Kiedy spodziewać się ząbkowania?
Erupcja zębów mlecznych u dzieci rozpoczyna się w pierwszym roku życia dziecka, zazwyczaj około szóstego miesiąca. Istnieją odstępstwa od tego okresu, które literatura definiuje jako wyrzynanie wczesne (pierwsze zęby pokazują się około drugiego miesiąca życia), oraz wyrzynanie późne (dopiero około dwunastego miesiąca życia dziecka). Każdy ząb ma przewidywalny czas ukazania się w jamie ustnej dziecka jednak również i od tego są odstępstwa. Koniec erupcji zębów na powierzchni dziąsła następuje między pierwszym a drugim rokiem życia.
Objawy występujące przy ząbkowaniu
Symptomy zwiastujące wyrzynanie się zębów mlecznych można podzielić na dwie grupy. Są to objawy miejscowe i objawy ogólne.
Do objawów miejscowych należą wszystkie zmiany, które mają miejsce w obrębie jamy ustnej. Należą do nich takie symptomy jak: zasinienie lub zaczerwienienie dziąseł w miejscu pojawienia się nowego zęba. Warto dokładnie obserwować stan dziąseł, gdyż tego typu zaczerwienienie może świadczyć o torbieli wyrzynającego się zęba. Aby zmniejszyć dyskomfort związany z obrzmieniem dziąseł, dziecko częściej wkłada ręce do buzi. Jednocześnie może wystąpić wzmożone ślinienie się dziecka ze względu na czas intensywnego rozwoju ślinianek, który pokrywa się z okresem ząbkowania.
W grupie objawów ogólnych znajdują się następujące symptomy:
- ogólne rozdrażnienie dziecka,
- problemy ze snem,
- brak łaknienia,
- podwyższona temperatura ciała,
- rzadziej wysypka na twarzy, wymioty czy biegunka.
Objawy ogólne mogą nasilić objawy miejscowe. Występują one też znacznie częściej w przypadku wyrzynania siekaczy. Symptomy dotyczące bezpośrednio jamy ustnej mogą być związane nie tylko z samym wyrzynaniem zębów mlecznych, ale również wystąpić w wyniku braku zachowania higieny jamy ustnej dziecka bądź urazów mechanicznych błony śluzowej po wkładaniu różnych przedmiotów do ust.
Sposoby na złagodzenie objawów ząbkowania
Jednym z podstawowych działań stosowanych podczas wyrzynania się zębów mlecznych jest utrzymywanie higieny jamy ustnej dziecka. W tak młodym wieku ogranicza się to do przecierania powierzchni dziąseł czystą gazą lub wilgotną szmatką. Warto taki zabieg wykonywać przynajmniej raz dziennie. Można też masować dziąsło palcem z nawiniętą gazą w miejscu, w którym ma pojawić się nowy ząb. W przypadku stosowania wyrobów medycznych mogących łagodzić ból i dyskomfort dziąseł, warto pamiętać, by nie zawierały one zarówno cukru, jak i środków znieczulających miejscowo tj. lidokaina czy benzokaina. Cukier może zwiększać ryzyko rozwoju próchnicy. Lidokaina i benzokaina są zaliczane do grona substancji znieczulających dopuszczonych do obrotu. FDA jednak przestrzega przed ich stosowaniem u dzieci poniżej 2. roku życia, ze względu na duże ryzyko przedawkowania i związanych z tym działań niepożądanych takich jak: drgawki, dezorientację, methemoglobinemia, a nawet ciężkie uszkodzenie mózgu, czy zatrzymanie akcji serca. Ponadto stosowanie żelów doustnych z zawartością substancji znieczulających może zwiększyć ryzyko zadławienia, gdyż żel połykany przez dziecko ze śliną może znieczulać tylną ścianę gardła.
Na polskim rynku można znaleźć wiele wyrobów medycznych mających wspomóc łagodzenie objawów dotyczących ząbkowania. Godnym uwagi jest Anaftin Baby Żel na ząbkowanie, który nie zawiera środków znieczulających oraz alkoholu (nie powoduje pieczenie i szczypania). Zamiast cukru, mogącego powodować rozwój próchnicy, w składzie znajduje się ksylitol, który ma właściwości redukujące namnażanie się bakterii i ograniczające powstawanie płytki nazębnej. Anaftin Baby Żel na ząbkowanie jest zamknięty w tubce z wygodnym silikonowym aplikatorem, co pozwala na precyzyjne umieszczenie go w miejscu wyrzynania zęba oraz delikatny masaż zmniejszający objawy ząbkowania, a ponadto ma atrakcyjny dla dzieci, przyjemny, bananowy smak.
Podsumowując, produkt dla dzieci na ząbkowanie powinien zawierać naturalne składniki, mieć przyjemny dla dzieci smak, być łatwy w użyciu i stosunkowo szybko redukować dyskomfort wywołany wyrzynaniem zębów.