Kobieta z duszą - Cesaria Evora

Autor: Emilia Bolska


Cesaria Evora stała się jedną z bardziej charyzmatycznych i rozpoznawalnych kobiet, która podbiła swoją muzyką cały świat. Jej tajemnicza osobowość oraz magnetyczna barwa głosu, z jaką śpiewa mając 68 lat, pełna emocji, pomimo upływu czasu, zapewniły jej międzynarodową sławę.

Cesaria rozpoczęła swoją karierę wokalną ponad 45 lat temu w Mindelo, na wyspie Sao Vicente. Występować publicznie zaczęła w wieku 16 lat w portowych barach, wtedy też zarejestrowała pojedyncze nagrania dla radia. W niezwykły sposób śpiewała wówczas o miłosnych rozczarowaniach i osamotnieniu wysp Zielonego Przylądka. Nagrania, które wtedy uwieczniono, zostały ponownie wydane w 2008 roku jako „Radio Mindelo”.  Atlantycka melancholia pozostała do dziś charakterystyczną cechą jej muzyki. Jej piosenki zdobyły uznanie krytyków na całym świecie, stworzyły markę.  Poza muzyką angażuje się również w akcje społeczne mające na celu zwrócenie uwagi na problemy m.in.: Afryki lub AIDS.

Śpiewa wyłącznie po kreolsku (w dialekcie z São Vicente) lub po portugalsku (z wyjątkiem „Besame mucho”- nagranego na potrzeby filmu: „Great Expectations” Alfonsa Cuarona w 1997 roku). Ma na swoim koncie również epizodyczne role w filmie Pola Cruchtena: „Black Dju” i w kilkuminutowej sekwencji w „O Testamento do Senhor Napomuceno” Francesca Manso. Śpiewała także w duetach, m.in. z Teofilo Chantre (Cabo Verde), Eleftherią Arvanitaki, Tanią Libertad, Adriano Celentano, Bernardem Lavilliers, a także, na życzenie Cesarii, z Charlesem Aznavourem. Największy rozgłos zyskał utwór śpiewany w duecie z Salifem Keitą na płycie „Moffou – Yamore”. Wydane także zostały remiksy jej piosenek - Club Sodade. O współpracę z Cesarią Evorą zabiegała nawet królowa popu Madonna.

Płyta „Voz d’Amor” (Głos miłości) zdobyła nagrodę Grammy w kategorii World Music. W 2004 Évora otrzymała nagrodę Victoires de la Musiques i Medaille des Arts et de la Litterature. Płyta Cesárii, Rogamar (2006 r.), potwierdza przywiązanie artystki do muzycznej tradycji jej kraju i jej pozycję w artystycznym świecie w gatunku World Music. Na początku 2007 roku płyta została nominowana do Victoires de la Musique, z kolei w lipcu prezydent Francji, Jacques Chirac przyznał artystce najwyższe odznaczenie państwowe – Order Legii Honorowej.

W ubiegłym roku Evora wydała znakomity album „Nha Sentimento” – 14 kompozycji łączących zarówno poważne, jak i lżejsze dla ucha tony, będące powrotem do korzeni, do ukochanego domu. Tworzą go przede wszystkim utwory z gatunku coladera, nie zabrakło jednak tak charakterystycznej dla Cesarii morny. Nagrany przez Nando Andrade i wyprodukowany przez José da Silva krążek, jest odzwierciedleniem głębokich emocji Cesarii, które dopełniają piosenki pozornie lekkie, aczkolwiek często mające poważne podłoże. Radość życia okazuje się silniejsza od smutku, żalu i pożądania. To wyspiarskie pogodzenie się z losem, tak charakterystyczne dla Cesarii, która przeżyła wszystko, o czym śpiewa.

Cesarię Evorę będziemy mieli okazję podziwiać w Polsce już  22 maja 2010 roku, podczas drugiej edycji Smooth Festival, który odbędzie się, na Wyspie Młyńskiej w Bydgoszczy. 

...