Krztusiec - zapomniana choroba?

Autor: Barbara Kusicka


Krztusiec jest chorobą układu oddechowego, wywołaną przez bakterię Bordetella pertussis, potocznie nazywaną pałeczką krztuśca. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub bezpośrednio przez kontakt z osobą chorą. Cechuje go duża zaraźliwość - po kontakcie z zarażonym może zachorować nawet 100% osób.

Typowym objawem krztuśca jest długo utrzymujący się i nasilający kaszel, który zwykle występuje napadowo. Krztusiec u najmłodszych przebiega w postaci kaszlu, po którym następuje bezdech i sinica. Osoby dorosłe chorują bez charakterystycznych objawów, jedynym symptomem może być długotrwale utrzymujący się kaszel. W wielu przypadkach  mylony jest z astmą, zapaleniem krtani i zapaleniem oskrzeli. Nierozpoznany krztusiec u dzieci starszych, młodzieży i osób dorosłych stanowi zagrożenie dla niemowląt, które nie otrzymały jeszcze pełnego cyklu szczepień przeciwko krztuścowi.

Pomimo tego, że o tej chorobie rzadko możemy usłyszeć Światowa Organizacja Zdrowia każdego roku odnotowuje nawet do 40 milionów przypadków zachorowań, z czego 400 tys. kończy się nawet zgonem. Badania przeprowadzone w Niemczech i USA dowiodły, że krztusiec jest często przyczyną przedłużającego się kaszlu u młodzieży i osób dorosłych – stanowiąc od 12 do 32% wszystkich przypadków. Przyczyną wzrostu zachorowań w tych grupach wiekowych jest zanikanie odporności poszczepiennej po około 6 - 12 latach od zaszczepienia. Przechorowanie krztuśca także nie zapewnia trwałej odporności przeciw tej chorobie.

Krztusiec przyczyną ciężkich powikłań u dzieci


Krztusiec u małych dzieci może powodować ciężkie zapalenie płuc, trwałe uszkodzenie mózgu, a nawet opóźnienie rozwoju fizycznego i umysłowego. Może dojść do zaburzenia świadomości, uszkodzenia słuchu i wzroku. Częstym powikłaniem jest także zapalenie ucha środkowego. Im mniejsze dziecko, tym przebieg choroby może być cięższy. U niemowląt mogą wystąpić drgawki, bezdech oraz zapalenie mózgu. W wyniku powikłań do trwałego uszkodzenia mózgu dochodzi w 2% przypadków. Krztusiec u niemowląt jest realnym zagrożeniem dla życia.

Uciążliwa choroba dla dorosłych

Krztusiec w wieku dorosłym charakteryzuje się głównie długotrwałym napadowym kaszlem. Z tego powodu często jest nazywany „100 dniowym kaszlem”. Z przeprowadzonych badań wynika, że prawie 80% osób dorosłych z potwierdzonym rozpoznaniem zgłaszało kaszel trwający co najmniej trzy tygodnie, a u 27% z nich kaszel utrzymywał się ponad 90 dni. W połowie przypadków napady kaszlu kończą się atakiem duszności lub wymiotami.Wielu chorych ma problemy ze snem. Krztusiec może być przyczyną zapalenia płuc i zapalenia ucha środkowego. U osób starszych choroba może wywołać wewnątrzczaszkowe krwawienie i w efekcie może doprowadzić do śmierci. Ze względu na nietypowe objawy, krztusiec bywa źle diagnozowany i nieskutecznie leczony. Błędne rozpoznanie choroby prowadzi do niepotrzebnych i meczących  badań (np. w celu wykluczenia zmian nowotworowych w płucach) oraz naraża osobę chorą na groźne powikłania.-=-

Zapobieganie chorobie


Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania krztuścowi jest szczepienie. U niemowląt powszechnie stosuje się szczepionki skojarzone chroniące jednocześnie przed trzema chorobami: błonicą, tężcem i krztuścem (DTP). Jednakże po około 6 -12 latach od zaszczepienia lub przechorowania, odporność organizmu zanika. Dlatego przypominające dawki  szczepionki są niezbędne w celu zmniejszenia zachorowalności na krztusiec. Wiele krajów w Europie dostrzegło problem krztuśca w starszych grupach wiekowych i wprowadziło szczepienia przypominające przeciw tej chorobie. Eksperci zalecają uzupełnienie szczepienia przeciwko tężcowi i błonicy o dodatkową ochronę przeciw krztuścowi wśród młodzieży i dorosłych.

Już wkrótce na rynku będzie dostępna szczepionka Boostrix dla dzieci powyżej 4 roku życia i dorosłych. Będzie to jedyna szczepionka w Polsce dająca możliwość szczepienia przypominającego dla młodzieży i dorosłych przeciw krztuścowi, błonicy i tężcowi. Szczepionka będzie także dostępna w wersji Polio, która zabezpiecza dodatkowo przed chorobą Heinego Medina

...