Nie da się wybudować domu bez udziału betonu. Nawet projekty domów drewnianych, czy kanadyjskich szkieletowych posiadają fundament, który trzeba wymurować. Można go sporządzić na placu budowy lub też zamówić w wytwórni betonu.
Głównymi składnikami betonu są:
-
cement, który stanowi spoiwo;
-
kruszywa drobne oraz grube;
-
woda, która zapewnia odpowiednie związanie cementu i nadaje mieszance właściwą konsystencję;
-
domieszki chemiczne, których ilość nie powinna przekroczyć 5% w stosunku do masy cementu.
Po zmieszaniu powyższych składników, rzecz oczywista, w odpowiednich proporcjach, powstaje mieszanka, która twardnieje w wyniku procesu wiązania. Do uzyskania mieszanki betonowej można zastosować naturalne kruszywa, takie jak piasek i żwir, ale także sztuczne, typu keramzyt.
Wszelkie domieszki i dodatki mają za zadanie zwiększyć urabialność mieszanki, opóźnić proces wiązania oraz zwiększyć mrozoodporność i wodoszczelność. Ważną kwestią jest obliczenie proporcji cementu do wody. Warto wspomnieć, że do tworzenia mieszanki betonowej nie można używać wody mineralnej, morskiej, a tym bardziej zanieczyszczonej.
Wytrzymałość mieszanki betonowej zależy od wielu czynników, m.in. od rodzaju uziarnienia i jakości zastosowanego kruszywa, jakości oraz ilości cementu i wody oraz od samej technologii produkcji mieszanki betonowej, także od warunków dojrzewania i pielęgnacji betonu już w konstrukcji.
Z betonu wykonuje się przede wszystkim elementy nośne domu - fundamenty, schody, stropy, itp. Każdy z tych elementów powinien charakteryzować się inną wytrzymałością.
Istnieje kilka zasad klasyfikacji betonu. Podstawowa z nich jest oparta na gęstości betonu. Pod tym względem wyróżniamy:
-
Beton zwykły, który jest wykonywany z zastosowaniem kruszyw naturalnych i łamanych, typu piasek i żwir lub piasek i kamień bazaltowy. Stosowany jest do wykonywania elementów konstrukcyjnych żelbetowych oraz betonowych.
-
Beton ciężki - do jego produkcji jako kruszywa stosuje się baryt oraz mączkę barytową. Używany jest zazwyczaj jako osłona do osłabienia promieniowania wysokoenergetycznego. W przypadku betonów lekkich do produkcji kruszywa używa się keramzytu, glinoporytu, łupkoporytu, pumeksu hutniczego, żużlu granulowanego, jak również granulek styropianowych.
Betony lekkie służą do wypełniania stropodachów, jako izolacje termiczne, ale również używane są w budownictwie mostowym.
Najważniejszą właściwością mechaniczną betonu jest jego wytrzymałość na ściskanie, która jest określona przez klasę betonu. Aby zapewnić odpowiednią trwałość betonu należy przy produkcji poświęcić mu odpowiednią ilość uwagi oraz skupić się na dokładnym przygotowaniu mieszanki. Bardzo ważna jest kolejność dozowania i czas mieszania składników a także warunki transportu na plac budowy. Jeżeli potrzebujemy małą ilość betonu, na bieżące prace, możemy wytwarzać go na budowie, lub, w przypadku większej ilości, zamówić w wytwórni betonu. Beton przyjedzie wówczas w betoniarce. Najważniejsza jest sprawna współpraca projektanta, wytwórcy betonu oraz wykonawcy. Architekt dobierze właściwą klasę betonu, producent skomponuje, wykona i dostarczy mieszankę a wykonawca sprawnie i we właściwy sposób rozdysponuje materiał.
W obecnych czasach wytwórnie betonu starają się dobrze wywiązywać ze stawianych przed nimi zadań. Niestety nadal na samych budowach często stosuje się niedopuszczalne procedery polegające na dolewaniu wody do betonowozów. W takim wypadku należy jak najszybciej odesłać beton. Zwiększenie ilości wody w betonie prowadzi do obniżenia właściwości technicznych betonu, a szczególnie jego wytrzymałości na ściskanie, czy też zginanie. Zmniejsza się jego szczelność i mrozoodporność.
Betonować można prawie cały rok - również późną jesienią, czy nawet wczesną zimą, ale należy pamiętać, aby temperatura oscylowała w granicach 3-5º C.
Istnieją już sposoby na budowanie i betonowanie w temperaturze nawet - 20º C, ale wiąże się to z zastosowaniem ogrzewanego kruszywa, odpowiednich domieszek i ochroną konstrukcji przed mrozem przez minimum 12 godzin od wylania betonu. Lepiej jednak unikać tego typu zabiegów i prace związane z betonowaniem odłożyć na czas, kiedy przejdą mrozy.