Mole – nieproszeni lokatorzy naszych domów

Problem moli ubraniowych

Mole ubraniowe są uciążliwym problemem dla wielu Polaków. Ich szkodliwość polega głównie na niszczeniu tkanin i materiałów przechowywanych w mieszkaniu, na strychach i w pawlaczach. Stanowią również uciążliwy problem w miejscach takich jak magazyny tekstylne i hotele. Łupem moli mogą paść wełniane dywany, odzież, przedmioty z futra, filcu i bawełny, wyroby z piór oraz obicia tapicerowanych mebli. Mole ubraniowe dają o sobie znać przede wszystkim w okresie wymiany garderoby, w trakcie wiosennych i jesiennych porządków, żerują bowiem na tkaninach pochodzenia zwierzęcego - futrach, wełnach - oraz tkaninach naturalnych. Występują jednak przez cały rok, pochowane w zaciemnionych zakamarkach naszych domów, co utrudnia ich znalezienie i sprawia, że często nie dostrzegamy ich istnienia, bagatelizując problem.

Mole ubraniowe: środowisko życia i cykl rozwojowy

Mole ubraniowe, w przeciwieństwie do innych owadów, nie lubią światła. Ich naturalnym środowiskiem są zaciemnione miejsca (w tym bardzo często: szafy ubraniowe, strychy, wnętrza odkurzaczy oraz wszelkiego rodzaju magazyny). Długość ciała mola ubraniowego dochodzi do 9 mm, a rozpiętość skrzydeł osiąga od 12 do 16 mm. Skrzydła są wąskie. Pierwsza ich para zabarwiona jest na połyskujący żółtozłocisty kolor, druga para jest szarawożółta i nieco jaśniejsza od pierwszej. Dorosły mól żyje do 20 dni. Samica mola ubraniowego składa nawet do 220 jaj. Po około 12 dniach wylęgają się larwy. Wbrew powszechnym opiniom, to nie dorosłe mole czynią szkody tkaninom. Odpowiedzialne są za to właśnie larwy, cały swój czas poświęcające odżywianiu się tekstyliami. Żerowanie rozpoczyna się budową kokonu z przędzy, przytwierdzonego do podłoża. Dojrzała larwa opuszcza kokon i przechodzi w inne miejsce. Również to działanie mola jest szkodliwe dla naszych tkanin, ponieważ do budowy kolejnych kokonów larwa wykorzystuje nitki materiałów. Po 15-45 dniach z poczwarki wychodzi motyl, który zaczyna szukać osobnika płci przeciwnej. W ciągu roku może rozwinąć się w ten sposób do 4 pokoleń.

Mole ubraniowe: sposoby zapobiegania

Istnieje kilka sposobów zniechęcania mola ubraniowego do jego szkodliwej działalności. Aby zapobiec osiedlaniu się moli w naszym mieszkaniu, należy pamiętać o wietrzeniu, przekładaniu i trzepaniu przedmiotów i materiałów. Nawet jednak utrzymanie czystości, częste pranie i odświeżanie mieszkania, nie gwarantują, że mole ubraniowe nie zagnieżdżą się w nim. Mogą na przykład przedostać się od sąsiada lub zostać przyniesione z nowymi rzeczami, od znajomego, a nawet ze sklepu. W celu odstraszenia tych nieproszonych gości od zamieszkania w naszym domu, należy stosować produkty przeciw molom ubraniowym. Skuteczność działania tego typu produktów opiera się w głównej mierze na zawartości olejków eterycznych niektórych roślin, m.in. lawendy i cedru, działających na mole ubraniowe, we wszystkich stadiach ich rozwoju, odstraszająco. Mole ubraniowe rezygnują z zamieszkiwania miejsc o tych specyficznych zapachach. Niestosowanie produktów przeciw molom może doprowadzić do zagnieżdżenia się tych owadów. Jeśli do tego dojdzie, ważne jest, aby skupić się na zwalczeniu przede wszystkim poczwarek, larw i jaj moli. Wskazane jest wyniesienie rzeczy, w których żerują mole, na słońce. Na ciemnych materiałach ostre słońce zabije wszystkie stadia rozwoju w ciągu około 0,5 godziny, na jasnych zajmuje to nieco więcej czasu. W magazynach dobrze jest natomiast obniżyć temperaturę do między -3°C a +4°C.

Mole spożywcze a ubraniowe

Mole spożywcze, od szaf i garderoby, wolą nasze kuchnie i spiżarnie. Przez okrągły rok zamieszkują miejsca, w których przechowujemy żywność, zanieczyszczając ją wytwarzanymi przez siebie cienkimi nitkami, zrzucaną skórą, odchodami i skorupkami jaj. Podobnie, jak w przypadku moli ubraniowych, to larwy moli spożywczych są odpowiedzialne za zanieczyszczenie naszej kuchni spowodowane obecnością tych owadów. Larwy moli żerują na bardzo szerokiej gamie produktów. Mogą być to: suszone owoce, mleko rozpuszczalne, mąka kukurydziana, mąka żytnia, rodzynki, suszone śliwki, orzechy, czekolada, słodycze, nasiona, pokarm dla ptaków, psów, kotów, rybek, krakersy, wysuszone czerwone papryczki, makarony, a nawet sól. Nawet szczelnie zamknięte papierowe opakowania produktów nie gwarantują, że larwy nie przedostaną się do środka pudełek.

Mole spożywcze: środowisko życia i cykl rozwojowy

Mól spożywczy występuje w wielu krajach. W zależności od klimatu, cykl życiowy owada może trwać od 4 tygodni (najkrótszy) do 300 dni (najdłuższy). Dorosłe osobniki są koloru brązowo-szarego, o kształcie zbliżonym do moli ubraniowych. Kolor larw moli spożywczych zależy od źródła ich pokarmu (najczęściej są one białe, jednak zaobserwowano także larwy koloru różowego i zielonego). Samica składa średnio od 60 do 300 jaj, z których wylęgają się żarłoczne larwy. W zależności od temperatury, stadium larwalne może trwać od 2 do 41 tygodni. Podczas żerowania larwy wytwarzają duże ilości cienkich nici, w które owijają zarówno żywność, jak i zrzucaną przez siebie skórę oraz odchody i skorupki jaj. Ilość produktu zanieczyszczona w ten sposób, przewyższa ilość żywności, jaką larwa może spożyć. Przechodząc w stadium poczwarki, larwy przemieszczają się najdalej jak mogą od źródła pokarmu, a z wytwarzanych przez nie nici powstaje kokon. Często wędrują po całym pomieszczeniu, umieszczając kokony najchętniej w miejscu, gdzie sufit styka się ze ścianą. Dorosłe mole mierzą nie więcej niż 8, 10 mm i żyją od 5 do 7 dni, dopóki nie spełnią swej podstawowej funkcji – reprodukcji.

Mole spożywcze: sposoby zapobiegania

Larwy owadów są najczęściej przynoszone do domu z zakupami, dlatego nawet najbardziej rygorystyczne zachowanie zasad higieny nie gwarantuje, że w naszej kuchni nie zalęgną się dokuczliwe szkodniki. Wskazane jest stosowanie produktów przeciw molom spożywczym, działających jak feromonowe pułapki, najczęściej w postaci zawieszek czy specjalnych plastrów.