Radzimy sobie z biegunką

Co o biegunce wiedzieć powinniśmy

Biegunka to nic innego jak obrona organizmu przed atakiem substancji toksycznych. Mamy z nią do czynienia, kiedy zwiększa się liczba stolców o płynnej konsystencji i powiększonej objętości. Podrażnione jelita kurczą się i przyspieszają przesuwanie się pokarmu. Za wywołanie biegunki może być odpowiedzialna inwazja bakteryjna błony śluzowej jelita lub ekspozycja jelita na działanie toksyn wytwarzanych przez mikroorganizmy. Biegunka może się pojawić w zakażeniach nie związanych z układem pokarmowym, jak zapalenie ucha środkowego, zapalenie płuc czy też grypa żołądkowa.  Z reguły ustępuje po 2-3 dniach, ale może mieć charakter przewlekły i utrzymywać się nawet do paru miesięcy.

Przyczyny powstania biegunki

Biegunka jest wywoływana przez szereg różnych przyczyn. Wśród dzieci będą to najczęściej infekcje przewodu pokarmowego na tle zakażeń wirusowych, bakteryjnych, pasożytniczych, uczulenia lub nietolerancje pokarmowe, błędy w żywieniu lub powikłania po antybiotykoterapii. Źródłem biegunek u dorosłych może być nerwica, nadczynność tarczycy, uczulenia bądź nietolerancja pokarmów (np. mleko), leki, zatrucia pokarmowe, choroby układu pokarmowego (np. wrzodziejące zapalenie jelit), nowotwory.  

Rodzaje biegunek

Kryterium podziału biegunek są objawy i formy zaburzeń czynności jelit. 

-    Biegunka osmotyczna – spowodowana obecnością trudno wchłanianych i osmotycznie czynnych substancji w świetle jelita  np. środków przeczyszczających bądź brakiem enzymu laktazy. Biegunka z reguły ustępuje po zastosowaniu głodówki lub zaprzestaniu spożywania nietolerowanych pokarmów np. mleka.
-    Biegunka toksyczna (wydzielnicza) – powstaje w następstwie kontaktu z mikroorganizmami, których nie toleruje nasz organizm. Liczne bakterie (np. gronkowiec złocisty, salmonella) ,wirusy bądź pierwotniaki wytwarzają toksyny. Wskutek ich działania komórki wydzielają duże ilości płynu i elektrolitów do światła jelita, rozcieńczając tym samym masy kałowe i powodując luźne wypróżnienie. Nie ustępuje po zastosowaniu głodówki, często towarzyszy jej gorączka.
-    Domieszka krwi, ropy lub śluzu w stolcu może świadczyć o czerwonce bakteryjnej lub pełzakowej, a także o innych nieswoistych zapaleniach jelita grubego jak choroba  Leśniowskiego – Crona lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego, a także o polipie lub raku dolnego odcinka przewodu pokarmowego.
-    Biegunka związana z motoryką jelit - najczęściej  powstaje w wyniku stresu. Pokarm przesuwany jest zbyt szybko, w efekcie jelito nie nadąża z prawidłowym trawieniem, osuszeniem i uformowaniem kału.
-    Biegunki mogą towarzyszyć antybiotykoterapii. Zażywanie niektórych antybiotyków narusza równowagę naturalnej flory bakteryjnej jelit  antybiotyki niszczą nie tylko niepożądane bakterie, ale również te pożyteczne. Do przywrócenia właściwej flory bakteryjnej jelit służą probiotyki.

Najczęściej biegunki dzielimy na ostre i przewlekłe:

-    Ostre trwają do 10 dni, natomiast przewlekłe powyżej 10 dni. Za główną przyczynę ostrej biegunki uznaje się zakażenia bakteryjne lub toksyny bakteryjne spożyte wraz z pokarmem, Innymi słowy, ostra biegunka bardzo często jest konsekwencją niewłaściwej higieny a także ataku gronkowca lub salmonelli.
-    Najważniejszymi przyczynami biegunek przewlekłych są zaburzenia trawienia, alergie pokarmowe, leki przeczyszczające, nowotwory.

Radość z podróżowania i poznawania zakątków świata może nam popsuć biegunka podróżna. Najczęściej jest reakcją organizmu na zmianę wody i kuchni, nieodpowiednie warunki sanitarne i higieniczne. Charakteryzuje się co najmniej dwukrotnie większym wzrostem częstości oddawania luźnych stolców. Zdarza się u ok. 40% wszystkich podróżujących. Z tym rodzajem biegunki powiązane są inne czynniki zakaźne (bakterie, wirusy, pasożyty). Najczęstszą przyczyną jest enterotoksyczna Escherichia coli. Największym czynnikiem zagrożenia w biegunce podróżników jest kraj, do którego się przyjeżdża. Regiony dużego zagrożenia to kraje rozwijające się Ameryki Łacińskiej, Afryki, Środkowego Wschodu i Azji. Średni stopień zagrożenia występuje w basenie Morza Śródziemnego, Chinach i Izraelu, podczas gdy regiony małego zagrożenia obejmują Amerykę Północną, północną Europę, Australię i Nową Zelandię.

Czy biegunki należy się obawiać

Największym zagrożeniem w  biegunce jest odwodnienie i utrata soli mineralnych (elektrolitów), zwłaszcza sodu i potasu, może być także powikłana ciężką kwasicą. Szczególnie narażone są osoby starsze oraz dzieci. Biegunki nie należy lekceważyć. Zaniedbania mogą prowadzić do zaburzenia pracy nerek, a w skrajnych przypadkach, do zapalenia stawów lub ropnych zmian w innych narządach. Na niepowikłane ostre biegunki (wodnisty stolec bez krwi i śluzu) stosuje się probiotyki i nawadnianie. Probiotyki pomagają przywrócić właściwy skład mikroflory jelitowej. Przy biegunkach warto sięgnąć po synbiotyk Multilac, który zawiera aż dziewięć wyselekcjonowanych szczepów żywych kultur bakterii probiotycznych oraz składnik prebiotyczny – oligofruktozę. Dzięki innowacyjnej technologii enkapsulacji, bakterie probiotyczne zawarte w preparacie Multilac charakteryzują się znacznie zwiększoną odpornością na niskie pH soku żołądkowego, sole żółci oraz enzymy trawienne. Żywe szczepy bakterii probiotycznych przywracają i utrzymują równowagę mikroflory przewodu pokarmowego, a składnik prebiotyczny stanowi źródło energii potrzebne dla rozwoju bakterii probiotycznych. W ten sposób znacznie ograniczymy możliwość wystąpienia biegunki, a przynajmniej złagodzimy jej przebieg. Pamiętajmy, by zacząć stosować Multilac na kilka dni przed planowanym wyjazdem. Wystarczy jedna kapsułka dziennie. Dzięki technologii enkapsulacji Multilac nie wymaga przechowywania w lodówce, zatem może być niezwykle pożytecznym towarzyszem naszych przygód podróżniczych.   

Konsultacje z lekarzem

Bezwzględnie powinniśmy zasięgnąć porady lekarza, jeśli biegunka trwa powyżej 48 godzin, a także jeśli zaobserwujemy u siebie objawy świadczące o zatruciu pokarmowym i gwałtownym przebiegu biegunki. Będą to liczne wypróżnienia w ciągu doby, luźne, wodniste stolce ze śluzem lub krwią, wymioty, bóle brzucha. Może też pojawić się gorączka, ale nie musi. Zlekceważenie biegunki może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak odwodnienie, niedobory elektrolitowe, niedokrwistość, wstrząs – osłabienie połączone ze spadkiem ciśnienia krwi i zaburzeniami świadomości.

Roztropność przede wszystkim

Przebywając w niesprzyjającym środowisku, zwiększamy ryzyko wystąpienia biegunki. Nie zawsze zdołamy jej zapobiec, ale stosując się do kilku wskazówek, przynajmniej złagodzimy jej przebieg. Zagrożenie rozwoju biegunki zmniejsza odpowiednio wybrane i przygotowane pożywienie, w tym woda. Powinno się unikać spożywania nie gotowanych jarzyn, nie dogotowanego mięsa oraz ryb. Dieta powinna być urozmaicona i bogata w składniki odżywcze. Jeśli w trakcie występowania biegunki zauważymy znaczny spadek ilości oddawanego moczu, może to doprowadzić do zatrucia organizmu. Pamiętajmy zatem o regularnym nawadnianiu organizmu. Przez pierwsze dni dobrze jest zrezygnować ze stałych pokarmów i ograniczyć się do picia płynów. Wskazana jest ciepła przegotowana woda, niegazowana woda mineralna, słaby napar z mięty i herbaty. Potem jadłospis można urozmaicić o kleiki zbożowe.

Przestrzegajmy rygorystycznie zasad higieny. Myjmy ręce przed każdym posiłkiem, a owoce i warzywa przed spożyciem. Starajmy się unikać jedzenia w pośpiechu. Wzbogaćmy swoją apteczkę o synbiotyk Multilac. W jednej kapsułce zawarte jest aż 4,5 mld bakterii probiotycznych, co pozwala na stosowanie synbiotyku tylko raz dziennie. Nie zawiera mleka, kazeiny ani konserwantów, dzięki czemu jest bezpieczny także dla osób z alergią na produkty z tych grup.