antyperspirantów opiera się na zawartości soli glinu lub kompleksów glinowo-cyrkonowych, które w połączeniu z elektrolitami znajdującymi się w pocie formują warstwę żelu i zamykają gruczoły potowe. Dzięki temu wydzielanie potu jest widocznie zmniejszone, a nawet miejscowo zatrzymane. Dostępne na rynku preparaty w postaci dezodorantów, żeli, kremów czy płynów różnią się stężeniem zawartych związków przez co mogą mieć odmienną częstotliwość stosowania i w związku z tym również skuteczność. Dodatkowo należy pamiętać, że produkty te będą działały inaczej u każdej osoby. Nie wolno zatem codziennie smarować się od stóp do głów antyperspirantem, choć znane są takie przypadki. Osoby, które tak robią po pierwsze narażają się na zaczopowanie ujść gruczołów potowych co może się wiązać z uszkodzeniem ich funkcji. Dodatkowo często są to preparaty fotouczulające, dlatego stosowane są jedynie miejscowo.

Stosowanie jednocześnie kilku antyperspirantów może przynieść więcej szkody niż pożytku. Należy wybrać jeden – najlepszy dla naszych potrzeb. Warto skorzystać z szerokiej oferty aptecznej, np.: https://www.doz.pl/apteka/k4370-Dezodoranty. W przypadku dużego problemu, z którym nie potrafimy sobie poradzić, dobrze jest odwiedzić lekarza lub farmaceutę i poprosić o pomoc w doborze odpowiedniego specyfiku.

Czy należy bać się antyperspirantów

Warto wspomnieć również o obawach konsumentów wywołanych zawartością glinu i cyrkonu w antyperspirantach. U osób zdrowych związki te podrażniają skórę jedynie sporadycznie. Reakcje alergiczne pojawiają się na przykład u ludzi mających stały kontakt z metalami ciężkimi – należą do nich najczęściej pracownicy przemysłu hutniczego. W przypadku skórnej alergii kontaktowej preparat, który stosujemy powinien być natychmiast odstawiony. Należy zaprzestać jego używania i chronić uczulone miejsce przed dalszymi podrażnieniami. Jeśli objawy się utrzymują dłużej powinniśmy skontaktować się z lekarzem.

Zioła

Kiedyś stosowano garbniki roślinne, takie jak tanina, które ograniczały pocenie dzięki zwężaniu ujść gruczołów potowych. Jak w wielu przypadkach, tak i w tym to właśnie zioła mogą okazać się zbawienne. Stosowane zewnętrznie napary z rumianku, kory dębu lub szałwii w obrębie pach, dłoni czy stóp pomogą znormalizować pracę gruczołów potowych. Oprócz tego można sięgnąć po melisę czy miętę pieprzową, których uspokajające działanie może obniżyć napięcie nerwowe i przez to również wydzielanie potu.

Choroba objawem pocenia się

Nie tylko temperatura decyduje o ilości wydalanego przez nasz organizm potu. Zdarzyć się może, że mamy do czynienia z nadmierną potliwością wtórną. Jest ona wynikiem toczącego się w organizmie stanu chorobowego. Jednostki chorobowe takie jak hipermetabolizm, cukrzyca, gruźlica, otyłość, zawał, nadczynność tarczycy, miejscowe zapalenia, czy chociażby ból, a nawet w niektórych przypadkach choroba nowotworowa mogą manifestować się poprzez nadmierną potliwość. Nie wolno dać się zwariować i u zdrowego człowieka upatrywać najgorszych chorób. Jeśli w naszym organizmie dzieje się coś co może niepokoić, warto sprawdzić to i zweryfikować objawy z lekarzem.

Zwykłe domowe sposoby, nie zrobią nam krzywdy. Dieta wykluczeniowa i utrzymanie regularnej i odpowiedniej higieny pomoże nam na pewno obniżyć ilość wydzielanego potu oraz zmniejszyć nieprzyjemne objawy tego problemu.


Najczęściej zadawane pytania



Podobne artykuły:


Wersja do druku