Dzisiejsze cykle wydawnicze nie nadążają za tempem odkryć. Dlatego trzeba trochę inaczej patrzeć na książki naukowe. Nie można już oceniać ich jako najbardziej aktualnych źródeł wiedzy, dlatego nawet jako źródła cytowań w pracach naukowych trafiają się dziś wyjątkowo rzadko.

Książka żyje długo…

Książki mają dużą żywotność. Są uznawane z przynajmniej stosunkowo dobrą podstawę naukową przez kilkadziesiąt lat. Po części wynika to z faktu, że zwykle poziom ich szczegółowości nie dorównuje poziomi szczegółowości artykułów w czasopismach naukowych, a po części z tego, że i zakres przedstawianej wiedzy jest większy, więc nie dezaktualizuje się ona jako całość.

…ale za długo powstaje

Zebranie materiału, prace edycyjne i zwyczajny cykl wydawniczy dla książek sprawiają, że większość z nich wymaga korekty jeszcze przed wydrukiem. Właśnie dlatego wydawnictwa naukowe mają z konieczności charakter dość ogólny i stanowią raczej pierwszy etap zapoznawania się ze specjalistyczną wiedzą. Oczywiście praca wykonana przez autorów książek jest ważna, ponieważ potrafią oni spojrzeć na swoją dziedzinę w miarę ogólnie, a to ma znaczenie, natomiast nie można przez to uznawać książek za źródła pełnej wiedzy.

Tu wchodzą czasopisma

To czasopisma naukowe – mimo swoich niedociągnięć i niedoskonałości systemu recenzowania treści – pozostają źródłem najaktualniejszej wiedzy. Ze swej natury nowe informacje mogą być niedostatecznie sprawdzone lub mogą się później okazać nawet błędne (co w książkach zdarza się rzadziej), ale jeśli chodzi o aktualność, to czasopisma wyprzedają wszystkie inne źródła wiedzy (przynajmniej tej wstępnie zweryfikowanej – dlatego w tym zestawieniu nie uwzględnia się internetu).

Spowalniacze czasopism

Wiedza publikowana w czasopismach czasem bardzo szybko się dezaktualizuje. Ukazują się nowe informacje, nowe badania, nowe hipotezy. Dlatego czynnikiem ograniczającym jest już nie tylko sam cykl wydawniczy, ale również czas dystrybucji. To z tego powodu najlepsze księgarnie internetowe, takie jak ABE, wybrane tytuły mają dostępne od ręki. Trzeba po prostu zdać sobie sprawę z tego, że już po miesiącu lub po kwartale mogą ukazać się nowe wyniki badań, które w zupełnie nowym świetle postawią wiele aktualnie prowadzonych projektów badawczych. Środowisko akademickie, przyspieszając rozwój wiedzy, samo na sobie wymusiło jeszcze szybszą pracę i w pewnym zakresie odesłało do lamusa książki. One są dobre, jeśli chodzi o studiowanie elementarnych reguł rządzących daną dziedziną, ale im bardziej szczegółowa staje się niezbędna wiedza, tym większą uwagę skupia się na periodykach o krótszym cyklu wydawniczym.