„RÄ™ce umyte?” – to pytanie, które rodzice zadajÄ… swoim dzieciom co najmniej kilka razy dziennie. Dlaczego? Ta z pozoru banalna czynność jest niezwykle ważna dla naszego zdrowia. CzÄ™ste mycie rÄ…k, poÅ‚Ä…czone z wÅ‚aÅ›ciwÄ… higienÄ…, ma wielkie znaczenie dla zapobiegania rozprzestrzeniania siÄ™ bakterii i wirusów (1,2).


Co jest trudnego w myciu rąk? Niby nic. Jednak tak naprawdę niewiele osób wykonuje tę czynność prawidłowo. Myjąc ręce pamiętaj o przestrzeganiu kilku prostych zasad 3:

- nie wystarczy samo ochlapanie rąk wodą, by uznać, że są one umyte. Mycie powinno trwać co najmniej 1 minutę. Dopiero po upływie tego czasu ze skóry są usuwane w znacznym stopniu bakterie i inne drobnoustroje
- myj dokÅ‚adnie caÅ‚e rÄ™ce – nie zapominaj o nadgarstkach, kciukach i przestrzeniach pomiÄ™dzy palcami. Równie dokÅ‚adnie oczyść wierzch dÅ‚oni i opuszki palców
- ręce myj w ciepłej, ale nie w gorącej wodzie
- do mycia używaj Å›rodków myjÄ…cych i dezynfekujÄ…cych – najlepiej, jeÅ›li znajdujÄ… siÄ™ one w pojemnikach z dozownikiem

Im częściej, tym lepiej
Ręce powinniśmy myć każdorazowo po wyjściu z toalety, po powrocie do domu czy wejściu do biura, przy kontakcie z żywnością, po zabawie ze zwierzętami, sprzątaniu, czy po podróży. Czynność ta jest szczególnie ważna, kiedy opiekujemy się małymi dziećmi. Mali odkrywcy mają bowiem w zwyczaju branie wszystkiego do buzi. W ten sposób bakterie
i wirusy znajdujące się, np. na zabawkach, których opiekunowie dotykali nieumytymi rękoma, przedostają się do układu pokarmowego dziecka. Stąd jest już tylko krok do rozwoju różnego rodzaju chorób.

Gdy higiena to za mało
Odpowiedniej higieny nie da się przecenić, jednak czasem samo mycie rąk nie wystarcza. Istnieją bowiem wirusy, które są odporne na działanie wielu zwykłych środków dezynfekujących4. Przykładem tego rodzaju wirusa są rotawirusy, z którymi dzieci mają bardzo częsty kontakt.

Czym sÄ… rotawirusy?
W Polsce, tak jak na całym świecie, zakażenia rotawirusowe są głównym czynnikiem wywołującym ciężkie biegunki u niemowląt i dzieci5. Wg danych PZH w 2011 roku zgłoszono ponad 30 000 przypadków tego typu zakażeń6. Do głównych objawów zapalenia żołądka i jelit spowodowanych zakażeniem rotawirusowym należą7,8:
•    gwaÅ‚towe, trwajÄ…ce ok. 2 dni wymioty,
•    wodnista biegunka, która utrzymuje siÄ™ od 2 do 7 dni,
•    gorÄ…czka.

Nasilone objawy w postaci wymiotów i biegunki, mogÄ… doprowadzić do odwodnienia organizmu. Jest ono szczególnie niebezpieczne dla maÅ‚ych dzieci oraz osób z upoÅ›ledzonÄ… odpornoÅ›ciÄ… i może wymagać hospitalizacji oraz dożylnego podawania pÅ‚ynów i elektrolitów7,8.  

Rotawirusy wydalane są z kałem, a zakażenie następuje głównie drogą pokarmową. Można się nimi zarazić zarówno poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą, jak również przez styczność z zanieczyszczoną powierzchnią czy przedmiotami5. Rodzaj objawów oraz przebieg choroby związane są z indywidualną odpornością organizmu małego dziecka. Rotawirusy przeżywają na rękach do 4 godzin, a na przedmiotach nawet kilka dni9. Zakażenie rotawirusem może więc nastąpić nawet wtedy, gdy dziecko bawi się zabawką, której wcześniej dotykała osoba zakażona wirusem.

Szczepienia ochronne to również ważna ochrona!
Znaczącym krokiem w walce z rotawirusowym zapaleniem żołądka i jelit jest profilaktyka w postaci szczepień ochronnych. Na polskim rynku dostępne są dwie szczepionki, podawane w formie doustnej, które zabezpieczają dzieci przed ciężką postacią choroby i hospitalizacją z jej powodu. Szczepionki różnią się między sobą m.in. liczbą dawek. W obydwu przypadkach pierwszą dawkę można podać od 6. tygodnia życia, a odstęp pomiędzy dawkami powinien wynosić przynajmniej 4 tygodnie. W Polsce szczepienia przeciwko rotawirusom są szczepieniami zalecanymi zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych10, a koszty szczepienia ponoszone są indywidualnie.

Więcej informacji znajduje się na stronie www.powstrzymajrotawirusy.pl


1)    https://www.unicef.pl/centrum-prasowe/informacje-prasowe/czyste-rece-ratuja-zycie-mycie-rak-mydlem-to-nawyk-ktory-moze-uratowac-zycie_19
2)    S. WiÄ™cek i wsp.: Zakażenia rotawirusowe w pediatrii. Medycyna Wieku Rozwojowego 2008, XII, 2 część II: 681-682
3)    https://www.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/zal_4_spip_20052009.pdf
4)    Szenborn L., Znaczenie zakażeÅ„ rotawirusowych w praktyce ambulatoryjnej i klinicznej oraz możliwoÅ›ci profilaktyki. Zakażenia 2007, Vol 4: 106-112.;
5)    Parashar et al, Rotavirus. Emerg Infect Dis 1998; Vol 4: 561-570.
6)    https://www.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/2011/index_mp.html
7)    OÅ‚dak E. „Rotawirusowy nieżyt żoÅ‚Ä…dkowo-jelitowy - lepiej zapobiegać niż leczyć, Zakażenia 6/2010.
8)    Szajewska H., Chmielewska A.: PowikÅ‚ania zakażenia rotawirusowego – przeglÄ…d piÅ›miennictwa. Pediatria współczesna 2008, 10, 1: 7-11.
9)    Mrukowicz J, Szajewska H, Vesikari T. Options for the prevention of rotavirus disease other than vaccination. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2008;46 Suppl 2:S32-7
10)    Program SzczepieÅ„ Ochronnych na 2012 rok – ZaÅ‚Ä…cznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 26 października 2011 roku (poz.71)

Najczęściej zadawane pytania

Podobne artykuły:

Wersja do druku