Zgaga, pieczenie, nudności – refluks

Choroba refluksowa przełyku jest chorobą przewlekłą Ze względu na ilość osób dotkniętych dolegliwością jest nazywana chorobą cywilizacyjną. Wielu chorych wymaga leczenia nawet do końca życia. Jest nie łatwa w prowadzeniu lecz można ją kontrolować na tyle, by nie utrudniała  życia. Wymaga to od pacjenta ścisłej współpracy z lekarzem – mówi lek. med. Paweł Mika z Pracowni Endoskopii Scanmed Multimedis w Krakowie.

Co to jest refluks?
Choroba refluksowa przełyku jest to stan w którym dochodzi do patologicznego zarzucania treści żołądkowej do przełyku. Choroba może mieć bezobjawowy przebieg – wówczas zmiany zapalne w przełyku stwierdza się zupełnie przypadkowo podczas badania gastroskopowego. Na samym początku procesu diagnostycznego bardzo istotnym jest zebranie szczegółowego wywiadu, czyli uzyskanie od pacjenta informacji na temat dolegliwości związanych z refluksem – tłumaczy dr Mika. Do typowych czyli przełykowych objawów choroby należy zgaga czyli uczucie pieczenia za mostkiem oraz puste odbijania oraz cofanie się treści żołądkowej do przełyku. Natomiast do nietypowych objawów należą między innymi chrypka, szczególnie poranna, suchy kaszel lub świszczący oddech oraz ból w klatce piersiowej jako najczęstsza przyczyna niesercowego bólu zamostkowego. Ponadto refluks może być także odpowiedzialny za pojawienie się objawów pozaprzełykowych choroby refleksowej wśród których należy wymienić astmę oskrzelową lub jej zaostrzenie przewlekłe zapalenie oskrzeli oraz objawów otolaryngologicznych takich jak wspomniana chrypka czy też zapalenie krtani.

Gastroskopia – pierwsze badanie
Diagnostyka choroby jest możliwa poprzez wykonanie w pierwszej kolejności gastroskopii. W badaniu tym najczęściej stwierdzamy cechy stanu zapalnego w błonie śluzowej przełyku – nadżerki, wybroczyny czy też rumień. Endoskopia jako metoda z wyboru pozwala nam również uwidocznić ewentualną obecność przepukliny roztworu przełykowego oraz niedomykalność wpustu, które to zazwyczaj nasilają objawy refluksu. Możemy również przy jej pomocy stwierdzić powikłania choroby refleksowej: przełyk Barretta czy zwężenie przełyku. Refluks jest chorobą nawrotową, a to oznacza, że wymaga długotrwałego leczenia farmakologicznego, a czasem nawet chirurgicznego – tłumaczy dr Mika. Bardzo istotnym badaniem w przypadku podejrzenia refluksu jest badanie pH– metryczne przełyku. Jest to tzw. „złoty standard” w diagnostyce tej choroby. Stosuje się to badanie u chorych, którzy mają znacznie nasilone dolegliwości refluksowe, lecz nie stwierdzono u nich  zmian endoskopowych. Badanie wykonuje się w celu ilościowej oceny refluksu. Polega ono na 24 - godzinnym monitorowaniu zmian pH wewnątrz przełyku. Jest to możliwe poprzez umieszczenie cienkiej sondy pomiarowej 5 cm powyżej dolnego zwieracza przełyku. Sensor umieszczony na końcu tej sondy przekazuje informacje do znajdującego się na zewnątrz rejestratora.

Refluks należy leczyć!
Na początku leczenie refluksu należy przestrzegać zasady ogólnych dotyczący zmiany stylu życia.  Polegają one przede wszystkim na modyfikacji zwyczajów żywieniowych Pacjenta. Jest to niezwykle pomocne dla zachowania prawidłowych procesów zachodzących na linii przełyk – żołądek. Odpowiednia dieta znacznie zmniejsza objawy choroby. I tak podstawą jest ograniczenie spożycia tłuszczu, alkoholu i kawy. Ostatni posiłek powinien być przyjęty na 2-3 godziny przed snem. Napoje gazowane powinny zniknąć z menu, gdyż powodują odbijanie się i tym samym zwiększają ryzyko zarzucania treści żołądkowej do przełyku. Osoby otyłe powinny bezwzględnie zredukować masę ciała. Ważnym jest również zaprzestanie palenia papierosów. Unikajmy również octu, ostrych przypraw i czekolady pod każdą postacią – opowiada specjalista Scanemd Multimedis.
Leczenie farmakologiczne sprowadza się do przyjmowania leków hamujących wydzielanie kwasu solnego (inhibitory pompy protonowej i H2-blokery), leków zobojętniających kwas solny i osłaniające błonę śluzową, oraz leków prokinetycznych tzn. poprawiających perystaltykę przewodu pokarmowego. Jeśli leczenie zachowawcze i farmakologiczne jest nieskuteczne  lub nie przynosi zadowalających efektów należy rozważyć leczenie operacyjne szczególnie u młodych pacjentów.  Nieleczona choroba, może doprowadzić do powikłań. Objawy takie jak trudności w połykani czy bolesne połykanie, utrata masy ciała lub krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego należą do grupy objawów alarmowych, które wymagają pilnej diagnostyki i leczenia.