Żylaki nóg – komu grożą i jak im zapobiegać?

Żylakami nóg nazywamy chorobowo zmienione żyły powierzchniowe, które są nienaturalnie powiększone i często poskręcane. Tak naprawdę każda żyła w naszym ciele może utracić swoją jędrność i dać początek żylakowi. Jednak najczęściej występują one na naszych nogach i stopach. Związane jest to z wysokim ciśnieniem krwi wywieranym na żyły kończyn dolnych w trakcie stania czy chodzenia.

Żylaki nóg są dość powszechnym schorzeniem i dotyczą około 50% społeczeństwa, głównie kobiet. Dla niektórych są one jedynie problemem natury estetycznej, dla innych zaś poważną niedogodnością, wiążącą się z bólem i dyskomfortem. Niekiedy żylaki mogą być początkiem lub sygnałem poważniejszych problemów z naszym zdrowiem – zwłaszcza z układem krążenia. Żylaki nóg nie znikają samoczynnie i niełatwo się ich pozbyć, warto więc znać sposoby leczenia i czynniki ryzyka sprzyjające ich występowaniu.

Czynniki zwiększające ryzyko pojawienia się problemu żylaków

Przede wszystkim w grupie ryzyka znajdują się kobiety. Są one bardziej narażone na problemy z żylakami niż mężczyźni, co wiąże się ze zmianami hormonalnymi w trakcie ciąży, przed okresem czy w trakcie menopauzy. Hormony powodują rozluźnienie naczyń krwionośnych, przez co transport krwi do serca z żył zlokalizowanych w kończynach dolnych jest dużo mniej wydajny.

Kolejnym czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia żylaków jest zaawansowany wiek. Wraz ze starzeniem, tendencja do problemów tego typu rośnie. Upływ czasu przyczynia się również do uszkadzania zastawek żylnych, które zapobiegają cofaniu się krwi. Ich mniejsza sprawność wiąże się z wolniejszym przepływem krwi w kończynach, powiększaniem się żył i powstawaniem żylaków.

Warto także przyjrzeć się historii swojej rodziny - jeżeli ktoś z bliskich borykał się z tym problemem, wówczas znajdujemy się w grupie zwiększonego ryzyka i warto podjąć odpowiednie kroki zapobiegające powstawaniu żylaków.

Ciąża jest związana z dużym prawdopodobieństwem wystąpienia zaburzeń krążenia. Nie dość, że dochodzi do zmian hormonalnych, to dodatkowo powiększony brzuch wywiera ciśnienie na żyły znajdujące się w pachwinach i utrudnia przepływ krwi wracającej z kończyn dolnych. Stan, jakim jest ciąża, wiąże się również często z małą aktywnością ruchową, co dodatkowo wpływa negatywnie na krążenie.

W grupie zagrożonej wystąpieniem żylaków są osoby otyłe. Jest to głównie wynikiem nadmiernego nacisku ciała na żyły, podobnie jak u kobiet w ciąży. Dodatkowo u takich osób występują duże ilości tłuszczu we krwi, wpływając negatywnie na stan naczyń krwionośnych.

Najpowszechniej występującym czynnikiem ryzyka jest jednak długotrwałe przebywanie w jednej pozycji np. stojącej lub siedzącej. Dlatego narażone są osoby wykonujące zawody stojące, takie jak stewardessy, ekspedientki, nauczycielki, czy też zawody typowo siedzące jak księgowe, urzędniczki czy choćby kasjerki.

Zapobieganie powstawaniu i rozwojowi żylaków

Jeśli jesteś w grupie ryzyka, warto przyjrzeć się metodom, które pomogą zapobiec rozwojowi żylaków lub zmniejszą te już istniejące:

regularnie ćwicz! – ćwiczenia fizyczne zapewniają odpowiednie napięcie mięśni (mięśnie łydek pomagają krwi w powrocie żyłami z nóg do serca), poprawiają krążenie, a także ułatwiają utrzymanie odpowiedniej, zdrowej wagi,
unikaj noszenia zbyt obcisłych ubrań – szczególnie unikaj ubrań uciskających obszar talii czy pachwin, gdyż są one kluczowe dla przepływu krwi z kończyn dolnych. Zbyt obcisłe ubrania uciskają żyły, spowalniając jej przepływ,
jeżeli Twoja praca wymaga częstego przebywania w pozycji stojącej rozejrzyj się za specjalnymi elementami garderoby np. rajstopami, które będą wspomagać krążenie. Staraj się również wykonywać nawet niewielkie ćwiczenia fizyczne w ciągu dnia, aby rozciągnąć swoje mięśnie i usprawnić funkcjonowanie układu krwionośnego.
gdy zauważysz objawy niewydolności żylnej w nogach takie jak opuchnięcie, uczucie ciężkich nóg czy żylaki, wówczas możesz sięgnąć po leki dostępne bez recepty poprawiające krążenie. Mogą to być leki stosowane doustnie w postaci tabletek np. z wyciągiem z kasztanowca (m in. wpływa na zmniejszenie przepuszczalności żył) albo bardzo powszechne leki do miejscowego stosowania, najczęściej w postaci żelu. W swoim składzie zawierają one zazwyczaj heparynę (np. Lioton 1000), która jest substancją o działaniu przeciwzakrzepowym, przeciwobrzękowym i przeciwzapalnym.
jeśli palisz papierosy, rozstań się z tym nałogiem – badania pokazują, że palenie może wpływać na rozwój chorób krążenia, w tym również żylaków.
jeśli jesteś w ciąży, upewnij się, że sypiasz na lewej stronie ciała. Spanie na plecach wiąże się z większym ciśnieniem wywieranym przez macicę na obszar przy miednicy, utrudniając krążenie krwi w kończynach dolnych. Pozycja boczna dodatkowo usprawnia dopływ krwi do płodu. Jeżeli jesteś w innej grupie ryzyka (np. w rodzinie występowały żylaki), to będąc w ciąży prawdopodobieństwo wystąpienia tej przypadłości znacznie wzrasta. Wówczas najlepiej zgłosić się do specjalisty w celu otrzymania odpowiednich leków i zaleceń.