W ostatnich latach około 40% porodów w Polsce odbyło się przez cięcie cesarskie. Wiele kobiet ze względów zdrowotnych zostało poddanych planowanemu cięciu, w przypadku innych matek decyzja o takim rozwiązaniu została podjęta przez lekarza podczas nieprawidłowo przebiegającego porodu naturalnego. Dziś cięcie cesarskie jest zabiegiem związanym z niskim ryzykiem powikłań, a powrót do sprawności trwa stosunkowo krótko. Zgodnie z polskim prawem cięcie stosowane jest wtedy, gdy poród naturalny jest niemożliwy lub stanowi zagrożenie dla życia oraz zdrowia matki i dziecka, natomiast nie stosuje się tzw. cięcia cesarskiego na życzenie, czyli bez medycznych wskazań. Poniżej przedstawiamy kilka podstawowych faktów dotyczących tego zabiegu.
ZABIEG CIĘCIA CESARSKIEGO: NA CZYM POLEGA?
Cięciem cesarskim nazywamy zabieg polegający na przecięciu powłok brzusznych oraz macicy i wyjęciu dziecka. Cięcie cesarskie stosowane było w starożytnym Rzymie, gdzie zgodnie z prawem zmarła ciężarna nie mogła zostać pogrzebana bez wcześniejszego wyjęcia dziecka z jej łona. W kolejnych stuleciach zabieg stosowano podczas trudnych porodów, jednak cięcia cesarskiego kobiety zwykle nie przeżywały (po wyjęciu dziecka zszywano jedynie skórę brzucha matki, co prowadziło do krwotoku wewnętrznego, zakażenia i śmierci). Z czasem technikę cięcia cesarskiego udoskonalono i ostatecznie stało się ono zabiegiem ratującym życie zarówno dziecka jak i matki. Dziś cięcie cesarskie jest zabiegiem bardzo powszechnym.
PRZEBIEG CIĘCIA CESARSKIEGO
Przed zabiegiem pacjentka zostaje poddana badaniu przez anestezjologa, który będzie dokonywał znieczulenia podczas operacji. W przypadku cięcia planowanego kobieta powinna powstrzymać się od jedzenia i picia na ok. 6 godzin przed operacją. Owłosienie łonowe w miejscu cięcia zostanie zgolone, do żył zostanie podpięty wenflon, a w cewce moczowej umieszczony cewnik. W czasie cięcia stosowane są dwa rodzaje znieczulenia: znieczulenie zewnątrzoponowe (lub podpajęczynówkowe) oraz znieczulenie ogólne. W przypadku pierwszego rodzaju znieczulenia anestezjolog dokonuje wkłucia w kręgosłup, a zastosowany lek powoduje znieczulenie dolnej części ciała: kobieta przez cały zabieg pozostanie przytomna, może odczuwać dotyk, natomiast nie doświadczy żadnego bólu. W przypadku znieczulenia ogólnego, nazywanego potocznie narkozą, kobieta otrzyma lek usypiający, a zabieg zostanie dokonany bez jej świadomości. Jeśli kobieta jest przytomna podczas zabiegu, miejsce cięcia zostanie zasłonięte parawanikiem: lekarz ginekolog dokona przecięcia powłok brzusznych oraz macicy i wyjęcia dziecka wraz z łożyskiem. Jeśli stan matki na to pozwala, maluch zostanie położony na jej klatce piersiowej, a w tym czasie lekarz dokona zaszycia macicy i powłok brzusznych. Cały zabieg trwa około 40 minut. Po jego zakończeniu matka zostaje przewieziona wraz z dzieckiem do sali poporodowej.
POŁÓG I REKONWALESCENCJA PO CIĘCIU CESARSKIM
W przypadku znieczulenia podpajęczynówkowego lub zewnątrzoponowego kobieta musi leżeć około 10 godzin, w tym czasie może już karmić piersią swoje dziecko. Kurczenie się macicy czasami zostaje przyspieszone przez podanie oksytocyny z jednoczesnym zastosowaniem leków przeciwbólowych. Mocz będzie odprowadzany przez cewnik, a zabrudzony odchodami połogowymi podkład poporodowy pomoże zmienić położna. Stan matki i dziecka będzie na bieżąco badany przez lekarza położnika i lekarza neonatologa. Następnego dnia po porodzie cewnik zostanie usunięty, a kobieta może już wstać i w miarę możliwości skorzystać z prysznica. Umiarkowany ruch jest wskazany, ponieważ zmniejsza ryzyko zakrzepowego zapalenia żył. Na piątą dobę po wykonanym cięciu w przypadku braku przeciwwskazań kobieta i dziecko mogą opuścić szpital. Tydzień po wykonanym cięciu kobieta powinna zgłosić się na zdjęcie szwów, a 6-8 tygodni po porodzie powinna udać się na wizytę kontrolną do lekarza prowadzącego ciążę. To, jak szybko kobieta dochodzi do formy, zależy od indywidualnych skłonności. Jedne mamy czują się po zabiegu dobrze, inne przez dłuższy czas odczuwają ból i dyskomfort w okolicach rany.
Nie wyklucza się porodu siłami natury po pierwszym cięciu cesarskim, natomiast po dwóch takich zabiegach kolejne ciąże są już rozwiązywane zwykle przez cc ze względu na ryzyko pęknięcia macicy. Czwarta ciąża po trzech wcześniejszych cięciach cesarskich traktowana jest jako ciąża zagrożona, choć znane są przypadki wykonania 11 cięć u jednej kobiety! Dziś cięcie cesarskie uważane jest za zabieg bezpieczny, a wielokrotnie ratujący życie matki i dziecka.
Wszystkim mamom oczekującym narodzin swojego malucha, czy to drogą naturalną czy przez cięcie cesarskie, życzymy szczęśliwego rozwiązania!