Jesteś tym, co jesz, czyli kilka słów o diecie wegetariańskiej

Wegetarianizm wywodzi się z Indii jak także niezależnie od tego z greckiego kręgu kulturowego (Wschodni obszar Morza Śródziemnego, południowe Włochy). W obu tych regionach od początku był integralną częścią religijno-filozoficznego systemu wierzeń. Nie udało się jak dotąd udowodnić, że wegetarianizm był powszechny u jakiegokolwiek innego narodu na tak wielką skalę. Moda na dietę wegetariańską znacznie zyskała na znaczeniu pod koniec XIX wieku, głównie ze względu na to, że to utworzono liczne stowarzyszenia wegetariańskie, a w 1908 roku powstała nawet Międzynarodowa Unia Wegetariańska.1 października ostatecznie ustanowiono Międzynarodowym Dniem Wegetarianizmu, a 11 stycznia swój dzień obchodzą wegetarianie.

Zdaniem dietetyków Polacy nie odżywiajÄ… siÄ™ dobrze. Zajadamy siÄ™ miÄ™sem, a zbyt maÅ‚Ä… wagÄ™ przykÅ‚adamy do zdrowych warzyw. Ponadto w naszej codziennej diecie brakuje urozmaicenia. SpecjaliÅ›ci ds. żywienia nierzadko zaÅ‚amujÄ… rÄ™ce, gdy wspominajÄ… o polskich nawykach kulinarnych.- SkÅ‚ad typowego polskiego obiadu to głównie miÄ™so, przeważnie smażone, co, nie czarujmy siÄ™, nie jest niczym dobrym dla naszego zdrowia – mówi Robert Muzyczka, Szef Kuchni „Dworu Korona Karkonoszy”. – W prawidÅ‚owej diecie chodzi o wÅ‚aÅ›ciwe proporcje skÅ‚adników posiÅ‚ku oraz o ich różnorodność.

Dieta wegetariaÅ„ska w dalszym ciÄ…gu nie cieszy siÄ™ jeszcze w Polsce dużym powodzeniem, mimo że z upÅ‚ywem lat zaczyna siÄ™ to z wolna zmieniać. Wegetarianizm może być praktykowany z przyczyn ideologicznych czy etycznych, jednak przede wszystkim - zdrowotnych. Jaroszami sÄ… bardzo czÄ™sto ludzie, którzy z zasady i z przekonania Å›wiadomie dbajÄ… o zdrowe odżywianie. WychodzÄ… z zaÅ‚ożenia: „JesteÅ› tym, co jesz”.

Jest kilka odmian diety jarskiej. Najbardziej rozpowszechnioną jest laktoowowegetarianizm. Zwolennicy tej opcji rezygnując ze spożywania mięsa zwierząt i ryb, jedzą jednak produkty pochodzące od zwierząt (m.in. mleko, jaja, również miód).

Inne odmiany wegetarianizmu to laktowegetarianizm (mogą pić mleko i jeść przetwory mleczne) i owowegetarianizm (mogą jeść jaja, nie mogą pić mleka i przetworów mlecznych), które dopuszczają do spożycia jedynie część produktów odzwierzęcych, przy czym zarówno laktowegetarianie, jak i owowegetarianie nie mają prawa żywić się mięsem bądź rybami.

---

Osoby, które poprzestajÄ… wyÅ‚Ä…cznie na warzywach i owocach, okreÅ›la siÄ™ mianem wegan, lub tzw. „Å›cisÅ‚ych wegetarian”. Najrzadziej praktykowane sÄ… skrajne nurty wegetarianizmu, takie jak witarianizm (dopuszcza tylko Å›wieże, surowe warzywa i owoce) oraz frutarianizm (toleruje jedynie owoce, które same spadnÄ… z drzewa). - Można jednak mniemać, że wszystkich wegetarian Å‚Ä…czy jedna cecha przewodnia, sÄ… oni Å›wiadomi tego, co jedzÄ…, a ich wybory sÄ… przemyÅ›lane. Tej cechy nie posiada niestety wiÄ™kszość Polaków – zauważa Joanna Szymczak, Wiceprezes ZarzÄ…du SEKO S.A.

Wegetarianizm a zdrowie

Badania prowadzone na wielkÄ… skalÄ™ w USA i w Wielkiej Brytanii wykazujÄ… znaczÄ…ce różnice miÄ™dzy wegetarianami, a przeciÄ™tnymi, miÄ™sożernymi konsumentami. Jarosze na ogół posiadajÄ… lepszy wskaźnik BMI (ang. body mass index), niższy poziom cholesterolu, niższe ciÅ›nienie krwi oraz chorujÄ… rzadziej na miażdżycÄ™, osteoporozÄ™, cukrzycÄ™, niektóre nowotwory oraz sÄ… mniej narażeni na zawaÅ‚ serca. Badania „Niemieckiego Centrum Leczenia Nowotworów” wykazujÄ… znaczÄ…cÄ… różnicÄ™ o 21 lat w dÅ‚ugoÅ›ci życia, oczywiÅ›cie na korzyść wegetarian.

Co ciekawe, naukowcy nie odkryli różnic między wegetarianami, a ludźmi jedzącymi mięso od czasu do czasu. Jest to dobra wiadomość dla wszystkich przywiązanych do swoich nawyków, ponieważ nie trzeba z nich rezygnować, wystarczy je tylko ograniczyć!


Sałatka jarzynowa po węgiersku

Składniki:

4 średnie ziemniaki
2 marchewki
½ selera
1 mały słoiczek papryki konserwowej czerwonej
1 puszka fasolki białej lub czerwonej
4-5 pomidorów suszonych z oliwy
1 pęczek szczypiorku
3 łyżki majonezu
3 łyżki koncentratu pomidorowego
1 łyżka śmietany kwaśnej
sól, papryka chili do smaku

Wykonanie:

Ziemniaki, marchewki i seler dokładnie umyć, ugotować do miękkości, wystudzić i pokroić w średnią kostkę. Paprykę konserwową i pomidory suszone pokroić w paski. Fasolę odcedzić, przepłukać wodą i tak przygotowane składniki połączyć. Doprawić do smaku solą i papryką chili. Majonez, koncentrat pomidorowy i śmietanę razem połączyć i dodać do wszystkich warzyw. Całość dokładnie wymieszać, przełożyć do czystej miseczki i posypać pokrojonym szczypiorem.