E-recepta jako element procesu cyfryzacji służby zdrowia pozwala pacjentom uzyskać leki na receptę bez osobistego kontaktu z lekarzem. Recepta na tabletkę dzień po nie tylko może być wystawiona online przez ginekologa, ale także przez lekarza każdej innej specjalizacji. Przeczytaj ten artykuł, aby dowiedzieć się więcej.


Burza wokół antykoncepcji awaryjnej trwa nieprzerwanie od wielu lat, od kiedy po niemal 1,5-rocznym okresie powszechnej dostępności pigułki po, w maju 2017 r. weszła w życie ustawa przywracająca obowiązkową receptę. Wiele nieporozumień wyniknęło także wtedy, gdy Ministerstwo Zdrowia, w myśl postulatów Unii Europejskiej, umożliwiło zdalne przepisywanie e-recept, w tym na tabletkę dzień po. Receptę online wypisze także medyk online (tabletka po EllaOne lub Escapelle) na portalu Nasza Recepta.

 

Pigułka po — recepta. Kto wypisze?

Aby rozwiać wszelkie wątpliwości, podsumujmy, kto w świetle obowiązującego prawa jest upoważniony do wypisania e-recepty na antykoncepcję awaryjną.

  1. Receptę na pigułkę po może wystawić każdy lekarz POZ, nie tylko specjalista. Może więc to być lekarz rodzinny w Twojej przychodni. Mimo że powszechnie znane są praktyki odmawiania wypisania recepty przez lekarzy nie-ginekologów (tłumacząc, że narażają pacjentki), prawnie nie mają podstaw, by to robić. W praktyce więc każdy lekarz może przepisać lek, o ile zachowuje zasady sztuki lekarskiej, należytą staranność i aktualną wiedzę medyczną, a każda pacjentka ma realną szansę na uzyskanie recepty w publicznym systemie.

  2. E-receptę wypisze medyk online w drodze e-konsultacji na portalu. To rozwiązanie w praktyce okazuje się najszybszą i najpewniejszą opcją zdobycia recepty wtedy, gdy pacjentka nie ma możliwości skorzystania z placówki POZ lub z prywatnej praktyki lekarskiej. Wszelkie inicjatywy, które odciążają system opieki zdrowotnej i zapewniają pacjentkom ekspresowy dostęp do leków, zasługują na pochwałę szczególnie w dobie pandemii.

  3. Warto wiedzieć, że w przypadku stałej antykoncepcji hormonalnej, receptę ma prawo wypisać także położna i pielęgniarka. Dotyczy to jednak wyłącznie kontynuacji leków wcześniej przepisanych przez specjalistę.

 

Czy wystawianie recepty na tabletkę dzień po przez internet jest zgodne z prawem?

Otrzymanie preparatu Escapelle lub EllaOne na e-receptę jest możliwe w sieci na podstawie samego tylko formularza zgłoszeniowego. Nie ma więc możliwości zbadania pacjentki i przeprowadzenia z nią wywiadu, jaki miałby miejsce w gabinecie. W tej praktyce nie ma jednak nic nagannego. Pacjentka ma do wypełnienia rozszerzony kwestionariusz, w którym zaznacza, kiedy miał miejsce ostatni niezabezpieczony stosunek, kiedy wystąpiła ostatnia miesiączka i kiedy miała miejsce ostatnia wizyta u ginekologa. Prócz tych podstawowych informacji, istotniejsze dla lekarza są ewentualne przeciwwskazania, jak przyjmowane leki, choroby przewlekłe, przebyte operacje itd. Wszystkie te informacje pozwalają lekarzowi ocenić zasadność wypisania e-recepty na antykoncepcję awaryjną. To lekarz ponosi odpowiedzialność za przepisane recepty i działa na podstawie rzetelnej analizy i fachowej wiedzy.

Antykoncepcja awaryjna jest na tyle bezpieczna w stosowaniu, że została dopuszczona do obrotu bez recepty przez Europejską Agencję Leków. W wielu krajach obowiązuje powszechny i bezpłatny dostęp do niej, nawet u szkolnej pielęgniarki lub w drogeriach. W Polsce obowiązkowa recepta jest związana z ideologią.

Dodajmy, że szybki dostęp do antykoncepcji awaryjnej przez internet wypełnia niejako lukę w tych sytuacjach, gdy niezabezpieczony stosunek miał miejsce np. przed weekendem lub dniami ustawowo wolnymi. Nieraz pacjentki przed osobistym pójściem do lekarza powstrzymuje strach i wstyd przed przyznaniem się do aktu seksualnego. Zdalne wypisywanie recepty to również odpowiedź na tego typu potrzeby.