Ostatnio panuje moda na zdrową żywność. Robiąc zakupy w sklepie staramy się zwracać uwagę skąd pochodzi nasze jedzenie, czytamy etykiety, ale nie zawsze jesteśmy w stanie prześledzić drogę „od gospodarstwa na talerz”. Istnieje jednak sposób, abyśmy jedli zdrowo i znali pochodzenie jedzenia, które trafiają na nasz stół - warzywa i owoce z własnej uprawy.

Jak zacząć?

Któż nie miałby ochoty na sałatkę ze świeżo zebranych pomidorów lub ogórków, przyprawionych aromatyczną natką, koperkiem lub innymi ziołami? Na pewno większość z nas. Jednak warzywa i zioła kupujemy najczęściej w sklepach, więc nie mamy gwarancji, że towar jest naprawdę świeży. Lepiej byłoby uprawiać warzywa samemu. Za produkcję własnej żywności możemy się zabrać jeśli dysponujemy tzw. kawałkiem ziemi - ogrodem, małym przydomowym ogródkiem czy ogródkiem działkowym. Po przygotowaniu gleby pod uprawę można już wysiewać rośliny, wysadzać rozsadę lub zakupione sadzonki. Jednak pewne gatunki warzyw wymagają do prawidłowego rozwoju odpowiedniej temperatury zarówno w ciągu dnia jak i w nocy. O ile wysiane nasiona i siewni łatwo jest ochronić stosując agrowłókninę lub folię, o tyle wysokie lub pnące rośliny takie jak np. pomidory, paprykę lub ogórki szklarniowe należy zabezpieczyć w solidniejszy sposób. Łatwym i niedrogim rozwiązaniem jest tunel foliowy, ale nie zawsze taka konstrukcja jest odporna na wiatr czy silne opady atmosferyczne. W przypadku kiedy nie mamy jak osłonić tunelu przed wiatrem czy śniegiem, o wiele lepiej sprawdzi się szklarnia. Poza stabilniejszą i bardziej odporną na niepogodę konstrukcją jest także bardziej estetyczna niż tunel.

Jakie szklarnie są dostępne na rynku?

W chwili obecnej na rynku jest dostępny szeroki wybór szklarni hobbystycznych, które możemy bez problemów postawić w dowolnym miejscu ogrodu. Są niewielkie, maja powierzchnię od kilku do kilkunastu metrów kwadratowych co w zupełności wystarczy na potrzeby rodziny. Szklarnie różnią się materiałami, z których je wykonano, ich wybór zależy kilku czynników, w tym naszych osobistych preferencji, roślin, jakie będziemy w niej uprawiać oraz możliwości finansowych.

Tradycyjne, szklane szklarnie

Cieszą się one niesłabnącym powodzeniem od lat. Szkło jest zdecydowanie cięższe od tworzyw sztucznych, także montaż szklanej szklarni często wymaga odpowiedniego przygotowania, chociażby fundamentów, które utrzymają ciężar całej konstrukcji. Jednak niektóre kryte szkłem szklarnie hobbystyczne mają gotowe fundamenty w formie wykonanej z metalu podstawy, które ułatwiają ich instalację i nie wymagają przygotowania stałego fundamentu.

Wiele zależy też od szkła używanego do pokrycia szklarni. Najczęściej nadal stosuje się tradycyjne szkło mineralne charakteryzujące się wysoką przepuszczalnością światła i odpornością na zmatowienie. Szkło mineralne ponadto łatwo się daje czyścić nawet z użyciem mocnych środków czyszczących i nie ulega wtedy uszkodzeniu, odporne jest także na zarysowania. Dostępne jest ono w różnych grubościach, przy czym w rozwiązaniach hobbystycznych często spotyka się gotowe szklarnie z szybami o grubości np. 3 mm. W rozwiązaniach profesjonalnych dostępne jest szkło rozpraszające światło gdy jego powierzchnia jest sucha zaś gdy jest mokra to zachowuje się jak zwykłe szkło okienne. Podstawową wadą szkła mineralnego jest jego kruchość i wrażliwość na niekorzystne warunki pogodowe jak silne opady śniegu, wichury lub gradobicia.

Alternatywą dla szkła mineralnego są szyby wykonane z tworzyw sztucznych np. akrylowe lub polistyrenowe. Przepuszczają one niewiele mniej światła niż tradycyjne szyby szklane, są także znacznie lżejsze i dają się łatwo obrabiać z użyciem narzędzi dostępnych w każdym gospodarstwie domowym. Ich wadą jest jednak wyższa cena oraz to, że po dłuższym czasie użytkowania ich powierzchnia może matowieć na skutek pojawiających się zarysowań.

A może szklarnia z poliwęglanu?

Szklarnie z płyt poliwęglanowych zyskują ogromnie na popularności w ostatnich latach. Przyczyn jest kilka. Przede wszystkim pokrycia poliwęglanowe są znacznie lżejsze i mocniejsze niż szklane. Stosowany popularnie poliwęglan komorowy stanowi ponadto lepszą izolację termiczną niż pojedyncza warstwa szkła. Jednak z drugiej strony przepuszcza on mniej światła, co może być wadą w okresie słabego nasłonecznienia. Z kolei w czasie silnej operacji słonecznej rozpraszanie przez poliwęglan światła wewnątrz szklarni zapewnia lepsze doświetlenie uprawianych roślin. Jest to szczególnie ważne przy uprawie wysoko prowadzonych pomidorów lub ogórków. Płyty poliwęglanowe często stosowane są w lekkich szklarniach o szkielecie wykonanym z aluminium, montowanych na składanych fundamentach stalowych lub aluminiowych. Zaletą tego rozwiązania jest łatwość przygotowania szklarni do uprawy, ponieważ nie ma potrzeby budowy stałych fundamentów, z drugiej strony wymaga instalacji w zacisznych miejscach, ponieważ lekka szklarnia mogłaby zostać porwana przez bardzo silny, huraganowy wiatr. By zabezpieczyć się przed takim zdarzeniem, można szklarnię zakotwiczyć w glebie z użyciem np. stalowych drutów zalanych w glebie betonem. Takie lekkie szklarnie są także przenośne, więc jeśli dotychczasowa lokalizacja się znudzi lub będzie kolidować z planami zagospodarowania ogrodu, łatwo będzie szklarnię przestawić w inne miejsce. Możliwość przeniesienia szklarni jest korzystna także ze względów fitosanitarnych ponieważ ciągła uprawa tych samych gatunków roślin przez kilka lat w tej samej glebie prowadzi do jej zmęczenia i nagromadzenia się w niej różnych patogenów atakujących uprawy. Przeniesienie szklarni w inne, zdrowe miejsce pozwoli na uniknięcie odkażania gleby przed kolejnym cyklem produkcyjnym, koniecznego w takich sytuacjach.

Co jest ważne przy uprawie warzyw w szklarni?

Przede wszystkim zapewnienie prawidłowej temperatury roślinom. Szklarnie należy zlokalizować dłuższym bokiem ku południu by najlepiej wykorzystać światło. Jeśli stawiamy szklarnię przy budynku, to najlepiej od południowej lub południowo-wschodniej strony. Postawienie od strony południowo-zachodniej będzie skutkowało silniejszym nagrzewaniem się wnętrza szklarni po południu a co za tym większym ryzykiem uszkodzenia roślin. Szklarnię należy regularnie wietrzyć, co nie tylko zmniejszy temperaturę wewnątrz niej ale także ograniczy wilgotność powietrza, która sprzyja rozwojowi chorób grzybowych. W utrzymaniu prawidłowej temperatury pomocne będą też wywietrzniki - uchylne okna dachowe. Do niektórych modeli szklarni możemy dokupić okna z automatycznym otwieraczem lub okna żaluzjowe z automatycznymi regulatorami. A także, pomocny w regularnym nawadnianiu roślin – system rynien zbierający deszczówkę.

Zdjęcia szklarni ogrodowych pochodzą z http://ogrodosfera.pl/szklarnie-ogrodowe