Trudno jest znaleźć osobÄ™, która na pytanie o ulubionÄ… porÄ™ roku, wskazaÅ‚aby trwajÄ…cÄ… już od jakiegoÅ› czasu jesieÅ„. WiÄ™kszoÅ›ci z nas nie kojarzy siÄ™ ona bowiem z niczym innym, jak tylko nieustannie nÄ™kajÄ…cym zmÄ™czeniem, przygnÄ™bieniem, brakiem chÄ™ci do życia. Dlaczego? Nawet ta „zÅ‚ota, polska” zawsze sprzyja pojawianiu siÄ™ depresji. Tej jesiennej rzecz jasna. Wiele osób bagatelizuje problem doskwierajÄ…cej w tym niezbyt urokliwym, chÅ‚odnym i pochmurnym okresie melancholii. Inni nie zdajÄ… sobie nawet sprawy, że przyczyny odczuwanych syndromów nie powinni tÅ‚umaczyć niewyspaniem, kÅ‚opotami w pracy czy „trudnym czasem” w zwiÄ…zku. SÄ… również tacy, którzy owszem, o jesiennej depresji sÅ‚yszeli, ale nigdy nie dopuÅ›ciliby do siebie myÅ›li, że mogliby paść ofiarÄ… tej „choroby”. Jak wiadomo nie od dziÅ›, uciekanie od problemu jest chyba najgorszÄ… drogÄ… do walki z nim. OsobiÅ›cie proponujÄ™ dowiedzieć siÄ™ kilku istotnych rzeczy na temat tego, czym owa dolegliwość wÅ‚aÅ›ciwie jest i, co najważniejsze, jak skutecznie siÄ™ jej pozbyć. Naukowa nazwa niesie za sobÄ… pewnÄ… dwuznaczność. SAD ( seasonal affective disorder) to, tÅ‚umaczÄ…c dosÅ‚ownie, Sezonowe Zaburzenie Afektywne. W jÄ™zyku angielskim sÅ‚owo „sad” oznacza również „smutny”, jak widać jest to bardzo trafny zbieg okolicznoÅ›ci. JesiennÄ… depresjÄ™ zostaÅ‚a uznana za chorobÄ™ dopiero na poczÄ…tku lat osiemdziesiÄ…tych. Najbardziej podatne na niÄ… sÄ… osoby z dosyć szerokiej grupy wiekowej, bÄ™dÄ…ce miÄ™dzy 20 a 40 rokiem życia. Częściej dolegliwość ta dotyczy kobiet. OkoÅ‚o 10-20% spoÅ‚eczeÅ„stwa jest dotkniÄ™te poczÄ…tkowym stadium Sezonowego Zaburzenia Afektywnego. 4-6% populacji to już chorzy „peÅ‚nowymiarowi”. Starsi ludzie nie muszÄ… siÄ™ go obawiać, gdyż w późnym wieku SAD znacznie Å‚agodnieje.Po czym poznać, że padliÅ›my ofiarÄ… depresji sezonowej? JeÅ›li chodzi o objawy czysto fizyczne, to należy w tym miejscu wymienić zwiÄ™kszony apetyt, który w efekcie daje raczej niepożądany przyrost masy mięśniowej, nadmiernÄ… senność i zmniejszonÄ… aktywność fizycznÄ…, szczególnie na poczÄ…tku dnia, osÅ‚abienie popÄ™du seksualnego, problemy z koncentracjÄ…, nasilenie efektów napiÄ™cia przedmiesiÄ…czkowego u kobiet. Psychiczno-emocjonalne objawy SAD to miÄ™dzy innymi brak energii do dziaÅ‚ania, wszechogarniajÄ…cy marazm i apatia, rozdrażnienie, czÄ™ste wahania nastroju, różnego rodzaju lÄ™ki. Ogólnie rzecz ujmujÄ…c, bÄ™dÄ…cy w stanie jesiennej depresji sÄ… smutni, wszystko ich przygnÄ™bia, odczuwajÄ… caÅ‚kowity brak chÄ™ci do życia. Dość dużym minusem tej choroby jest fakt, że gdy raz nas dopadnie, w kolejnych latach wykazywać bÄ™dziemy tendencje do tego, by paść jej ofiarÄ…. OczywiÅ›cie nie znaczy to, że nie da siÄ™ owego zjawiska powstrzymać. Nauka nie potrafi jeszcze do koÅ„ca wyjaÅ›nić przyczyn SADu. Wiadomo na pewno, że syndrom ten ma wiele wspólnego z niedoborem Å›wiatÅ‚a, doskwierajÄ…cym nam w sezonie jesienno-zimowym. Z medycznego punktu widzenia, wyglÄ…da to nastÄ™pujÄ…co. Do siatkówki oka dociera Å›wiatÅ‚o. StamtÄ…d, zamienione na impuls nerwowy, trafia do mózgu, którego zadaniem jest produkowanie hormonów szczęścia. UpraszczajÄ…c, im mniej Å›wiatÅ‚a, tym mniej radoÅ›ci. Niezaprzeczalnym faktem jest, że czynniki takie jak zmiany ciÅ›nienia, skoki i spadki temperatury, wszechobecna szarość i ponura atmosfera również niekorzystnie wpÅ‚ywajÄ… na nasz nastrój. Uczeni twierdzÄ… jednak, że brak Å›wiatÅ‚a jest mimo wszystko elementem kluczowym. Czas najwyższy, by podpowiedzieć co zrobić, by stawić czoÅ‚a jesiennemu przygnÄ™bieniu i puÅ›cić je w niepamięć już w listopadzie. Przede wszystkim należy dużo czasu spÄ™dzać na powietrzu. Mimo że pogoda nie sprzyja dÅ‚ugim spacerom po lesie, warto przynajmniej raz dziennie spróbować wybrać siÄ™, choćby na krótkÄ… przechadzkÄ™ z psem. OczywiÅ›cie obowiÄ…zkowo w czasie, gdy na zewnÄ…trz jest jeszcze jasno. Chodzi bowiem o zÅ‚apanie kilku promieni sÅ‚oÅ„ca. Nawet niewielka ich ilość ma dziaÅ‚anie wrÄ™cz „zbawienne”. PozostaÅ‚Ä… część dnia sugerowaÅ‚abym spÄ™dzić w dobrze oÅ›wietlonych pomieszczeniach. Sztuczne Å›wiatÅ‚o, mimo że nie może równać siÄ™ z naturalnym, również w pewnym stopniu sprzyja naszemu samopoczuciu. Warto wiÄ™c zainwestować w dodatkowÄ… lampkÄ™, czy komplet mocniejszych żarówek. InnÄ… skutecznÄ… broniÄ… w walce z SADem jest aktywność fizyczna. SiÅ‚ownia, basen, poranna gimnastyka, uprawiane regularnie na pewno wprowadzÄ… w lepszy nastrój, dodadzÄ… pewnoÅ›ci i zadowolenia z siebie. Co wiÄ™cej, ruch powoduje produkowanie tak bardzo potrzebnych w tym okresie hormonów szczęścia. Jak widać, sport to zdrowie, już nie tylko fizyczne. JesieniÄ… należy pamiÄ™tać, by przesadnie nie ulegać modzie na szaroÅ›ci. Owszem, prezentujÄ… siÄ™ one doskonale na ubraniach, butach czy pÅ‚aszczach. Nigdy jednak nie powinny królować w naszych domach. W chÅ‚odne, ponure wieczory dobrze jest nacieszyć oko bukietem kolorowych kwiatów w wazonie, zÅ‚otymi liśćmi uzbieranymi na ostatnim spacerze, czy choćby promiennÄ…, nowÄ… narzutÄ… na łóżko. Warto dbać o to, by miejsce zamieszkania, szczególnie w sezonie jesienno-zimowym, emanowaÅ‚o ciepÅ‚ymi, rozweselajÄ…cymi barwami kojarzÄ…cymi siÄ™ z latem. Oprócz metod naturalnych, istnieje też kilka farmakologicznych sposobów walki z sezonowÄ… depresjÄ…. Należy jednak wykorzystać je tylko, gdy metody naturalne zawiodÅ‚y. Fototerapia to zabieg polegajÄ…cy na skierowaniu na skórÄ™ biaÅ‚ego, nieszkodliwego Å›wiatÅ‚a. Nie zawiera ono promieni UV, wiÄ™c nie powoduje podrażnieÅ„. Z tego dobrodziejstwa można skorzystać w salonach odnowy biologicznej. Istnieje oczywiÅ›cie opcja kupienia wÅ‚asnej lampy, ich ceny sÄ… jednak dość wysokie, oscylujÄ… w granicach 600-1000zÅ‚. Gdy wszystkie wymienione przeze mnie metody nie przyniosÅ‚y pożądanego efektu, pozostaje jeszcze jedno wyjÅ›cie- udać siÄ™ do specjalisty. Wizyta u psychiatry nie jest w tym przypadku niczym uwÅ‚aczajÄ…cym czy wstydliwym, ponieważ pamiÄ™tajmy, że stosunkowo dużo ludzi pada ofiarÄ… SADu. Lekarz, po odpowiednim zbadaniu sprawy, przepisze leki, które na dÅ‚ugo (może i na zawsze) zażegnajÄ… problem sezonowej depresji. Dużo Å›wiatÅ‚a, sportu, kolorów, poza tym zamiast siedzieć w domu i oddawać siÄ™ przytÅ‚aczajÄ…cym niekiedy refleksjom, warto zamienić to na miÅ‚y wieczór z przyjaciółkÄ…, obowiÄ…zkowo przy kubku ulubionej herbaty. DziÄ™ki tym sposobom, każda jesieÅ„ bÄ™dzie już tylko „zÅ‚otÄ…, polskÄ…” i wcale nie takÄ… zÅ‚Ä….

Najczęściej zadawane pytania



Podobne artykuły:

leki psychotropowe

Wersja do druku