Lalka Barbie jako ikona popkultury

Autor: Natalia Tyszka


Kilka, kilkadziesiąt lat wstecz brak posiadania lalki Barbie był nie do pomyślenia. Lalka ta stała się swego rodzaju ikoną, która z roku na rok zmieniała się i podążała wraz ze zmieniającą się modą i konwenansami. Stała się marzeniem każdej dziewczynki, także cieszyła się zainteresowaniem wśród kolekcjonerów, którzy po dziś dzień gromadzą jej nowe modele.

Do dziś pamiętam dzień, w którym tata przyniósł mi w prezencie któregoś dnia lalkę Barbie. Byłam przeszczęśliwa! W zestawie dołączone do lalki były jeszcze dwie kreacje oraz pantofelki na zmianę. Od razu zaczęłam ją przebierać i czesać… Wszystkie koleżanki miały już wtedy przynajmniej ze dwie lalki Barbie, a jeśli nie to, chociaż Kena, jako towarzysza dla Barbie. Szybko wybłagałam mamę o kolejną lalkę, a także całą masę akcesoriów, takich jak domek, przybory do czesania i kilka kompletów ubranek. Nie wiem, co stało się z moją lalką przez te wszystkie lata, ale zaczynam żałować, że nie zachowałam jej na pamiątkę. Być może za kilka lat byłaby prawdziwym okazem kolekcjonerskim.

W tym roku obchodziliśmy 50-lecie powstania tej najbardziej zapisanej w naszej epoce lalki dla dziewcząt, dlatego trochę z sentymentu chciałabym przybliżyć Wam krótką historie Barbie, którą mam nadzieję gościła w Waszym domu, jako jedna z najbardziej lubianych zabawek. Twórcami lalki Barbie byli Ruth Handler, córka polskich emigrantów i jej mąż Elliot (na zdjęciu), którzy pierwszą lalkę Barbie przedstawili 9 marca 1959 r., podczas Targów Zabawek w Nowym Jorku. Dzisiaj ta data symbolizuje początek nowej epoki w świecie zabawek oraz oddzielny rozdział w historii popkultury. Pomysł stworzenia lalki wyglądającej jak dorosła osoba to efekt obserwacji Ruth. Widziała jak jej córka podczas zabawy obsadza w roli dorosłych kobiet lalki wyglądające jak niemowlęta. Wówczas Ruth zdała sobie sprawę, że zabawa dzieci jest projekcją ich marzeń i ideałów. Dostrzegła, że potrzebują one bodźców, które uruchamiają różne poziomy ich wyobraźni, dzięki czemu przygotowują się do pełnienia w dorosłym życiu różnorodnych ról. Barbie zawsze podążała z duchem czasów. Wzoruje się na najpiękniejszych i najmodniejszych kobietach świata. Była jednym z dzieci kwiatów, wcieliła się m.in. w postać stewardessy, astronauty, chirurga czy wolontariuszki UNICEF. Jej portrety tworzyli Andy Warhol, Peter Max, Kenny Scharf czy Karl Lagerfeld. Urokowi Barbie nie oparli się również najwięksi projektanci mody: Calvin Klein, Cartier, Gucci, Galliano, Dolce & Gabbana czy Gianni Versace. Zawsze piękna i elegancka, zawsze wierna swoim wartościom. W dalszym ciągu oczarowuje świat dzieci i dorosłych.

Joanna Rajchert, psycholog o fenomenie Barbie mówi: „Dziewczynki bardzo chętnie identyfikują się z Barbie – w trakcie zabawy lalka Barbie „jest normalną dziewczyną, taką trochę starszą, która ma psa” lub nawet inne zwierzaki „lwy, słonie, żyrafy, pandy i ma konia i dinozaury i jeszcze psa i kota”. Dziewczynki są Barbie. Realizują w zabawie swoje marzenia. Próbują siebie w nowych odsłonach – lalka Oli ma czasem „zawód piłkarski” czasem jest modelką albo „panią dyrektorką od pracy w szkole”. Lalka Zuzi bywa „tenisistką”, ale może być także „piosenkarką albo taksówkarką”. Lalka Julki godzi zawód modelki z karierą lekarską. Krysia bawi się swoją lalką z bratem - „Krzysio był takim jakby wielkoludem, bo był takim misiem i mieliśmy iść na ślub” niestety „ksiądz zachorował i nie miał kto zrobić ślubu”. Zabawa symboliczna, zabawa w udawanie i zabawa wspólna (czyli taka, w której jest jakiś problem, który dzieci razem chcą rozwiązać) uczą odpowiadania na uczucia innych, radzenia sobie z własnymi emocjami, skłaniają do współpracy. Uczą organizacji środowiska, podejmowania decyzji a nawet samodzielności. W tym wieku pojawiają się też pierwsze zainteresowania, które mogą być rozwijane w wieku późniejszym. Dzięki temu, że Barbie wciela się w wiele profesji i typów osobowości zachęca dziewczynki do odkrywania i poznawania różnych zawodów. Fakt, że do lalek dołączane są charakterystyczne akcesoria jeszcze silnej pobudza wyobraźnię, inspiruje i przygotowuje do prawdziwego życia”.

Dziś Barbie ma życiorys grubszy niż książka telefoniczna, grono jej przyjaciół może rywalizować pod względem liczebności z każdą grupą społeczną, a jej popularność cały glob. Z takim wsparciem Barbie wciąż znajduje nowe sposoby inspirowania następnego pokolenia dziewczynek. Barbie stała się także bohaterką wielu książek i filmów. Najnowsza bajka pt. ”Barbie Trzy Muszkieterki” właśnie ma swoją premierę na dvd.

Kilka ciekawostek o Barbie:

- Pierwszy chłopak Barbie, Ken, zadebiutował dwa lata po Barbie, w roku 1961. Ken dostał imię po synu założycieli frmy Mattel, Ruth i Elliota Handlerów
- Najlepiej sprzedającym się modelem Barbie była lalka Totally Hair Barbie (1992) z włosami sięgającymi jej do kostek
- Próbowała swych sił w ponad 108 różnych profesjach
- 15 – tylu artystów musi pracować nad jedną lalką Barbie, używając rozcieńczonego akrylu i specjalnych pędzelków
- 12 – średnia liczba lalek Barbie, posiadanych przez dziewczynki w wieku 2-6 lat

Przedstawiamy także ciekawą galerię lalek Barbie od początku jej pojawienia się na rynku. Artykuł powstał dzięki materiałom przygotowanym przez firmę Mattel. Wszystkie zdjęcia są również własnością firmy.

-=-
1959 Barbie (Roman Holiday)
-=-
1960s Barbie & Ken
-=-
1962 Barbie Red Flare (Side)
-=-
1963 Barbie Fashion Queen (Side)
-=-
1966 Barbie Plush Pony
-=-
1968 Barbie Snug Fuzz
-=-
1970s Barbie & Ken
-=-
1971 Live Action Barbie
-=-
1972 Busy Barbie
-=-
1980s Barbie & Ken
-=-
1980s Barbie & Ken (Roller Skate)
-=-
1988 Fashion Barbie
-=-
1997 Harley Davidson Barbie
-=-
2002 Pop Sensation Barbie
-=-
2008 Holiday Barbie
-=-
Barbra Streisand
-=-
2009 Bathing Suit Barbie with 1959 Barbie
-=-
2009 Generation of Dreams Barbie (Medium)
-=-
1998 Polish Barbie
-=-
2008 Barbie Closet
-=-
Alfred Hitchcock's The Birds
-=-
Beyonce Knowles
-=-
Bond Girl
-=-
Cher 1980s
-=-
Grease (Sandy Leather)

...