Skóra stanowi barierę pomiędzy organizmem a środowiskiem zewnętrznym. Głównym elementem tej bariery jest warstwa rogowa naskórka i znajdujący się na jej powierzchni ochronny płaszcz lipidowy. W warstwie rogowej komórki pozbawione jąder tworzą około 20 warstw spojonych mieszaniną lipidów i białek. Lipidy wydzielane są w warstwie ziarnistej do ciałek lamellarnych. Na granicy warstwy ziarnistej i rogowej są uwalniane do przestrzeni międzykomórkowych i tworzą wieloblaszkowe struktury. Dla prawidłowego funkcjonowania skóry konieczny jest odpowiedni skład lipidów oraz obecność naturalnego czynnika nawilżającego.
Płaszcz tłuszczowy skóry stanowi mieszaninę trzech głównych składników:
- wydzieliny gruczołów łojowych,
- lipidów warstwy rogowej,
- substancji pochodzenia zewnętrznego (składniki stosowanych kosmetyków).
Skład lipidów warstwy rogowej zależy od wieku, płci, partii ciała, a także pory roku, np. w okresie zimy obniża się poziom ceramidów, cholesterolu i kwasów tłuszczowych.
Najważniejszą rolę w utrzymaniu elastyczności i nawilżenia skóry pełnią ceramidy. Głównym spoiwem warstwy lipidowej jest ceramid 1, będący niepolarnym kompleksem sfingozyny i kwasu linolowego. Bariera naskórkowa zatrzymuje wodę i umożliwia utrzymanie prawidłowej zawartości wody w naskórku. Jeżeli zawartość wody w warstwie rogowej naskórka spada poniżej 10%, korneocyty tracą swoją plastyczność.




Zimowa pielęgnacja skóry
Zimą skóra wymaga wyjątkowo troskliwej pielęgnacji, gdyż w tym okresie jest narażona na szereg niekorzystnych zewnętrznych czynników środowiskowych, m.in.:
- niską temperaturę,
- niską wilgotność powietrza,
- wiatr,
- promieniowanie UV,
- przebywanie w ogrzewanych i klimatyzowanych pomieszczeniach.

Czynniki te nasilają utratę wody z naskórka oraz powodują uszkodzenie płaszcza lipidowego. Bariera ochronna naskórka działa słabiej i skóra łatwiej ulega przesuszeniu i odwodnieniu. Skóra odwodniona wywołuje uczucie dyskomfortu, ściągnięcia i pieczenia. Łatwo może stać się skórą wrażliwą, która reaguje podrażnieniem na większość kosmetyków.W skrajnych warunkach klimatycznych może dojść nawet do poważnego uszkodzenia, czyli odmrożenia. Najbardziej wrażliwe na niską temperaturę są policzki, nos, uszy, a u osób długo przebywających na mrozie także dłonie i stopy. Na odmrożenia twarzy szczególnie narażeni są narciarze. Niebezpieczne jest zakrywanie ust i nosa tkaniną, co powoduje skraplanie się pary wodnej zawartej w wydychanym przez nas powietrzu i zamarzanie jej. Do ochrony nosa i ust przeznaczone są specjalne maski dla narciarzy i osób pracujących w skrajnych warunkach klimatycznych. Przebywając na mrozie, należy pamiętać o stosowaniu odpowiednich kremów ochronnych zostawiających na powierzchni skóry warstwę izolującą. Preparaty te nie powinny zawierać zbyt dużej ilości wody, gdyż mogłaby ona ulegać zamarzaniu na powierzchni skóry. Do ochrony ust koniecznie należy stosować specjalne pomadki tworzące ochronną powłokę na powierzchni czerwieni wargowej, gdyż jej naskórek jest bardzo cienki i łatwo ulega odwodnieniu.
Szczególnej pielęgnacji w okresie zimy wymaga skóra wrażliwa i naczynkowa. W skrajnych warunkach klimatycznych dochodzi do zaostrzenia problemów naczyniowych – teleangiektazje (rozszerzone naczynia włosowate) stają się bardzo wyraźne i powstają nowe. Na skórze może występować także rozlany rumień, któremu towarzyszy pieczenie.


Do codziennej pielęgnacji skóry zimą zaleca się stosowanie łagodnych preparatów myjących oraz preparatów intensywnie nawilżających, które rekompensują utratę wody spowodowaną przebywaniem w ogrzewanych pomieszczeniach. Należy jednak pamiętać o tym, że kremów nawilżających, zawierających dużą ilość wody, nie można aplikować przed wyjściem na zewnątrz przy temperaturach poniżej zera. Szczególnie ryzykowne jest używanie kremów o konsystencji żelu. Kremy na zimę powinny mieć gęstszą konsystencję niż te stosowane w cieplejszych porach roku. Ich zadanie to przede wszystkim wspomaganie naturalnych funkcji obronnych skóry, chroniących przed działaniem mrozu i odwodnieniem. Konieczne jest także stosowanie kremów tłustych lub półtłustych, regenerujących płaszcz lipidowy i zabezpieczających przed utratą wody. Część z nich zostawia na skórze delikatny film – ze względów estetycznych lepiej, aby był niewidoczny, ale najważniejsza jest jego funkcja izolacyjna. Dobry krem na zimę zawiera także substancje odżywcze i regeneracyjne, które dodatkowo wzmacniają skórę.Szczególnej uwagi wymaga również pielęgnacja skóry rąk – narażonej zarówno na niekorzystne czynniki atmosferyczne, jak i na działanie licznych detergentów. Na dłoniach jest bardzo niewiele gruczołów łojowych odpowiedzialnych m.in. za utrzymanie właściwego natłuszczenia skóry. Dlatego konieczne jest używanie dobrego kremu do rąk, który regeneruje naskórek i zabezpiecza go przed dalszymi uszkodzeniami. Prócz korzystnego wpływu na prawidłowe funkcjonowanie skóry, regularne stosowanie kremów do rąk ma także efekt kosmetyczny – dłonie wyglądają ładnie, są gładkie i przyjemne w dotyku.

Najczęściej zadawane pytania

Podobne artykuły:

Pieczony filet z łososia kalorie
dermatoskopy
Wersja do druku