Witamina B5 - właściwości kwasu pantotenowego

Autor:

Witaminy z grupy B pełnią wiele ważnych dla organizmu funkcji - wspierają m.in. układ nerwowy, sercowo-naczyniowy, immunologiczny. Podobnie jest z witaminą B5, którą inaczej nazywamy kwasem pantotenowym. Jej dostarczanie jest nam niezbędne do prawidłowego funkcjonowania - dlaczego? Jakie konkretnie pełni funkcje i gdzie możemy ją znaleźć? Sprawdź!

Właściwości witaminy B5

Bardzo ważną informacją o kwasie pantotenowym jest fakt, że stanowi składową koenzymu A oraz białka przenoszącego grupy acylowe (ACP). Biorąc pod uwagę zwłaszcza pierwszą z wymienionych tu substancji, witamina B5 w formie koenzymu A wpływa m.in. na:

• przebieg reakcji acylowania choliny w mózgu oraz sulfonamidów w wątrobie,
• reakcje utleniania i syntezy kwasów tłuszczowych,
• bierze udział w syntezie cholesterolu oraz hormonów steroidowych,
• wspiera pracę układu nerwowego oraz krwionośnego,
• wpływa na syntezę witamin A oraz D.

Uważa się, że witamina B5 chroni serce przed chorobą niedokrwienną, działając na układ nerwowy, wspiera m.in. właściwy przebieg funkcji poznawczych (uwaga, pamięć, myślenie), pomaga też w leczeniu zapalenia wątroby. Co ważne, korzystnie oddziałuje również na skórę i włosy - przyspiesza procesy gojenia się ran oraz sprawia, że włosy są gęstsze i szybciej rosną. 

Niedobór i nadmiar witaminy B5 

Warto zauważyć, że zapotrzebowanie na witaminę B5 nie jest u wszystkich takie samo - zależy m.in. od wieku, płci czy ogólnego stanu zdrowia (najwięcej potrzebują jej kobiety w ciąży oraz w czasie laktacji). Co jednak ważne, bardzo rzadko obserwuje się jej niedobory, czego przyczyną jest powszechne występowanie kwasu pantotenowego w pożywieniu. Jeśli jednak już do nich dochodzi, zwykle źródłem niedoborów jest nieprawidłowy sposób odżywiania oraz równoczesne braki w poziomie innych witamin z grupy B. Zbyt niski poziom kwasu pantotenowego zaobserwowano także u osób nadmiernie spożywających alkohol oraz chorych na gruźlicę.

Niezależnie jednak od tego, jak mało prawdopodobne jest wystąpienie niedoborów witaminy B5, warto poznać możliwe objawy tego stanu:

• bóle głowy, osłabienie, ogólne zmęczenie;
• problemy z układem trawiennym - mdłości, biegunka, wymioty, bóle brzucha;
• niepokój i bezsenność;
• drgawki;
• zaburzenia w pracy układu immunologicznego - częstsze infekcje;
• wydłużenie czasu reakcji na bodźce;
• zmiany skórne - trudności w gojeniu się ran, rogowacenie etc.
• łysienie lub zaburzenia pigmentacji włosów;
• zaburzenia/zahamowanie wzrostu;
• spadek masy ciała. 

Niewątpliwie warto więc dbać o dostarczanie odpowiedniej ilości witaminy B5, tym bardziej, że nie stwierdzono jej toksycznego wpływu. Opisywany tu składnik jest witaminą rozpuszczalną w wodzie, co łączy się z faktem, że ewentualny nadmiar jest usuwany z moczem. Co jednak istotne, eksperci wskazują, że przekraczanie terapeutycznych dawek i nieprawidłowa suplementacja może skutkować biegunką lub wywołać reakcję uczuleniową. 

Źródła kwasu pantotenowego - czy potrzebna jest suplementacja?

Osoby zdrowe, które nie są na restrykcyjnej diecie, zwykle nie potrzebują dodatkowej suplementacji. Niewątpliwie z większym zapotrzebowaniem na witaminę B5 mamy do czynienia w okresie przedłużającego się stresu lub w czasie odchudzania. Zdarza się, że zwiększone dawki polecane są także w przypadku problemów z trądzikiem lub słabą kondycją włosów. Podstawą w tym zakresie powinno być jednak przede wszystkim zbilansowane żywienie. Do głównych źródeł witaminy B5 zaliczamy:

• drożdże,
• pełnoziarniste produkty zbożowe,
• rośliny strączkowe,
• mięso - zwłaszcza drób oraz wieprzowina,
• podroby - przede wszystkim wątróbka wołowa, wieprzowa oraz drobiowa,
• ryby,
• jaja,
• mleczko pszczele,
• miód,
• ciemny ryż,
• grzyby,
• nasiona słonecznika,
• orzechy ziemne,
• produkty mleczne (mniejsze ilości).

Chcąc dostarczyć optymalną ilość kwasu pantotenowego, nie można zapominać także o owocach i warzywach, które zgodnie z piramidą żywieniową powinny być głównymi produktami, jakie spożywamy. Witaminę B5 znajdziemy m.in. w awokado, bananach, pomarańczach, melonach oraz ziemniakach, kukurydzy, brokułach i kalafiorze - na zdrowie!

...