Jama ustna bardzo często narażona jest na różnego rodzaju urazy i zranienia, a także podatna na infekcje na tle bakteryjnym i wirusowym. Schorzenia jamy ustnej zazwyczaj powodują znaczną bolesność i sprawiają duży dyskomfort. Dlatego ważne jest, aby umieć je w porę rozpoznać i skutecznie im zaradzić.

Urazy po wizycie stomatologicznej

Jeżeli udajemy się na wizytę do lekarza dentysty, musimy liczyć się z ryzykiem miejscowego uszkodzenia błony śluzowej jamy ustnej. Urazy tego typu zazwyczaj mogą krwawić, dawać odczucie pieczenia i szczypania podczas picia czy jedzenia. Zwykle goją się w przeciągu kilku dni i nie pozostawiają blizn.

Źle dopasowane protezy zębowe

Częściowa lub całkowita utrata zębów w pewnym wieku zmusza do wykonania u lekarza protetyka protezy zębowej, która wypełni uzębienie i poprawi komfort. Jednak może się zdarzyć, że proteza może zostać źle dobrana. Wtedy pacjent odczuwa różnego rodzaju niedogodności, takie jak: obdarcia błon śluzowych, obrzęki i zaczerwienienie śluzówek, które występują na obrzeżach protezy. Takie sytuacje najczęściej mają miejsce przy protezach o dużej powierzchni. Ponadto protezy zużywają się w miarę upływu czasu, dlatego np. po 2-3 latach użytkowania mogą wymagać wymiany na nową.

Aparat ortodontyczny

Aparaty korekcyjne to niewątpliwie najlepsza metoda na uzyskanie prawidłowego kształtu uzębienia. Osoby, które decydują się na tradycyjne, zwłaszcza metalowe aparaty ortodontyczne, powinny mieć na uwadze dyskomfort, jaki może wystąpić podczas jego noszenia. Nacisk, jaki wywierają poszczególne elementy aparatu na łuki zębowe, może dawać dolegliwości bólowe. W miarę upływu czasu ból powinien ustępować, ponieważ początkowo nadwrażliwe zęby dostosowują się. Dodatkowo metalowe elementy aparatu mogą podrażniać i uszkadzać śluzówkę jamy ustnej, która z czasem także powinna stać się bardziej odporna.

Urazy podczas codziennych czynności

Zdecydowana większość drobnych urazów w jamie ustnej zdarza się podczas wykonywania codziennych czynności, takich jak: nieostrożne i pośpieszne jedzenie, niedelikatne szczotkowanie zębów oraz przypadkowe przygryzanie błony śluzowej jamy ustnej. Rany mogą nieznacznie krwawić, natomiast jeżeli występują często w jednym miejscu, mogą utrwalać się w postaci białawych, linijnych zgrubień.

Jak postępować, kiedy powstanie uraz?

Przede wszystkim należy usunąć przyczynę, która wywołała uraz. Może polegać to na wymianie lub dopasowaniu protezy zębowej, zastosowaniu zabezpieczeń na aparat ortodontyczny lub po prostu wymianie szczoteczki do zębów. Wśród domowych metod uśmierzania dolegliwości bólowych poleca się płukanie jamy ustnej ziołowymi naparami, np. szałwią lub rumiankiem. Nie zaleca się stosowania preparatów do płukania na bazie alkoholu, które mogą dodatkowo podrażniać zmianę. Jednym z najszybszych sposobów są dostępne w aptece specjalne preparaty powlekające zmiany zawierające poliwinylopirolidon i/lub kwas hialuronowy. Szybko tworzą warstwę izolująca odsłonięte zakończenia nerwowe od czynników drażniących. Preparaty te mogą dodatkowo zawierać naturalne składniki (wyciągi roślinne np. aloes zwyczajny), które wspomagają gojenie uszkodzonych tkanek. O takie preparaty należy zapytać farmaceutę, który dopasuje ich formę do rodzaju, umiejscowienia zmiany i wieku pacjenta, np. Anaftin żel będzie odpowiedni w przypadku pojedynczych, ograniczonych zmian w jamie ustnej. Forma w sprayu będzie wygodniejsza przy aplikacji na zmiany umiejscowione na tylnej ścianie gardła, a płyn do płukania jamy ustnej będzie odpowiedni w przypadku licznych, rozlanych zmian oraz u pacjentów ortodontycznych.