Bóle głowy – problem każdej z nas

Ból głowy niejedno ma imię

Ból głowy jest wyjątkowo szerokim terminem i nazywamy nim wszystkie nieprzyjemne odczucia występujące w obrębie naszej głowy. Ból może promieniować z jednego centralnego punktu lub mieć nieokreślone źródło. Możemy go odczuwać w różny sposób: jako ukłucia, rwanie albo ból tępy. Ból może pojawiać się stopniowo lub nagle, trwać chwilę albo nawet kilka dni. Rodzaje bólu głowy można by wymieniać jeszcze długo. Jedno jest pewne - jest on przykrym doświadczeniem, zarówno fizycznym jak i psychicznym i chcemy mieć z nim jak najmniej do czynienia.

Przyczyn bólu głowy, podobnie jak jego rodzajów, jest wiele. The International Headache Society (międzynarodowa organizacja zajmująca się pomocą ludziom cierpiącym z powodu bólów głowy) wyróżnia dwa typy bólu w zależności od pochodzenia: ból pierwotny oraz wtórny. Bóle pierwotne to takie, w których ból głowy i inne objawy mu towarzyszące są chorobą samą w sobie. Bóle pierwotne pojawiają się na przykład w wyniku przemęczenia, odwodnienia czy choćby niewłaściwej pozycji w trakcie snu, a ich występowanie niekoniecznie świadczy o poważnych zaburzeniach. Zaliczamy do nich m.in. migrenę albo - bardzo częsty - ból napięciowy głowy. Wyróżnia się również rodzaj bólu, który towarzyszy stanom patologicznym organizmu np. infekcjom górnych dróg oddechowych czy chorobom nowotworowym, wówczas ból nazywany jest wtórnym.

Sposoby na ból głowy

Często najlepszą metodą na ból głowy jest dostarczenie organizmowi tego, czego mu brakuje, np. w bólach napięciowych spowodowanych odwodnieniem (m.in. w przypadku kaca) wystarczy wypić odpowiednią ilość płynów. Nie zawsze jednak możemy zidentyfikować źródło bólu i go usunąć. Zdarza się, że głowa nam "pęka", ale nie jesteśmy w stanie określić przyczyny tego stanu. W takich wypadkach najczęściej sięgamy po pomoc w postaci leków przeciwbólowych. W naszych czasach ilość środków tego typu, dostępnych bez recepty, jest całkiem spora. Z jednej strony umożliwia nam to dobranie środka przeciwbólowego odpowiedniego dla potrzeb, ale z drugiej utrudnia wybór. Po który lek sięgnąć, aby faktycznie nam pomógł? Mając na uwadze to pytanie, warto przyjrzeć się wynikom badań skuteczności substancji aktywnych stosowanych w tego typu preparatach.

Najpopularniejszymi lekami przeciwbólowym są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Należą do nich między innymi, zapewne wszystkim znane, te zawierające ibuprofen czy ketoprofen. Ketonal zawierający ketoprofen jest dostępny na receptę, a jego efektywność przeciwbólowa i przeciwzapalna jest wyższa od powszechniejszego i ogólnie dostępnego ibuprofenu. Niewiele z nas zdaje sobie sprawę, że bez recepty dostępny jest związek spokrewniony z ketoprofenem - deksketoprofen (dostępny w aptece jako Dexak). To aktywnie działająca przeciwbólowo forma prawoskrętna (izomer prawoskrętny) ketoprofenu. Badania udowodniły, że 25 mg deksketoprofenu wykazuje porównywalny efekt przeciwbólowy do 50 mg ketoprofenu. Dodatkowo deksketoprofen osiąga maksymalne stężenie w surowicy krwi szybciej niż ketoprofen, bo już po 15-20 minutach w przypadku granulatu do sporządzania roztworu doustnego, natomiast po podaniu ketoprofenu następuje to po 1 godzinie i 22 minutach. Co więcej, w badaniach naukowych potwierdzono, że deksketoprofen może być wykorzystywany w skutecznym leczeniu objawów migreny, powodując znaczący spadek intensywności bólu głowy oraz ograniczenie towarzyszących jej symptomów (wymioty czy biegunka). Można go przyjmować przed posiłkiem, co nie jest bez znaczenia w przypadku bólu ostrego, jakim jest ból głowy.

Popularnością wśród leków przeciwbólowych cieszy się również paracetamol. Lek ten wyróżnia się na tle leków NLPZ tym, że stosowanie go nie wiąże się z tak wysokim ryzykiem problemów z żołądkiem. W przypadku paracetamolu należy jednak niezwykle uważać, gdyż bardzo łatwo przyjąć dawkę szkodliwą, a nawet śmiertelną. Już 25-procentowe zwiększenie zalecanej dawki dziennej może uszkodzić wątrobę. Oczywiście w przypadku każdego leku przeciwbólowego konieczne jest zachowanie umiaru i ścisłe przestrzeganie wskazań, przeciwwskazań i dawkowania zawartych w ulotce. Każdy z leków należy przyjmować w najmniejszej skutecznej dawce i najkrócej, jak to możliwe. Tak jak w przypadku każdego leku, również i te przeciwbólowe, zamiast nam pomóc mogą w nadmiarze zaszkodzić.