A więc jesteś już po porodzie. Możesz trzymać na rękach nowego, malutkiego człowieczka i...nie wiesz, co dalej. Jeśli jest to pierwsze dziecko w Twoim domu, na pewno czujesz się zagubiona i przestraszona. Ten artykuł powstał po to, żeby Ci pomóc. Znajdziesz tu informacje o tym, jak zmienia się Twój maluch przez pierwsze dwanaście miesięcy życia, jak musisz go pielęgnować i o czym pamiętać. Stadium noworodka – Miesiąc 1SzpitalPo przyjściu na świat dziecko jest szczegółowo badane przez lekarzy. Później matka i noworodek mogą już przebywać razem. W pierwszej dobie po urodzeniu niemowlę szczepi się na gruźlicę i wirusowe zapalenie wątroby typu B. W trzeciej dobie badana jest krew dziecka pod kątem fenyloketonurii. Przy naturalnym porodzie, bez powikłań młoda mama wychodzi ze szpitala już po 3-4 dobach. W przypadku cesarskiego cięcia czas ten wydłuża się do kilku dni. Podczas pobytu w szpitalu położne instruują mamę jak ma pielęgnować noworodka. Ważne jest, by jak najszybciej po porodzie spotkać się z ortopedą, który oceni stan bioderek dziecka. Powszechna opinia, że badania pod kątem dysplazji powinno się robić w czwartym miesiącu, jest całkowicie błędna.Rozwój i pielęgnacjaPoczątek zmian adaptujących dziecko do życia w świecie zewnętrznym zachodzi w momencie odcięcia pępowiny. Od tego momentu w ciele noworodka rozpoczyna się szereg procesów. Rozwija się układ krążenia, gospodarka hormonalna, motoryka i wygląd. Gołym okiem można zobaczyć zmianę koloru odciętej pępowiny. Z biało-niebieskawej przechodzi w czerwonawą, by w końcu zaschnąć, sczernieć i odpaść około 15 dnia po porodzie. Bardzo ważne jest, by dokładnie przemywać to miejsce. Najlepiej nadaje się do tego 60% spirytus. Skóra noworodka jest bardzo sucha i wrażliwa, dlatego trzeba ją stale nawilżać. Przez pierwsze kilka dni naskórek chroni maź płodowa, której nie należy zmywać. W początkowych dniach lepiej kąpać dziecko „na sucho”, przy użyciu wacika i wody. Po każdej kąpieli konieczne jest smarowanie niemowlaka tłustą oliwką. Przez pierwszy tydzień masa dziecka spada o około 10% w porównaniu do wagi urodzeniowej. Jeśli tylko utrata kilogramów nie będzie większa, nie ma powodów do zmartwień. Jest to naturalny proces wynikający z utraty wody, zmian metabolizmu i niewielkich ilości otrzymywanego pokarmu. W drugim tygodniu waga wraca do normy. Zamknięcie przewodu Botalla i otworu owalnego (łączy przedsionki serca) sprawia, że krew tętnicza oddziela się od żylnej. Serce bije z prędkością 140 uderzeń na minutę. Hormony, przedostające się do organizmu dziecka za pośrednictwem mleka, prowadzą do obrzęku sutków, który pojawia się w 2-3 dobie życia. Znika zwykle po kilkunastu dniach, ale może się utrzymywać nawet do kilku miesięcy. Opuchnięte sutki nie wymagają specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych, nawet, jeśli z gruczołów wydobywają się niewielkie ilości wydzieliny. U dziewczynek zdarza się też krwawienie z pochwy, które znika po kilku dniach. Przez pierwsze kilka dni możesz zaobserwować „odruchy noworodkowe”. Są one bezwarunkowe i powstają w wyniku reakcji na bodźce z zewnątrz. Należą do nich między innymi odruch Babińskiego (kiedy podrażnisz stopę noworodka, odegnie duży palec do góry), Moro (przy nagłym hałasie, czy szarpnięciu dziecko obejmuje się rękami), Peipera (gwałtowne odchylenie główki w tył w reakcji na światło), czy chwytny (automatyczne zaciskanie dłoni na przedmiotach). ZmysłyOczy noworodka są zdolne do widzenia już od pierwszych dni porodu. Na początku dziecko widzi obrazy oddalone o maksymalnie 20cm od jego oczu. Później, wraz z rozwijaniem się zdolności akomodacyjnych oka wzrok się polepsza. Niektórzy badacze twierdzą, że już w 15 dniu po urodzeniu noworodek zaczyna rozróżniać kolory. Tezę tą potwierdza fakt, że kiedy w zasięgu wzroku dziecka przesuwa się kolorową plamkę na tle innego koloru, niemowlę śledzi ją wzrokiem. Zmysł słuchu rozwija się już w drugim trymestrze ciąży. Kiedy dziecko przychodzi na świat, słyszy już doskonale. Co więcej, rozpoznaje dźwięki, które słyszało w łonie matki, a więc bicie jej serca, czy głosy rodziców. Także dotyk jest już rozwinięty. Dotykanie twarzy dziecka wywołuje odruch ssący, a rączek – chwytny. Naskórek niemowlęcia jest bardzo delikatny, dlatego na nieprzyjemne bodźce, takie jak chłód czy wilgoć, reaguje płaczem.KąpielPierwsza kąpiel to stres zarówno dla Ciebie, jak i dla dziecka. Dlatego lepiej zawczasu naucz się, jak to robić, żeby dla was obojga było to przyjemne doświadczenie. Mycie niemowlęcia zacznij od dokładnego namydlenia całego ciała, na przykład za pomocą myjki. Zwróć szczególną uwagę na wszelkie zagłębienia, czyli fałdki na brzuchu, pachwiny, łokcie, czy kolana. Na końcu nałóż mydło lub szampon na główkę. Teraz jedną rękę połóż pod plecami dziecka, a wolną ręką spłukuj mydło. Zacznij od główki, później umyj szyję, rączki, brzuszek i nóżki. Dokładnie wypłucz wszystkie zagłębienia. Kiedy maleństwo jest już umyte, delikatnie wyjmij je z wanienki i owiń w ręcznik. Skórę osuszaj przykładając materiał, a nie pocierając. Po dokładnym wytarciu posmaruj dziecko oliwką. Karmienie i ulewanieUlewanie jest charakterystycznym zjawiskiem w okresie niemowlęctwa. Polega ono na wylewaniu się niewielkiej ilości pokarmu z ust dziecka po karmieniu. Zanika zwykle po upływie miesiąca, kiedy w pełni wykształcą się mięśnie zwieracza przełyku i dieta dziecka będzie bardziej stała. Ulewaniu towarzyszy często także odbijanie. Nie jest to powód do niepokoju, o ile niemowlę nie traci gwałtownie na wadze. Piersi kobiety zaczynają produkować pokarm jeszcze w czasie ciąży. Początkowo nie jest to mleko, tylko gęsta, żółta ciecz – tzw. „siara”. Zawiera ona dużo białka i niewiele składników odżywczych, a jej celem jest przede wszystkim ochrona ścianek przewodu pokarmowego i żołądka dziecka. Podczas karmienia niemowlę trzeba trzymać pod kątem 30 stopni tak, by pierś była wyżej niż główka. Ważne jest, by żywić dziecko często, ale małymi porcjami. Po odstawieniu od piersi trzymaj bobasa w pozycji pionowej, dopóki mu się nie odbije. Później układaj je na prawym boku.SenPrzez pierwsze trzy miesiące życia dziecko potrzebuje dwudziestu godzin snu na dobę. Przy układaniu noworodka do snu trzeba zwrócić uwagę na to, w jakiej pozycji leży. W pierwszym miesiącu życia dziecko nie jest w stanie samo się przekręcać, więc od tego, jak my je ułożymy zależy, czy będzie mu wygodnie. Lekarze najczęściej polecają spanie na plecach z główką przekręconą na bok. Kiedy dziecko zaśnie, dobrze jest nie „wyciszać” domowników. Umiejętność spania przy odgłosach w domu jest bardzo cenną nauką na przyszłość. Nie zasłaniaj też zasłon w pokoju – wtedy nauczy się odróżniać pory dnia.WietrzenieJuż w połowie pierwszego miesiąca powinno się zacząć przygotowania do późniejszych spacerów. Ciepło ubrane niemowlę ustawia się najpierw w wózku przy otwartym oknie. Później wystawia się je na balkon. Takie sesje powinny trwać 15-20 minut i można je powtarzać kilka razy dziennie.


Okres wczesnoniemowlęcy - Miesiąc 2RozwójRozpoczyna się proces rozwoju małego człowieczka. Zwiększa się ilość tkanki tłuszczowej, co sprawia, że dziecko wyraźnie się zaokrągla. Widać to też na wadze – tygodniowy przyrost masy to od 120 do 240g. Oznacza to, że pod koniec drugiego miesiąca niemowlę przytyje ponad pół kilograma. Rozrasta się też tkanka mięśniowa, dzięki czemu zwiększa się aktywność ruchowa bobasa. Jednym z jej przejawów są próby unoszenia główki, które trwają coraz dłużej w miarę ćwiczeń. Drugi miesiąc to również okres wzmożonego rozwoju psychologicznego. Niemowlę z uwagą obserwuje nachylające się nad nim twarze, uśmiecha się do nich i wydaje dźwięki przypominające gruchanie. Ważne jest, by jak najwięcej do niego mówić, bo słuch jest teraz jego najbardziej wyostrzonym zmysłem. To głównie za jego pomocą poznaje teraz otoczenie.Na główce niemowlęcia znajdują się dwa ciemiączka. Są to miękkie, pulsujące miejsca, które ułatwiały wyjście główki podczas porodu. Ciemiączko przednie znajduje się na czubku głowy. Ma średnicę 5cm. Zasklepia się zwykle po upływie 6 miesięcy. Ciemiączko tylne jest mniejsze i powinno się zamknąć mniej więcej w 3 miesiącu.Częstą przypadłością niemowląt jest ciemieniucha. Są to małe, żółte strupki na głowie i brwiach. Skórę z takimi zmianami trzeba regularnie pielęgnować okładami z ciepłej oliwki. Po kilku godzinach ciemieniuchę można łatwo usunąć używając miękkiej szczoteczki.Kolka jelitowaCzęstą przypadłością niemowląt jest kolka. O tym, że dokucza Twojemu maleństwu świadczy płacz, niespokojne ruchy i wzdęty brzuszek. Kolka pojawia się zwykle regularnie o tej samej porze, niedługo po karmieniu. Przyczyną dolegliwości może być zbyt duża lub niewystarczająca ilość pokarmu, zaburzenia ruchomości jelit, niedobór laktazy (enzym trawiący cukier mleczny), alergia na krowie mleko, a także nieprawidłowy sposób żywienia lub stres matki. Nie ma prostego sposobu na ulżenie maluchowi. Czasem pomaga noszenie w pionowej pozycji do momentu odbicia, ogrzewanie brzuszka ciepłą pieluszką, masowanie lub kładzenie dziecka na brzuchu. U lekarzaW połowie drugiego miesiąca trzeba się wybrać do lekarza. Pediatra zbada niemowlę, oceni jego rozwój i odruchy. Dziecko czeka też drugie szczepienie przeciw gruźlicy i wirusowemu zapaleniu wątroby typu B oraz 4 nowe. Pierwsze to DTP, przeciw kokluszowi, tężcowi i błonicy. Drugie szczepienie ochroni bobasa przed polio.Pierwszy spacerPrzy odpowiedniej pogodzie i zdrowym dziecku, na pierwszy spacer można iść już w połowie pierwszego miesiąca po porodzie. Ważne jest, by przed wyjściem hartować niemowlę „wietrzeniem”, czyli wystawianiem na świeże powietrze. Kiedy już zdecydujesz się na spacer, zwróć uwagę na ubiór bobasa. Zaszkodzi mu zarówno przeziębienie, jak i przegrzanie. Dobrze ubrane dziecko zabierz w ciche, spokojne miejsce. Pamiętaj, żeby wziąć ze sobą wszystkie potrzebne rzeczy, żeby nie musieć przymusowo wracać do domu. Na pewno przyda się zapas pieluszek, kosmetyki pielęgnacyjne, ubranko na zmianę. Jeśli nie karmisz piersią, weź też herbatkę i coś do jedzenia.


Koniec pierwszego kwartału - Miesiąc 3RozwójW trzecim miesiącu życia dziecko potrafi już samo utrzymać uniesioną główkę, kiedy leży na brzuchu. Umie też podeprzeć się przedramionami i unieść górną część tułowia. Bardzo szybkie rozwijanie się wszystkich zmysłów sprawia, że maluch potrafi rozróżniać kształty i żywo reaguje na kolorowe przedmioty. Tym bardziej, jeśli wydają jakieś dźwięki. Poza tym zaczyna świadomie używać swoich rączek, złączając je ze sobą, wkładając do buzi czy łapiąc za włosy rodziców. Jest to idealny moment na kupno zabawek. Pokazywanie dziecku ciekawych przedmiotów sprawia, że chętnie wyciąga po nie rączki, podnosi się i wodzi za nimi wzrokiem. Kiedy dostanie do ręki grzechotkę umie nią potrząsać ciesząc się wydawanym przez zabawkę dźwiękiem. Kiedy bierzesz malucha na ręce z ciekawością rozgląda się dookoła. W wieku trzech miesięcy niemowlę waży już około 5 kg i ma 60cm wzrostu. Pory karmienia stają się coraz bardziej regularne.Spanie – razem czy osobno?Pod koniec pierwszego kwartału życia dziecko zwykle przesypia już całą noc. Decyzja o tym, czy usypiać niemowlę w jego łóżeczku, czy w sypialni rodziców zależy od nas samych. Zaletą spania z dzieckiem jest sprawne karmienie w nocy i poczucie bliskości. Zarówno dla dziecka, jak i dla mamy jest to też powód do spokojnego snu. Przeciwko temu rozwiązaniu przemawia jednak duża niewygoda, konieczność zachowywania szczególnej ostrożności i brak możliwości do intymnego kontaktu z partnerem. Jeśli niemowlę ma problemy z zasypianiem we własnym łóżeczku, możesz mu pomóc zostawiając włączoną lampkę, zostając przy nim dopóki nie zaśnie lub śpiewając kołysankę czy czytając bajkę.


Początek drugiego kwartału - Miesiąc 4RozwójCzteromiesięczne dziecko nawiązuje coraz mocniejszy kontakt ze światem. Może już zmieniać pozycję ciała, więc bardzo chętnie wykręca się, będąc na rękach i ogląda otoczenie. Rozpoznaje też twarze rodziców i znajomych i szeroko uśmiecha się na ich widok. Poza pamięcią twarzy, niemowlę umie już rozpoznawać wykonywane przez nas czynności. Wie, kiedy zabierasz się do karmienia, kąpieli czy spaceru i w zależności od tego, czy daną czynność lubi, okazuje entuzjazm lub jego brak. Coraz większa ciekawość świata może prowadzić do zaburzeń rytmu dobowego. Możesz mieć problemy z usypianiem malucha, który zamiast spokojnie zasnąć będzie marudny i rozdrażniony.Systematycznie rozwijające się mięśnie sprawiają, że utrzymanie główki w górze nie stanowi już dla dziecka problemu. Co więcej, samo próbuje już siadać, podnosząc się, kiedy leży na plecach. Rozwój przewodu pokarmowego sprawia, że dziecko coraz rzadziej cierpi z powodu kolek jelitowych. Między trzecim a czwartym miesiącem spowalnia się proces wzrostu. Od tej pory przyrost wagi będzie się wahał w granicach 120-240g na tydzień. U lekarzaW wieku czterech miesięcy malucha znów czeka wizyta w przychodni. Poza standardową oceną rozwoju, ważeniem i mierzeniem zostaną też przeprowadzone kolejne punkty z kalendarza szczepień. Dziecko po raz trzeci zostanie zaszczepione przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Kolejne szczepienia będą chronić przed tężcowi, krztuścowi i błonicy. Bobasa czeka też zażycie doustnego preparatu przeciw chorobie Heinego-Medina. Ważne jest, by przed wizytą dobrze dziecko nakarmić, bo po tej szczepionce nie będzie mogło nic jeść. KarmienieCzwarty miesiąc to moment, w którym część mam decyduje się na odstawienie dziecka od piersi. Czy była to właściwa decyzja łatwo można się przekonać obserwując przyrost wagi bobasa. Jeśli jest mniejszy niż 120g na tydzień, lepiej wrócić do poprzedniego modelu żywienia. Jeśli karmisz butelką, czwarty miesiąc to dobry moment na urozmaicenie diety malucha. Wprowadzanie nowych pokarmów najlepiej zacząć od soku jabłkowego. Podaje się go w butelce. W przypadku kobiet karmiących piersią, soczek można zacząć podawać w szóstym miesiącu, zaczynając od jednej łyżeczki.


Miesiąc 5RozwójW wieku pięciu miesięcy niemowlę jest już w stanie leżąc na plecach odchylać główkę w kierunku tułowia. W ciągu najbliższych tygodni nauczy się też samodzielnie siadać, jednak nadal będzie mu potrzebne oparcie na plecy i główkę. Rączki malucha działają teraz na zasadzie całkowitej symetrii. Podczas leżenia na brzuszku i ćwiczenia mięśni grzbietowych bobas nauczy się przekręcać na plecy. Na początku uda mu się to nieświadomie, później z premedytacją będzie tą umiejętność doskonalić. Coraz większa jest teraz aktywność nóżek dziecka. Dziko wymachuje nimi podczas przewijania, czy ubierania, a nawet odkopuje się nimi spod kocyka. Maluch coraz aktywniej uczestniczy w życiu rodzinnym. Głośnymi okrzykami, śmiechami i gaworzeniem reaguje na widok domowników. Zaczyna też dostrzegać swoje odbicie w lustrze i się do niego uśmiecha.Dziecko przesypia teraz około 16 godzin na dobę. Zmieni się to, kiedy zacznie ząbkować.Wprowadzanie posiłków stałychJeśli wprowadziłaś już do diety swojego dziecka soczek, najwyższa pora, żeby zacząć je karmić zupą jarzynową. Pierwsza zupka powinna się składać z marchewki, ziemniaka i odrobiny masła. Powinno się unikać warzyw strączkowych, kalafiora, cebuli, pora czy selera. Składniki powinny pochodzić ze sprawdzonego źródła i trzeba je bardzo dokładnie umyć. Gotowe danie powinno być ostudzone, gęste i nie zawierać przypraw. Możesz też zdecydować się na karmienie potrawami ze słoika. Masz wtedy gwarancję, że składniki są najwyższej jakości i nadają się dla niemowlęcia w wieku pięciu miesięcy. Zupkę podawaj dziecku małymi porcjami, za pomocą plastikowej łyżeczki o zaokrąglonych brzegach. Nie zmuszaj malucha do jedzenia i bądź bardzo cierpliwa. Jednorazowo wprowadzaj tylko jeden smak. Jeśli dziecko nie chce jeść i wypluwa zupkę nie zniechęcaj się. Próbuj co kilka dni, zmieniaj smaki. Jeśli będzie się krztusić, powtórz próbę po dwóch-trzech tygodniach.


Miesiąc 6RozwójSześciomiesięczny maluch zaczyna już wymawiać sylaby. Najczęściej są to: MA, TA, LA i PA. Na razie jeszcze nie używa ich świadomie i nie przypisuje im znaczenia konkretnych słów. Jego „mówienie” służy bardziej zabawie, niż próbom porozumiewania się z otoczeniem. Maluch wyciągając rączki po przedmioty prostuje je w łokciach. Zabawki trzyma całą dłonią i potrafi je przekładać z ręki do ręki. Nie jest jeszcze zdolny utrzymać dwóch rzeczy jednocześnie. Jeśli coś trzyma, a my damy mu inną rzecz, od razu wypuszcza tą pierwszą. Szósty miesiąc to też moment, kiedy dziecko zaczyna dążyć do zdobywania rzeczy, które są poza jego zasięgiem. Jeśli nie może dosięgnąć jakiegoś przedmiotu lub zostanie mu on odebrany reaguje silnym gniewem. Tym większa jest złość malucha, jeśli rzecz zabierze bliska osoba. Półroczne dziecko zachowuje się bardzo emocjonalnie. Po jego reakcjach da się stwierdzić, jakie ma usposobienie. Aktywność ruchowa dziecka jest coraz większa. Ciężko jest go przewinąć, przewraca się na plecy, a nawet próbuje pełzać. Wyraźnie wyostrza się słuch malucha. Poza głosami i dźwiękami w domu nasłuchuje też szumu samochodów, dźwięku kropli deszczu uderzających o parapet czy włączonego radia. ZąbkowaniePierwsze ząbki wyrzynają się zwykle w okolicach szóstego miesiąca. Z reguły są to dolne jedynki. Najczęstszą zapowiedzią ząbkowania jest pogorszenie nastroju bobasa, zmniejszenie apetytu, płaczliwość i zwiększone ślinienie się. Zwiększona produkcja śliny może podrażniać okolice ust, dlatego ważne jest, żeby na bieżąco ją wycierać i natłuszczać kremem. Żeby poradzić sobie z bólem maluch wkłada do ust różne przedmioty i próbuje je gryźć. Dobrym pomysłem będzie teraz kupno gryzaczka. Świetnie sprawdzają się te, które można schłodzić w lodówce. Reakcją organizmu dziecka na ząbkowanie może być też podwyższona temperatura (około 38 stopni). Żeby ulżyć maluchowi dobrze jest podawać mu miękkie, schłodzone produkty, na przykład banany. Jeśli dziąsła są bardzo obolałe, lepiej zastąp twardsze posiłki papkami. Możesz też kupić żel przeciwbólowy i wsmarowywać go w dziąsła.Uzupełniamy niedobór żelazaWyczerpujące się zapasy żelaza i białka w organizmie dziecka wymuszają uzupełnienie jego diety. Mamy jedzące mięso mogą wprowadzić je, jako kolejny składnik zupki jarzynowej. Dla sześciomiesięcznego bobasa najlepsze będzie to z indyka lub królika. Ze względu na uczulające właściwości rosołu, mięso trzeba gotować oddzielnie i dokładnie rozdrobnione dodawać do zupy. Dzienne zapotrzebowanie dziecka na żelazo zaspokoi 10g mięsa. Wielu lekarzy zapewnia, że wegetariańskie mamy wcale nie muszą karmić swoich dzieci mięsem. Na początku niedobór białka można uzupełniać przez dodawanie do zupy zmiksowanego, obranego ze skórki zielonego groszku. Później można dodawać czerwoną soczewicę, żółtko, kaszę gryczaną i jaglaną oraz olej z pestek dyni. Dobrym i lubianym przez dzieci źródłem żelaza są suszone owoce. Można je miksować z kaszą i odrobiną oleju.


Koniec drugiego kwartału - Miesiąc 7RozwójW siódmym miesiącu życia niemowlęta zaczynają dopraszać się o uwagę. Robią to zwykle za pomocą gaworzenia lub płaczu. Maluch jest już w stanie trzymać po jednym przedmiocie w obu rękach i używa do tego wszystkich palców. Jest to moment, kiedy można stwierdzić, czy dziecko będzie prawo czy leworęczne. Rozwija się inteligencja niemowlęcia. Złapane przedmioty ogląda z dużą uwagą i nudzi się nimi dopiero po 15-20 minutach. Coraz lepsza jest motoryka malucha. W siódmym miesiącu umie już zwykle siedzieć, podciąga się na rączkach łapiąc za szczebelki łóżka, a nawet potrafi podpierać się rączkami, żeby się nie przewrócić. Rozwój ruchowy i ogromna ciekawość dziecka będzie wymagać od rodziców wzmożonej uwagi. Leżący na łóżku maluch przekręcając się na plecy może się z niego zsunąć. Biorąc do ręki przedmioty prawdopodobnie spróbuje je połknąć, a jeśli w jego zasięgu znajdzie się książka lub gazeta z wielką radością ją podrze. Można już zacząć przygotowania do nauki chodzenia. Żeby to zrobić, wystarczy podnosić malucha pod pachami. Idziemy na zakupyUzupełnianie wyposażenia dla niemowlaka zacznij od bucików. Ogromnymi krokami zbliża się moment, kiedy bobas zacznie chodzić, więc dobre obuwie będzie Ci potrzebne. Stopy dziecka są podatne na deformacje, dlatego dobór odpowiednich butów ma ogromne znaczenie. Cholewa powinna sięgać powyżej kostki, a pięta być usztywniona. Gwarancją, że produkt nie uszkodzi nóżki dziecka jest znak „Zdrowa stopa”. Kupując pierwsze buciki weź dziecko ze sobą, żeby można je było przymierzyć. Podeszwa powinna być o 5-10 mm dłuższa od stópki dziecka.Kolejnym koniecznym zakupem jest szczoteczka do zębów. Kiedy maluch ma już pierwsze mleczaki, czyścimy je wilgotną gazą. Później przychodzi pora na specjalną, gumową szczoteczkę. Można jej używać do masowania dziąseł, ale też do oswajania malucha z myciem zębów. Obserwując rodziców będzie sobie wkładać gumową szczoteczkę do ust. Następnym etapem jest kupno szczoteczki do samodzielnego używania przez dziecko. Ich kształt jest dopasowany do możliwości chwytnych dziecka, a kolory i kształty tak różnorodne, że każdy maluch znajdzie coś dla siebie. Od tego, czy szczoteczka będzie mu się podobać w dużej mierze zależy, czy chętnie będzie się uczył mycia zębów.Dobrym pomysłem będzie zakup szelek do wózka. Przy obecnej ruchliwości i ciekawości malucha bardzo ważne jest zadbanie o jego bezpieczeństwo podczas spacerów.


Początek trzeciego kwartału – Miesiąc 8RozwójMaluch potrafi już siedzieć zupełnie pewnie. Spada jego zapotrzebowanie na sen i śpi zwykle nie więcej niż 15 godzin. Pozostałe 9 zajmuje mu czuwanie. Trzeci kwartał to okres, kiedy rodzice powinni zadbać przede wszystkim o rozwój poznawczy dziecka. Ważne jest, by miało zabawki, które może trzymać w rączkach, oglądać i wkładać do buzi. Na tym etapie bobas uczy się świata właśnie przez ssanie, manipulację, badanie kształtu i przyglądanie się. Jeśli maluch nauczył się już przewracać z brzuszka na plecy, zacznie teraz doskonalić umiejętność pełzania i raczkowania. Rodzice mogą go do tego zachęcać przez zostawianie w zasięgu wzroku ciekawych przedmiotów, kiedy dziecko leży na brzuchu. Kiedy bobas nauczy się naprzemiennych ruchów kończyn, będzie mógł raczkować szybko i pewnie. Kolejną rzeczą, której nauczy się w wieku ośmiu miesięcy jest klękanie. Będzie jej używał podpełzając do ciekawych przedmiotów. Kiedy już je poogląda, zwykle rzuca je przed siebie i raczkuje dalej. Gwałtownemu rozwojowi ulega koncentracja i mowa malucha. Z zainteresowaniem i skupieniem słucha rozmów rodziców, a wypowiadane sylaby potrafi artykułować z różną intonacją i głośnością. Na początku trzeciego kwartału maluch jest zwykle bardzo przywiązany do mamy i zaczyna przejawiać niechęć do obcych. Powrót do pracyJeśli mama planuje powrót do pracy, powinna zacząć odzwyczajać malucha od swojej ciągłej obecności. Będzie to trudne zarówno dla niej, jak i dla niego. Jeśli dzieckiem ma się opiekować osoba mu nie znana, ważne jest, żeby miała z nim częsty kontakt. Wprowadzenie opiekunki lepiej zacząć nawet miesiąc przed planowanym powrotem do pracy. Osoba ta powinna często bywać w domu i bawić się z dzieckiem, także w towarzystwie mamy. Takie zapoznawanie się z opiekunką ułatwi maluchowi przebrnięcie przez ciężki moment rozłąki z mamą. Zabezpieczamy domKiedy maluch nauczy się raczkować, trudno go będzie upilnować. Jego ciekawość i szybkość sprawi, że będzie się przemieszczać po domu w mgnieniu oka, wymyślając coraz to nowe rozrywki, Ważne jest, żeby zabezpieczyć swoje mieszkanie tak, żeby nie stanowiło zagrożenia dla malucha. Uświadomienie sobie wszystkich niebezpieczeństw, jakie czyhają na dziecko nie jest łatwe, dlatego najpierw skup się na tych podstawowych: załóż osłonki na kontakty i ostre krawędzie mebli, pozamykaj szuflady i wyjmij z nich klucze, zabezpiecz kurki w kuchence przed odkręceniem, zasłoń wejście na schody i pochowaj małe oraz szklane przedmioty. Kiedy już to zrobisz, możesz przejść po domu na czworaka patrząc na pomieszczenia i przedmioty z perspektywy niemowlęcia. Na pewno rzuci Ci się w oczy mnóstwo innych rzeczy. Urozmaicanie dietyÓsmy miesiąc to dobry moment na wprowadzanie kolejnych produktów do jadłospisu. Zacznij od żółtka jaja kurzego (zabronione jest białko, może uczulać). Dodawaj je ugotowane do kaszek, nie częściej niż dwa razy w tygodniu. Korzystając z ogromnej ciekawości świata malucha i jego chęci do wkładania wszystkiego do ust możesz zacząć uczyć go samodzielnego jedzenia. Najlepiej nadadzą się do tego miękkie produkty, które łatwo rozpływają się w ustach – chrupki kukurydziane, banany czy biszkopty. Twardsze produkty krój na małe kawałeczki i pilnuj, żeby maluch się nie zakrztusił.


Miesiąc 9RozwójPoza raczkowaniem i klękaniem maluch na poważnie zaczyna się już uczyć stania. Podtrzymywany pod paszkami stoi pewnie, a wiele dzieci umie już nawet stać w łóżeczku podtrzymując się prętów. Do około czwartego roku życia dzieci mają płaskostopie fizjologiczne. Jest to zupełnie naturalne i nie powinno martwić rodziców. Rozwija się też umiejętność chwytania. Do tej pory dziecko trzymało przedmioty całą dłonią, teraz umie już chwytać „pęsetkowo” – między kciukiem a resztą palców. Oznacza to, że bobas będzie już potrafił korzystać z zabawek, w których mniejsze przedmioty wkłada się do większych. Dopraszające się o uwagę otoczenia maluchy mają teraz bardziej wyrafinowane sposoby niż krzyki i gaworzenia. Teraz próbują naśladować gesty rodziców, na przykład udają, że piją herbatę.Nauka i zabawyKorzystając z rosnącej ciekawości i umiejętności koncentracji malucha warto skupić się na jego edukacji. Idealnym rozwiązaniem będą tu zabawki wymagające myślenia (na przykład pudełka z otworami na różnego kształtu klocki) oraz książeczki. Przy ich wyborze zwróć uwagę na to, żeby miały żywe kolory i dużo obrazków. Tekst powinien być jak najprostszy i wyraźnie rymowany. Czytaj je maluchowi w czasie jedzenia lub siedząc wspólnie na łóżku. Jeśli uda Ci się przykuć uwagę dziecka, szybko możesz się spodziewać, że samo zacznie przekładać strony i udawać, że czyta. Pokazuj mu obrazki i próbuj nazywać przedmioty. Dziewięciomiesięczne dziecko bardzo chętnie bawi się z rodzicami. Mogą to być rozrywki polegające na pokazywaniu części ciała, graniu w łapki czy chowaniu się. Maluch z wielką radością będzie szukać ukrytego gdzieś domownika, jeśli tylko naprowadzi się go dźwiękiem.


Miesiąc 10RozwójMaluch rozwija w sobie inteligencję praktyczną. Żeby zdobyć jakiś przedmiot odpycha inne na swej drodze. Proces poznawczy polega teraz głównie na sprawdzaniu, jakie efekty przyniosą jego działania. Zabawki są przez niego rzucane, upuszczane i rozrywane. Uderza też nimi o ściany i stoły. W dziesiątym miesiącu czas snu skraca się. Teraz dziecko przesypia 13-14 godzin na dobę. Maluch jest już coraz bliższy nabycia umiejętności chodzenia. Staje podtrzymując się prętów łóżka, ale też przesuwa się opierając się o krawędzie mebli. Dziecko pewnie trzyma interesujące przedmioty, otacza się nimi i głośno protestuje, kiedy chce mu się je odebrać. Rozwija się świadomość bobasa. Wypowiadanym przez siebie sylabom zaczyna przypisywać konkretne znaczenie. Potrafi też reagować na proste polecenia. Nauka korzystania z nocnikaDziesiąty miesiąc to właściwy moment na zamianę pieluchy na nocnik. Nauka zwykle nie jest łatwa, dlatego rodzice muszą się uzbroić w cierpliwość. Negatywne emocje, karcenie i sadzanie na siłę na nocniku może tylko utrudnić sprawę. Dobrze jest pokazać dziecku, jak rodzice korzystają z toalety, a na nocniku sadzać najpierw ulubioną maskotkę malucha. Im więcej dziecko pije, tym więcej okazji mamy do nauki. Dobrze jest też odnotować pory załatwiania się bobasa i, jeśli są regularne, sadzać go o konkretnej godzinie. Odstawianie od piersiDziesięciomiesięczny maluch traci zainteresowanie piersią. Poznaje mnóstwo nowych smaków i cieszy się jedząc samemu, więc pokarm matki go nudzi. Jest to idealny moment na stopniową rezygnację z karmienia piersią. Później będzie to o wiele trudniejsze. Jeśli Twoje dziecko pije już z butelki i kubeczka, zadanie będzie o wiele prostsze. Ważne jest, żeby nie wyłączać karmienia piersią gwałtownie, zarówno maluch, jak i mama muszą się z tym oswajać. Proces odstawiania zacznij od wyłączenia jednego karmienia w ciągu dnia. Zastępuj je innym posiłkiem. Po upływie tygodnia – dwóch zrezygnuj z kolejnego, aż do całkowitej eliminacji. Postaraj się, żeby posiłki malucha były jak najbardziej regularne.


Miesiąc 11RozwójW jedenastym miesiącu życia maluch jest już całkiem sprawny i samodzielny. Wykorzystuje wszystkie nabyte do tej pory umiejętności, w związku z czym wszędzie jest go pełno, a rodzice mają pełne ręce roboty przy jego pilnowaniu. Dziecko poznaje coraz więcej słów i rozumie ich znaczenie. Wie, czym jest „nie”, ale nie zawsze je respektuje. Potrafi ze zrozumieniem powtarzać gesty rodziców, takie jak „nie wiem”, czy „pa pa”. Kolejne zmiany w dieciePrzewód pokarmowy niemowlaka jest już na tyle rozwinięty, że możemy zacząć podawać dziecku produkty zawierające gluten. Oznacza to, że dieta dziecka wzbogaci się o kaszki i chleb. Kanapki z niewielką ilością masła, naturalnym twarożkiem, łagodnym serem żółtym czy pomidorem staną się przysmakiem malucha i bardzo chętnie będzie je jadł. Możesz już też karmić go całym jajkiem, ale nie przekraczaj porcji jednego żółtka dziennie (liczy się też to zawarte w pieczywie czy biszkoptach). Pomyśl też o podawaniu dziecku ryb. Zawierają najzdrowsze oleje i kwasy tłuszczowe, które wspomagają rozwój fizyczny i intelektualny.


Koniec pierwszego roku – Miesiąc 12RozwójW dwunastym miesiącu życia dziecko doskonali umiejętności nabyte w poprzednich miesiącach. Umie już samo się podnosić, siadać, pełzać, raczkować, stać, chodzić (zwykle podpierając się o coś), trzymać kilka przedmiotów, rzucać nimi, precyzyjnie układać i niszczyć. Bez problemu rozpoznaje osoby, potrafi je nazywać przy użyciu dwusylabowych słów i komunikuje się za pomocą podpatrzonych u rodziców gestów. Potrafi się bawić z ludźmi, ale świetnie spędza też czas samo. Maluch rozpoznaje czynności poprzedzające wyjście rodziców z domu i może już zacząć gwałtownie na nie reagować. Po ukończeniu pierwszego roku apetyt dziecka może maleć. Wynika to ze zmniejszania się zapotrzebowania na źródła energii, bólu przy wyżynaniu się ząbków trzonowych lub też może być przejawem woli malucha, który chce pokazać, że sam będzie decydować o swoim żywieniu.Wyprawiamy urodzinyChoć roczny maluch nie ma pojęcia, co świętujemy, pierwsze urodziny są wielkim wydarzeniem dla całej rodziny. Ważne jest, by pohamować chęć zadowolenia krewnych i chwalenia się dzieckiem bardziej skupiając się na solenizancie. Zapraszanie wielu nie znanych dziecku ludzi na pewno nie sprawi mu przyjemności, a tylko przestraszy. Zmuszanie do popisów przed tłumem obcych też wywoła u dziecka negatywne uczucia. Pamiętaj, żeby dostosować jadłospis do diety malucha, bo na pewno będzie chciał spróbować wszystkiego, co stoi na stole podczas jego imprezy. Ustalając godzinę przyjęcia weź pod uwagę przede wszystkim to, żeby maluch był już wtedy wypoczęty i najedzony. Przeczytaj: Ciemiączka u noworodka

Najczęściej zadawane pytania

Podobne artykuły:

Masło kcal
Filet z indyka gotowany kcal
Kalafior gotowany z bułką tartą kcal
Ile kalorii ma sałatka jarzynowa
Urodziny dla dziewczynki
Wersja do druku