Egzema rąk należy do jednej z postaci atopowego zapalenia skóry (AZS), które jest najczęstszą chorobą alergiczną skóry o przewlekłym, nawrotowym charakterze. Typowym objawem egzemy jest uporczywy świąd, nadmierna suchość skóry oraz typowa lokalizacja zmian, które lokalizują się w różnych miejscach ciała, w zależności od wieku.

Atopowe zapalenie skóry u dzieci do 2. roku życia przejawia się widocznymi pęcherzykami i grudkami zazwyczaj na policzkach, czole i głowie. Pomiędzy 2. a 12. rokiem życia występuje na wewnętrznych częściach nadgarstków, łokciach i kolanach. Natomiast u dorosłych AZS dotyka dłonie, kark, twarz oraz stopy. U podłoża tej choroby leży nadwrażliwość na konkretne alergeny wzmagana nieprawidłowościami w budowie skóry uwarunkowana genetycznie (niedobór białka filagryny, która scala strukturę skóry) [1].

Jak często występuje i jak się objawia?

AZS najczęściej występuje u małych dzieci i u części z nich wygasa po rozpoczęciu dojrzewania. Szanse na pojawienie się atopowego zapalenia skóry są istotnie zwiększone w sytuacji, gdy oboje rodziców cierpi na alergię. Więcej zachorowań występuje także w miastach i w krajach wysokorozwiniętych.

Typowo egzema objawia się pogrubiałą szorstką skórą o nadmiernym złuszczaniu się z towarzyszącym świądem. Obecne mogą być pęcherzyki/grudki/zaczerwienienie. Zmiany w okolicach rąk i nadgarstków mogą przypominać łuszczącą się korę drzew. W sytuacji zaobserwowania podobnych zmian należy zgłosić się do lekarza – najlepiej do alergologa lub dermatologa [1,2].

Jak sobie radzić z objawami?

Atopowe zapalenie skóry jest chorobą alergiczną. Dlatego należy unikać kontaktu z alergenem, który wywołuje objawy oraz można zażywać leki przeciwhistaminowe, łagodzące reakcje alergiczne. W przypadku świądu można stosować zimne i mokre okłady. Należy starać się ograniczyć drapanie, ponieważ prowadzi ono do dalszej destrukcji już uszkodzonego naskórka. Dodatkowo należy wspomóc skórę w odbudowie jej warstwy ochronnej – gdy pojawi się egzema dłoni Bepanthen w postaci kremu sprawdzi się doskonale. Zawiera on w swoim składzie dużo naturalnych lipidów oraz prowitaminę B5, dzięki czemu wnika między uszkodzone komórki naskórka, scalając je i wzmagając ich odbudowę. Co więcej, krem znosi świąd i niweluje zaczerwienienie. Należy go stosować kilka razy dziennie, szczególnie po kontakcie dłoni z wodą. W leczeniu zmian skóry skuteczne są także sterydy stosowane miejscowo. Ciężkie przypadki mogą zostać zakwalifikowane do leczenia światłem ultrafioletowym lub silniejszymi lekami, które wygaszą nadmierną odpowiedź komórek odpornościowych (np. cyklosporyna, azatiopryna). W przypadku wykonywania prac domowych lub czynności wymagających kontaktu dłoni z substancjami chemicznymi powinno się zawsze stosować rękawiczki ochronne.

Nie należy samemu stawiać diagnozy, ponieważ egzema może być łatwo pomylona z wypryskiem kontaktowym, łuszczycą, grzybicą czy nawet świerzbem. Proces leczniczy jest najczęściej żmudny i długotrwały. Dlatego należy przykładać dużą wagę do zaleceń lekarskich i postępować zgodnie z ich treścią [2].

Jak wygląda diagnostyka AZS?

Rozpoznanie opiera się o typowe objawy kliniczne, obraz zmian oraz współwystępowanie alergii pokarmowej lub wziewnej. W przypadku podejrzenia, że zmiany wywoływane są alergenami pokarmowymi, należy wykonać testy skórne. Bywa, że lekarz decyduje się wykonać biopsję skóry, co umożliwia jej dokładne obejrzenie pod mikroskopem [2].

Bibliografia:

[1] - https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/59313,atopowe-zapalenie-skory

[2] - https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/aktualnosci/177657,skutki-przewleklego-wyprysku-rak-wciaz-lekcewazone